خودروی هیبریدی؛ خوب، بد، زشت
هیبریدیها دوباره جنجالی شدهاند اما آنها واقعا به درد کشور ما میخورند؟
ماجرای خودروهای هیبریدی، بعد از مصاحبه دوشنبه شب رئیسجمهور دوباره داغ شد. خودروهای «2 نیرو» یا هیبریدی که از 2 روش برای تأمین انرژی حرکتیشان استفاده میکنند، مصرف سوخت و آلایندگیشان کمتر است اما بهخاطر تعرفه بالایی که برای وارداتشان به تازگی درنظر گرفته شده (بیشتر از 1000درصد)، عملا دیگر واردکنندهها راغب نیستند این نوع خودروها را به ایران بیاورند. خودروهای هیبریدی چه انواعی دارند، چطور کار میکنند و اینکه گفته میشود دوستدار محیطزیست و کمهزینه هستند، چقدر به واقعیت نزدیک است؟
هیبریدیها به درد ایران میخورند
بحث تولید خودروهای هیبریدی بیشتر از 20سال پیش در دنیا آغاز شده است. خودروسازهایی مثل تویوتا که هماکنون خودروهای هیبریدیشان در داخل کشور فعال است، از مدتها پیش در این زمینه کار کردهاند. خودروهای مشهور و آنهایی که استاندارد بینالمللی دارند در ترافیک با باتری کار میکنند اما در سرعت بالاتر عملا یک خودروی بنزینی در طبقه خود و با همان میزان آلایندگی هستند.
خودروهای مقرون بهصرفه؟
خودروهای هیبریدی به خاطر باتریشان- حتی بدون درنظر گرفتن تعرفه گمرک- نسبت به بنزینیها قیمت بالاتری دارند. تولیدکنندههای خارجی میگویند این قیمت بالا در ازای صرفهجویی در مصرف سوخت جبران میشود و در عین حال، آلایندگی کمتر هم برگ برنده آنهاست. در سوی دیگر اما مخالفانی قرار دارند که میگویند در مجموع خودروهای هیبریدی تاثیر چندانی در کاهش آلودگی هوا ندارند و دولت باید سرمایهگذاری و کاهش تعرفه گمرکی را برای خودروهای تمام الکتریکی در نظر بگیرد. آرش راهبر، کارشناس خودرو به همشهری میگوید:«به خاطر اینکه قیمت سوخت در ایران ارزان است، برای مردم بهصرفهتر است که از خودروی بنزینی استفاده کنند. در اروپا یا خیلی از کشورهای دیگر که سوخت لیتری چند یورو قیمت دارد، وضع متفاوت است ضمن اینکه، در آن کشورها مبحث آلودگی هوا با سختگیری زیادی پیگیری میشود. صرفهجویی هزینه بیشــــتر برای مــــــصرفکننده خارجی مــــلموس است.»
نظر موافق: هیبریدیها امتحانشان را پس دادهاند
آرش راهبر، کارشناس خودرو
سالهای زیادی است که در جهان روی خودروهای هیبریدی کار میشود. در همین کشور خودمان هم چند نمونه از این خودروها را داریم که استفاده میدانی از آنها نشان داده مصرف سوختشان بهطور قابلملاحظهای از خودروهای بنزینی پایینتر است.خودروهای هیبریدی وارد شده به ایران هم استانداردهای جهانی را دارند. اگر این خودروها ایرادی داشتند، باید در طول این چند سال کارشناسان حوزه خودرو از این مسئله اطلاع میداشتند. به نظرم به خاطر استفاده از موتور الکتریکی درترافیک شهری آنها در کاهش آلودگی هوا نقش دارند و میتوانند موثر باشند.
نظر مخالف: باید علمی فکر کنیم
امیرحسن کاکایی، عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت
واقعیت این است که خودروهای هیبریدی هنوز لایههای پنهان و تاریکی دارند که بهطور کامل برای ما مشخص نیست. ممکن است این نوع خودرو خوب باشد اما باید پیش از هرکاری روی این موضوعها بهصورت علمی تحقیق کرد و نباید بدون تامل به سمت آنها شیرجه برویم چون ممکن است باعث خروج ارز از کشور و وابستگی به کشورهای خارجی شویم و در عین حال، به اندازهای که انتظار داشتیم، آلودگی هوا را کم نکند. هماکنون دولت بهتر است روی اتوبوسهای برقی و هیبریدی تمرکز کند که ترافیک را کمتر کرده و فناوری را نیز وارد کشورمان میکند.
انواع خودروهای هیبریدی
خودروهای هیبریدی از یک موتور احتراقی و یک موتور الکتریکی تشکیل شدهاند. این 2 موتور وظیفه تولید نیرو در خودرو را برعهده دارند و با یک برنامه کامپیوتری دقیق با هم کار میکنند. خودروهای هیبریدی که در ایران هستند، میتوانند در زمان ترافیک و سرعت کم بدون کمک موتور احتراقی (بدون مصرف بنزین) حرکت کنند. خودروهای هیبریدی جدید و استاندارد بهصورت معمول در سرعت پایین و ترافیک(تا سرعت ۳۰ یا ۴۰ کیلومتر در ساعت) از موتور الکتریکی خود استفاده میکنند و با بالا رفتن سرعت، موتور بنزینی وارد کار میشود.
هیبرید ملایم
موتور الکتریکی و بقیه فناوریهای هیبریدی با کمک موتور احتراقی نیروی محرکه را تأمین میکنند. این خودروها تمام الکتریکی نیستند. تا حد قابلتوجهی روی مصرف سوخت تأثیر میگذارند اما نه به اندازه انواع دیگر هیبریدیها.
هیبرید کامل
در سرعتهای کم، موتور هیبریدی فعال میشود. در سرعتهای بالا به موتور احتراقی در تولید نیرو کمک میکند. کمتر از خودروهای عادی سوخت فسیلی مصرف میکند.
هیبرید پلاگین (شارژی)
بهطور کامل از موتور الکتریکی استفاده میکند. فقط وقتی باتری تقریبا بهطور کامل تخلیه شده موتور احتراقی روشن میشود. کمترین مصرف بنزین را دارد؛ اگر مرتب خودرو را شارژ کنید، عملا نیازی به بنزین نخواهید داشت.