رمزگشایی از تعلل مجمع

مجمع تشخیص مصلحت نظام برای سومین‌بار متوالی به استمرار مذاکراتشان درباره پالرمو رأی داد. حالا قرار است 2هفته دیگر دور هم جمع شوند و بازهم بحث بر سر تصویب یا عدم‌تصویب پالرمو، پیوستن یا عدم‌پیوستن به FATF را از سر بگیرند. پالرمو یکی از 4لایحه دولت برای پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی یا همان FATF است.  دیروز مهلت 4ماهه FATF به ایران برای پیوستن به این کنوانسیون بین‌المللی پایان یافت و امروز(یکشنبه) هم این گروه در پاریس نشست دوره‌ای خود را برگزار می‌کند. البته تنها گره پیوستن ایران به FATF تصویب لایحه پالرمو - یا همان کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی- نیست، لایحه CFT یا الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم نیز همچنان در پیچ مجمع گیر کرده است.

حوصله مجمع
لایحه پالرمو برای نخستین‌بار اسفند سال گذشته در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و بعد از 3بار ایراد شورای نگهبان به برخی بندهای این لایحه، بالاخره مجلس با اصرار بر مصوبه‌ خود، این لایحه را مهرماه سال‌جاری به مجمع تشخیص مصلحت نظام فرستاد. شاید به غیر از ماجرای سپنتا نیکنام، عضو زرتشتی شورای شهر، مردم به یاد نداشته باشند مجمع تشخیص مصلحت نظام روی یک مسئله تا این حد با حساسیت مته به خشخاش بگذارد. جلسه دیروز، سومین جلسه‌ای بود که اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بررسی یک موضوع دور هم می‌نشستند و نهایتا رأی‌گیری هم صورت نمی‌گرفت.

رشد آرای منفی
روند تصمیم‌گیری و فضاسازی رسانه‌ای از ارسال پیامک‌های تهدیدآمیز به نمایندگان مجلس و اعضای مجمع و برگزاری تجمعات اعتراضی گرفته تا طومار‌نویسی و تحصن در برخی مساجد و اعلام موضع در تریبون‌های نمازجمعه، به سمتی پیش رفت که حشمت‌الله فلاحت‌‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی که به ‌تصویب 2لایحه بازمانده از لوایح چهارگانه بسیار امیدوار بود، بعد از جلسه دیروز مجمعی‌ها اعلام کرد: اگر این لایحه در جلسه دیروز مجمع به رأی گذاشته می‌شد، قطعا رأی نمی‌آورد و اعضا آن را رد می‌کردند. او گفته است:‌ آرای منفی به این لایحه در جلسه دیروز نسبت به جلسه قبل بیشتر هم شده بود. وی گفته است: چند ابهام جدید نیز توسط اعضا مطرح شد که به‌نظر می‌رسد طرح آنها باعث شود قدری بررسی این لایحه بیشتر به طول بینجامد. مهم‌ترین این ابهامات و انتقادات که عامل اصلی افزایش آرای منفی هم شده بود، تعلل کشورهای اروپایی در عملیاتی کردن سازوکار SPV و همچنین کم‌اثر‌بودن اقدامات اروپایی‌ها و خصوصا بسته پیشنهادی آنها بود. به گفته فلاحت‌پیشه، ابهام مهم دیگری که قبلا در جلسات مطرح نبود و در جلسه دیروز به شکل جدی طرح شد، این مسئله بود که وقتی دولت نمی‌تواند ضمانت دهد که با پذیرش شروط FATF اوضاع بهتر خواهد شد، ضرورتی برای پذیرش کنوانسیون‌های پالرمو و CFT وجود ندارد.

سؤال رئیس مجمع
اما شاید بتوان شاه کلید تعلل مجمع در تصویب پالرمو را در سخنان آیت‌الله آملی لاریجانی جست. او که پیش‌تر از موافقان پیوستن ایران به FATF بود، انگار که به جرگه مخالفان پیوسته باشد، دیروز به درخواست اروپایی‌ها از ایران برای شفاف‌سازی‌ مالی اشاره کرد‌ و گفت: احساس می‌شود که اروپایی‌ها در جریان اینستکس با وجود این تعویق و تعلیق، نشان دادند چیزی که طلب می‌کنند فراتر از این حرف‌ها‌ست. ما باید به این مطلب توجه داشته باشیم که در تأیید و تصویب پالرمو اگر نظری بدهیم، آیا واقعا آن چیزی است که اروپایی‌ها از ما خواسته‌اند یا امر فراتری همچون FATF را از ما توقع دارند. او گفته است: آیا واقعا مصلحت است که جمهوری اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت، مجلس و نهادهای دیگر ‌‌با این طلب‌های قلدرمآبانه کشورهای غربی همراهی کنند؟

9نفر در صف نطق
غلامرضا مصباحی‌مقدم، از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام بعد از نشست دیروز مجمع درباره علت استمرار سکوت مجمع در مورد لوایح CFT پالرمو به اعتماد آنلاین گفت: «مباحث بین موافقان و مخالفان جدی و قوی است، از‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ این‌رو اعضای مجمع امروز نیز به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ نتیجه نرسیدند. هنوز نوبت به 9عضو مجمع تشخیص برای نطق درباره «پالرمو» نرسیده است.» مصباحی‌مقدم در حالی ‌عدم‌نطق 9تن از اعضای مجمع درباره لایحه پالرمو را عامل تعویق رأی‌گیری مجمع در مورد این لایحه می‌داند که اظهارنظر همه 53تن اعضای مجمع در مورد دستور کارهای مجمع امری مرسوم نیست و معمولا جمعی در موافقت و مخالفت با این لوایح و به قید قرعه سخن خواهند گفت.

جدل مجازی
عیان‌شدن جدل‌های سیاسیون بر سر این مهم، خبر از تأثیر‌گذار بودن موج‌سازی‌ مخالفان FATF بر رأی اعضای مجمع می‌دهد؛ چنان‌که محمد‌رضا عارف، از چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ساعتی قبل از برگزاری نشست دیروز مجمع در حساب شخصی‌اش در توییتر از رأی مثبت‌اش به پالرمو خبرداد و نوشت: «صحیح نیست در یک جامعه اسلامی پیامک‌های غیراخلاقی که با هیچ معیاری سازگار نیست، به نمایندگان مجلس و مجمع ارسال شود. نمایندگان مجمع تشخیص مصلحت تحت‌تأثیر این جوسازی‌ها قرار نمی‌گیرند و آنچه وظیفه شرعی و ملی آنهاست را درخصوص لایحه پالرمو انجام می‌دهند.» در آن سوی ‌‌میدان، اما علیرضا زاکانی، از چهره‌های منتقد برجام و مخالف FATF نیز در حساب شخصی‌اش در توییتر نوشت: «تذکرات یا تشویقات پیامکی مردم برای مسئولان امری متعارف و قابل پذیرش است اما تهدید اعضای تشخیص مصلحت نظام توسط مسئول دفتر جناب آقای روحانی پدیده‌ای نامتعارف و گروه فشاری جدید در دولت تدبیر و امید است.» اشاره زاکانی به سخنان واعظی، رئیس دفتر روحانی است که گفته بود در صورت رد لایحه پالرمو از سوی مجمع، اعضای مجمع باید تبعات آن را بپذیرند.


غایبان نشست دیروز مجمع

در جلسه دیروز مجمع به جز حسن روحانی که از شهریور‌ماه96 غایب همیشگی مجمع است، چهره‌های شاخصی غیبت داشتند که در 3جلسه گذشته حضور مستمری داشتند. علی لاریجانی و محمود احمدی‌نژاد - 2عضو مجمع - و محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه و مهمان نشست‌های گذشته مجمع، چهره‌هایی بودند که جای خالی‌شان احساس می‌شد. هرچند به‌گفته مصباحی‌مقدم، غیبت آنها مانع رأی‌گیری نبود و تعداد اعضا با وجود غیبت برخی اعضا در حد نصاب بود و مجمع قانونا می‌توانست تصمیم نهایی را درباره پالرمو بگیرد. اما با توجه به اینکه علی لاریجانی ریاست بر نشست غیرعلنی دیروز بهارستان را به نشستن بر کرسی مجمع ترجیح داد و محمد‌جواد ظریف برای حضور در کنفرانس امنیتی مونیخ راهی آلمان شده است، می‌توان دریافت که حداقل ظریف و لاریجانی امیدی به تعیین تکلیف لوایح بازمانده در نشست دیروز مجمع نداشته‌اند و شاید می‌دانستند مصلحت به استمرار بررسی‌ها از سوی اعضای مجمع رقم خواهد خورد.