اظهارنظر به شرط اطلاع و خبر

اسماعیل کهرم /بوم‌شناس و فعال محیط‌زیست

علوم محیط‌زیست، دانشی میان رشته‌ای و جوان است و شاخه‌هایی از علوم دیگر را مانند زیست‌شناسی، بوم‌شناسی، شیمی و... نیز می‌توان در آن یافت. بهره‌مندی از این دانش در هر جامعه‌ای می‌تواند از تخریب زیست‌بوم‌ها جلوگیری و بهره‌وری منابع طبیعی را ممکن کند. در کشور ما نیز رشد و توسعه این علم می‌تواند به توسعه و حفظ ثروت‌های ملی بینجامد. اما نکته قابل توجه و البته مایه تأسف این است که کسانی هم هستند که بدون داشتن چنین دانشی در این عرصه اظهارنظر می‌کنند؛ مثلا توصیه می‌کنند از کاشت فلان گونه گیاهی در محیط مسکونی خودداری کنید یا فلان حیوان را به طبیعت برنگردانیم چرا‌که این گونه‌ها مهاجمند و می‌توانند زیست‌ گونه‌های بومی را به مخاطره بیندازند.
درست‌بودن یا نبودن چنین صحبت‌هایی و رد یا تأیید آنها، پیش از همه مستلزم این است که بدانیم گوینده آیا در این‌باره تخصص دارد یا نه؟
آیا کسانی که پویش «گندم سبز نکنید» راه می‌اندازند، می‌دانند که گندم پس از سبزشدن دوباره به طبیعت بازمی‌گردد و اینکه آیا به این هم فکر کرده‌اند که برای حفظ سنت‌هایی که با فرهنگ و تاریخ یک ملت ارتباط تنگاتنگ دارند باید کوشید نه اینکه به بهانه‌های واهی از آنها صرف‌نظر کرد؟ 
درست است که برخی از موجودات حالت تهاجمی دارند، اما باید دانست که اصل انتخاب طبیعی موجب می‌شود که هر محیطی به فراخور وضعیت اقلیمی خود از میان گیاهانی که می‌پذیرد، برخی را برای تکثیر انتخاب کند. از همین روست که در تهران چنار و در ابرقو سرو زیاد است.
جز اینها چگونه می‌توان پذیرفت که یک گل زیبا در گوشه باغچه حیاط یک خانه اکوسیستم کلان یک کشور را تحت تأثیر قرار دهد. کسانی که از دانش محیط‌زیست بهره‌مندند، به جای اشاعه چنین تخیلاتی، دغدغه فرونشست زمین بر اثر کاهش ذخایر زیرزمینی آب را دارند، نگران فرسایش خاکند و در هراس از انقراض گونه‌های جانوری بر اثر شکار بی‌رویه.