ما همه عادل هستیم

علیرضا محمودی / دبیر گروه ادب و هنر
اخلال در ثبت پیامک‌های مردم برای حضور در پنجمین جشنواره جام جم، بهانه‌ای شد تا مردم در صفحه‌های شخصی و شبکه‌های اجتماعی یک برنامه افشاگرانه ترتیب بدهند. پست‌های فراوان اینستا‌گرام و توییتر که در آن کاربران پیامک‌های بدون پشتوانه را منتشر‌ و از مسئولان می‌خواهند درباره رایی که به آنها نسبت داده می‌شود توضیح دهند، به نشان این دوره جشنواره جام‌جم در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد. وقتی اخلال در ثبت پیامک‌ها شامل حال عادل فردوسی‌پور شد، ذهن افکار عمومی به سمت این تحلیل رفت که سازمان می‌خواهد با یک جابه‌جایی آرا تنزل محبوبیت مجری برنامه 90 را به چشم بیاورد. شبکه‌های اجتماعی محل بروز واکنش‌های سریع و هیجانی است. اما هر واکنش‌ سریعی در کنار واکنش سریع دیگر به یک جریان تبدیل می‌شود.

می‌توان یک پست را جدی نگرفت. اما یک جریان خبر از واقعیتی است بزرگ‌تر از چند پست در شبکه‌های اجتماعی. در اخلال ثبت پیامکی جشنواره جام جم وقتی پای فردوسی پور وسط کشیده شد، برای خیلی‌ها اخلال به یک برنامه از پیش تعیین شده تبدیل شد. یکی از همان برنامه‌هایی که سازمان برای نمایش افکار عمومی در طول سال ترتیب می‌د‌هد تا به نتایج مورد نظر خودش برسد. انگار مردم با هر پیامک اشتباهی مچ سازمان را گرفته‌ باشند، سعی کردند از رسانه شخصی خودشان به افشاگری درباره تلویزیون دست بزنند. آنها خود را مانند فردوسی‌پور می‌دانستند که پشت پرده زد و بند‌ها و رفتار‌های غیراخلاقی فوتبال ایران را بروز می‌دهد. آنها سندی داشتند که در ظاهر اخلال در شبکه بود، اما آنها آن را نشانه زد و بندی برای محبوب نشان دادن یک برنامه ناموفق تلقی می‌کردند.

کاربرانی که این پست‌ها را می‌ساختند، خود را در یک حقیقت دریغ شده مشترک می‌دانستند. حقیقتی که سازمان صدا و سیما به موفقیت برنامه‌سازان خود هم رحم نمی‌کند. مردم در ذهن خود صحنه نبردی بین مدیران و فردوسی‌پور می‌سازند که در آن مدیران قصد پایین کشیدن مجری در چشم مخاطبان را دارند. در این نبرد ذهنی آنها سندی یافته‌اند. سندی که ناجوانمردی طرف مقابل را اثبات می‌کند. در جریان ذهن عامه مخاطبان این نبرد حاصل کارنامه مدیران از یک سو و شخصیتی است که از سوی دیگر فردوسی‌پور برای خود ساخته است. عادل فردوسی‌پور با اجرای برنامه 90 در طول سال‌ها به نشان و شمایلی از حقیقت‌جویی تبدیل شده.

مجری‌ای که در فوتبال آغشته به هزار تهمت و اتهام سعی می‌کند، تصویری از حقیقت را پیش چشم مردم به نمایش بگذارد. ردای حقیقت‌جویی یک‌شبه برای مجری برنامه 90 دوخته نشده است. مخاطبان فراوان این برنامه طی دو دهه تماشای چالش‌های دوشنبه شب‌های او برای نفوذ به پشت پرده فوتبال ایران را همه‌جوره جوریده‌اند. فردوسی‌پور در اجرا شباهتی به مجریان دیگر سازمان ندارد. مجریانی که همیشه طرف مصلحت را گرفته‌اند. فردوسی‌پور اگرچه در کارنامه خود عدول از حقیقت‌جویی هم دارد و بسیاری در برخی از بزنگاه‌ها او را مجری بی‌طرفی نمی‌دانند، اما درمجموع برای یک مجری استثنایی، عادل فردوسی‌پور یک نمونه در صدر باقی مانده است.

پنجمین جشنواره جام جم به پایان خواهد رسید. تعدادی از مردم به‌خاطر ارسال پیامک برنده خواهند شد. برنده‌ها سروهای زرین را در شب اختتامیه به خانه خواهند برد. اما در روایتی که مردم در ذهن خود از رسانه ملی می‌سازند، تصویری از رسانه نه چندان موجه زنده می‌ماند که باید به او گوشزد کرد مخاطبان نکته سنج و باهوشی دارد. آنها همه عادل هستند. 90 آنها همین بزنگاه‌هاست که می‌توانند خودشان را بروز بدهند و صدای خود را به گوش مدیران برسانند و بگویند ما را جدی‌تر از برنامه‌های خود جدی بگیرید. ما همه عادل هستیم.