نگاه
شیرین‌سازی به بهای شورتر شدن
اسماعیل کهرم/ بوم‌شناس و فعال محیط‌زیست
نیاز روزافزون به آب و کاهش شدید منابع در دسترس آب، بشر را واداشته است در پی یافتن آب از منابع دور از دسترس یا به شیوه‌های غیرسنتی و جدید باشد.
شیرین کردن آب یکی از این راه‌هاست. این کار در واقع جداکردن نمک از آبی است که قرار است به مصرف انسان برسد اما این توضیح آن قدر کوتاه و نارساست که شنونده متوجه نخواهد شد چه بر سر نمک جدا شده از آب می‌آید، فقط متوجه می‌شود که می‌تواند آب نمک از دست داده مصرف کند. شاید خیلی‌ها هم تصور کنند همان‌طور که آب مصرفی خود را دارند، نمک به دست آمده را هم می‌توان بسته‌بندی و به طرق مختلف مصرف یا حتی صادر کرد.
اما متأسفانه چنین نیست. آب در همان مبدا عاری از نمک می‌شود و نمک آبی که شیرین شده در همان محل یعنی داخل آب دریا می‌ماند. نگفته پیداست که این یعنی شور شدن بیشتر آب در محل برداشت. راه حلی که در واقع چندان هم معقول نیست. این کار به دو دلیل توجیه ندارد؛ اول اینکه لوله‌های انتقال آب پس از مدت کوتاهی توسط رسوب نمک پر می‌شوند و باید برای پاک کردن و رسوب‌زدایی از آنها تلاش و هزینه کرد. دوم اینکه مشکل باقی ماندن نمک باز هم پابرجاست و این بار به جای شورتر شدن آب، زمین در محل مصرف به شوره‌زار تبدیل می‌شود.
راه‌حل باز هم نامعقول دیگر، جاری کردن آب به سوی محل نیازمند آب است تا دیگر لوله‌ای مسدود نشود. با این کار رسوب‌های نمک لوله‌های انتقال آب را مسدود نمی‌کنند اما در مسیر خود، همه جا را شور می‌کنند. نکته مهم در این باره این است که مصرف آب شیرینی که از این طریق به دست می‌آید برای صنعت و کشاورزی توجیه اقتصادی ندارد. این آب به‌قدری گران است که تنها در صورتی می‌توان مصرف آن را از لحاظ اقتصادی توجیه کرد که به مصرف آشامیدن برسد.
کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از آب شیرین‌کن استفاده می‌کنند و ما هم در مواردی ناچار به این کاریم. اما باید دانست این فرایند موجب شورتر شدن آب خلیج‌فارس می‌شود. جایی که از قدیم گفته‌اند آب‌های گرم خلیج فارس و همین گرما، حل شدن و شور شدن آب را تشدید می‌کند.
