اشک «کبابیان» درآمد

فاطمه کاظمی/ همدان - خبرنگار:

هفته پیش سریال تخریب آثار تاریخی همدان به 3 خانه در محله یا چمن (در همدان قدیم چمن، کانون محله‌ها و محل تجمع مسجد، حمام، چشمه آب و انواع کسب و کارها بود که از میان آنها فقط 3 محله از جمله کبابیان با قدمتی 200 ساله باقی مانده است) کبابیان رسید. آن هم در شرایطی که طبق طرح بازآفرینی محله‌های قدیمی که مهر 93 در کمیسیون ماده 5 تصویب و امسال برای اجرا به شهرداری ابلاغ شد، قرار بود این 3 خانه مرمت شوند. خانه‌های «شمسیان» و «بهرامی» مربوط به دوره قاجار در طرح مرمت فرهنگی قرار بود با تجمیع با 4 خانه دیگر، مجموعه هتل تاریخی و خانه «اخلاصی» مربوط به دوره پهلوی اول هم فرهنگ‌سرا شود، اما شهردار همدان ترجیح داد آنها را تخریب و به جایشان پارکینگ طبقاتی بسازد.

انتقاد شهروندان

تخریب این خانه‌های تاریخی واکنش‌های متفاوتی در میان ساکنان کبابیان ایجاد کرد. مالک خانه تاریخی میرابیان که در همین محله قرار دارد، از تخریب‌های اخیر انتقاد می‌کند و به همشهری می‌گوید: هر کدام از این خانه‌ها برای یک شهر هویت یا شناسنامه محسوب می‌شود. یزد و کاشان را ببینید که خانه‌‌های تاریخی شهرشان را چطور حفظ کرده‌اند. مگر می‌شود همین طور آنها را تخریب کرد؟

این شهروند با بیان اینکه این محله تاریخی به محل تجمع معتادان تبدیل شده است و برای حل مشکلات آنها چاره‌ای اندیشیده نمی شود، می‌افزاید: از ترس تخریب خانه میرابیان در آن زندگی می‌کنم.

مهدی آزادیان، مالک خصوصی حمام تاریخی محله کبابیان، هم به همشهری می‌گوید: 3 سال است اقدام به مرمت این بنا کرده‌ام و تاکنون 80 میلیون تومان پرداخته‌ام. مرمت بنا در مجموع به 300 میلیون تومان نیاز دارد، اما هر زمان کمک مالی می خواهم، کسی همکاری‌ نمی‌کند.

مسئولان بی‌خبر بودند

وقتی نوبت به پاسخگویی مسئولان می‌رسد، هر کدام سعی می‌کنند این اشتباه را که محمدسعید ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی، از آن به عنوان خرابکاری بزرگ یاد می‌کند، به گردن دیگری بیندازند.

ابراهیم مولوی، رئیس شورای شهر همدان، از این موضوع اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و به همشهری می‌گوید: شورای شهر از تخریب املاک واجد ارزش در محله کبابیان بی‌خبر بود وگرنه اجازه تخریب این بنا‌ها را نمی‌داد.

شهردار جدید همدان اما در واکنش به اعتراض شهروندان، فعالان مدنی و رسانه‌ها دلیل تخریب این خانه‌ها را خطرناک‌بودن آنها برای شهروندان اعلام و از تصمیم خود دفاع می‌کند. آن هم در شرایطی که به گفته کارشناسان میراث فرهنگی، این خانه‌ها هیچ خطری برای شهروندان نداشتند و حتی اگر هم داشتند باید مرمت می‌شدند، نه تخریب.

عباس صوفی، شهردار همدان، در این باره به همشهری می‌گوید: شهرداری نهایت تلاش خود را برای حفظ بافت این محله به خرج داد، اما برای حفظ جان مردم ناگزیر به تخریب بودیم. در طرح تفصیلی شهر همدان این نقطه از محله برای فضای سبز و پارکینگ تملک شده بود. تمام سعی خود را به کار گرفتیم تا بنا حفظ شود، اما سرانجام ناگزیر به تخریب ساختمان‌ها، که از اساس غیر‌قابل بازسازی بودند، شدیم.

اعتراض‌ها که بالا می‌گیرد، استاندار همدان هم از ماجرای تخریب 3 خانه واجد ارزش تاریخی در محله کبابیان اظهار ناراحتی می‌کند و می‌گوید: در جلسه خاصی این موضوع را پیگیری می‌کنم، اما شهردار منطقه یک باید قبل از اقدام به تخریب ساختمان‌ها، با دیگر مسئولان نامه‌نگاری می‌کرد.

محمدناصر نیکبخت می‌افزاید: عده‌ای دلیل تخریب ساختمان‌های یاد شده را احتمال ریزش و بروز خسارت مالی و جانی عنوان کرده‌اند، اما اگر خطری مردم را تهدید می‌کرد، شهرداری باید اعلام می‌کرد تا تصمیم‌گیری می‌شد.

زخم‌‌ تخریب‌ بر پیکر میراث فرهنگی

فعال میراث فرهنگی در همدان هم به همشهری می‌گوید: قبل‌ترها وقتی شهرداری می‌خواست کاری کند دست ‌کم صدای تیشه را به گوش مردم می‌رساند که آهای مردم، به گوش باشید و بدانید قرار است اتفاق‌هایی بیفتد، اما حالا دیگر شهرداری به بهانه نگرانی از خطر آوار شدن ساختمان‌های فرسوده روی مردم، خانه‌های قدیمی را در محله کبابیان تخریب می‌کند.

یلدا خاکباز می‌افزاید: یعنی این قدر مسئولان به فکر سلامتی جسم و روح مردم هستند که به سرعت نور خانه را تخریب می‌کنند تا مبادا مردم آسیب ببینند؟ این حرف‌ها دیگر خریدار ندارد. کاش می‌دانستیم داریم روح زندگی را با همین تخریب‌های غیرکارشناسانه، آن هم در بافت تاریخی شهر، از بین می‌بریم.

خانه‌های واجد ارزش تاریخی محله کبابیان تخریب شدند و با وجود قول شهردار بر بازسازی‌شان شاید این اتفاق هرگز نیفتد و اگر هم بیفتد زخم‌ تخریب‌های پی در پی بر تن میراث فرهنگی کهن‌شهر همدان یک بار به بهانه حفظ جان مردم، بار دیگر به بهانه توسعه شهر و به دنبال آن دریافت عنوان کلانشهر همیشگی است؛ زخم‌هایی که هیچ‌وقت التیام نمی‌یابند.