دیپلماسی دولت و مجلس علیه تحریم

ایجاد کانال مالی ایران و چین، تعیین تکلیف سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و فروش نفت و تسهیل فرایند تامین قطعات خودرو، 3 ماموریت اصلی تیم اقتصادی همراه علی لاریجانی در سفر به پکن خواهد بود.

علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی دیروز به چین سفر کرد. حضور محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه به‌همراه وزیران نفت و اقتصاد و رئیس‌کل بانک مرکزی نشان می‌دهد این سفر با هدف ایجاد تونلی ضد‌تحریمی صورت گرفته است. پیش از این خبرها حکایت از آن داشت که تنها بیژن زنگنه، وزیر نفت و محمدجواد ظریف، لاریجانی را در این سفر همراهی خواهند کرد. افزوده شدن عبدالناصر همتی و فرهاد دژپسند به ترکیب هیأت پارلمانی و اقتصادی اعزام شده نشان می‌دهد هدف از این سفر یافتن راهی مطمئن برای حفظ مناسبات تجاری و اقتصادی ایران با چین در برابر فشارهای تحریمی آمریکاست. انتظار می‌رود درصورت مثبت بودن این سفر و به نتیجه رسیدن مذاکرات، دست‌کم ایران در ماه‌های آینده از صادرات نفت ایران به چین و همچنین استفاده از ارز ناشی از صادرات نفت از یک سو و همچنین تسهیل واردات قطعات صنعتی به‌ویژه در صنعت خودرو از سوی دیگر، در آینده بازارهای ارز و خودرو از التهاب و فشار تقاضا خارج خواهد شد.

لاریجانی پیش از ترک تهران و هنگام سوار‌شدن به هواپیما، با بیان اینکه ایران و چین همیشه ارتباطات نزدیکی با یکدیگر داشته‌اند، هدف از سفر به پکن را مذاکره برای افزایش سطوح روابط سیاسی و اقتصادی بین 2کشور اعلام کرد. انتظار می‌رود در جریان این سفر، وزیران خارجه، اقتصاد و نفت و رئیس‌کل بانک مرکزی ابتدا بر سر سازوکار حفظ و حتی افزایش صادرات نفت ایران به چین درصورت تغییر تعداد کشورهای دارای معافیت از تحریم‌های نفتی مذاکراتی داشته باشند و در گام دیگر دوطرف بر سر اینکه ارز ناشی از صادرات چگونه در مسیر تجارت بین تهران و پکن استفاده شود، رایزنی کنند. ایران و چین در دوره قبلی تحریم‌ها مناسبات تجاری را از طریق بانک کونلون ادامه دادند و حالا ایران مصمم است تا دولتمردان چینی کانال مطمئن‌تری را معرفی کنند که نه‌تنها باعث حفظ مناسبات تجاری شود بلکه راه را برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در طرح‌های بزرگ صنایع نفت و گاز ایران هموار سازد. اواخر آذرماه امسال بانک کونلون به‌عنوان تنها بانکی که روابط بانکی ایران و چین را عهده‌دار بود، پس از 2‌ ماه توقف اعلام کرد: با رعایت دقیق تحریم‌های آمریکا کار با برخی از بانک‌های ما را از‌سر‌گرفته است.

ثبات ارزی و انتظار بازار خودرو
به‌گزارش همشهری، درصورت توافق احتمالی بین رئیس‌کل بانک مرکزی با همتای چینی خود، بخشی از تقاضای ارز تجاری ناشی از واردات و صادرات بین تهران و پکن سامان پیدا می‌کند، مشروط بر اینکه بانک‌های چینی حاضر شوند تا با بانک‌های ایرانی همکاری کنند. پس از اعلام 3 کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه درخصوص ایجاد یک کانال ویژه مالی، مقامات چینی هم اعلام کردند که از این سازوکار حمایت می‌کنند.

گنگ شوانگ، سخنگوی وزارت خارجه چین 12بهمن امسال حتی خواستار گشوده شدن این سازوکار به روی کشورهای ثالث شد تا بدین وسیله فرایند عادی همکاری‌های تجاری بین جامعه بین‌المللی و ایران تسهیل شود؛ افزون بر اینکه صنعت و بازار خودروی ایران که اعتیاد زیادی به قطعات چینی در سال‌های اخیر پیدا کرده، هم در انتظار است تا ببیند در مذاکرات امروز و فردا مسیر واردات قطعات مورد نیاز برای فعال شدن خطوط تولید خودروهای نیازمند قطعه باز خواهد شد یا نه؟


در شرایطی که پیش‌تر اعلام شده بود، وزیر نفت همراه رئیس مجلس به چین می‌رود، دیروز عبدالناصر همتی هم مسافر پکن شد تا علی لاریجانی کاملا با دستور کاری ضد‌تحریمی وارد سرزمین اژدهای زرد شود

   زنگنه و همتی با دست‌پر بازمی‌گردند؟
زنگنه و همتی به همراه ظریف ماموریت دشواری را در پیش دارند و باید دید آیا این 3 عضو کابینه با دست‌ پر از چین بازمی‌گردند؟ وزیر نفت می‌خواهد بداند که چینی‌ها برای خرید نفت ایران چه برنامه‌ای دارند و آیا دولت چین اراده‌ای برای تشویق شرکت ملی نفت چین به منظور سرمایه‌گذاری در فاز مهم 11 پارس‌جنوبی دارد یا نه؟ او پیش از این گفته بود حاضر به امتیاز دادن و تسلیم شدن نیست و تأکید کرده 81درصد قرارداد توسعه فاز11 پارس‌جنوبی به‌صورت رسمی به CNPC چین منتقل و مذاکراتی با این شرکت انجام شده تا مشخص شود این شرکت برای اجرا چه می‌کند. عبدالناصر همتی که پیش از رسیدن به پست ریاست بانک مرکزی از سوی دولت به‌عنوان نماینده تام‌الاختیار ایران انتخاب و سفیر کشورمان در چین شده بود، هرگز به این کشور نرفت تا چند هفته بعد روشن شود که ماموریت عوض شده و باید به بانک مرکزی برود. این نخستین سفر همتی در سال‌های اخیر به چین است و باید دید او با اختیارات ویژه در دستش می‌تواند یک کانال مالی برای نقل و انتقال ارزی بین تهران و پکن ایجاد کند. او به همراه وزیر اقتصاد بیشتر در جست‌وجوی یافتن راهی برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در ایران و همچنین ایجاد یک تونل ضد‌تحریم با استفاده از ارزهای نفتی ایران هستند تا مانع جدی بر سر تجارت بین تهران و پکن ایجاد نشود. ارزش صادرات چین به ایران در ماه‌های پایانی سال 2018 به ‌میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا کرده و از 1.2 میلیارد دلار در مهرماه به تنها 400 میلیون دلار در آذرماه رسیده که افتی 70درصدی را نشان می‌دهد. ادامه این روند و محدود شدن ورود کالاهای سرمایه‌ای و ماشین‌آلات، زنگ خطری برای صنایع ایران به شمار می‌رود. نماینده‌ای از بخش خصوصی ایران تیم مذاکره‌کننده سیاسی و اقتصادی ایران را در چین همراهی نمی‌کند.