حمله به سفارت عربستان

اگر بخواهیم نقطه عطف یا اوجی برای تنش‌های سال‌های اخیر میان ایران و عربستان مشخص کنیم، باید به سال94 برگردیم. در این سال 2 رویداد روابط ایران و عربستان را وارد مرحله‌ای کرد که دیگر هیچ شباهتی به قبل از آن نداشت. سال94 ایران و قدرت‌های جهانی بعد از سال‌ها مذاکره و چانه‌زنی، تهدید و تحریم، توافقنامه هسته‌ای امضا کردند که تاریخ‌ساز شد. اجماع جهانی در حمایت از این توافقنامه کم‌سابقه بود. اما 2 دولت در مقابل همه جهان مقاومت می‌کردند و با این توافقنامه مخالف بودند: اسرائیل و عربستان. شاید به این دلیل بود که سال 94 تنش میان عربستان و ایران به اوج رسید.

ماجرای این سال میان عربستان و ایران، از همان فروردین‌ماه شروع شد، وقتی رسانه‌ها از اتفاقی ناگوار در فرودگاه جده خبر دادند. سعید اوحدی رئیس وقت سازمان حج و زیارت این ماجرای ناگوار را اینطور روایت کرد: اوایل صبح روز 8فروردین‌ماه طی تماسی از فرودگاه جده، مطلع شدیم 2 زائر نوجوان ایرانی که قصد بازگشت به ایران را داشتند در این فرودگاه در آخرین بخش بازرسی به بهانه تفتیش نزدیک بود که مورد آزار 2 مأمور سعودی قرار بگیرند که با هوشیاری آنها اتفاقی روی نداده‌ است. با اعتراض اعضای کاروان و تماس با کنسولگری ایران در جده، پرونده‌ قضایی علیه مأموران سعودی تشکیل شد. این خبر واکنش‌های گسترده‌ای در ایران داشت و با اعتراض زیادی روبه‌رو شد.

سالی که با چنین رویدادی شروع شد، در ماه‌های پایانی شاهد اتفاق بزرگ‌تری بود. در دی‌ماه سال94 اعدام شیخ نمر، از روحانیون محبوب شیعه در شرق عربستان با اعتراض‌های جهانی ازجمله در ایران روبه‌رو شد. اما در ایران این اعتراض‌ها به‌دلیل تنش‌های قبلی و فضای عمومی که علیه سعودی‌ها ایجاد شده‌بود، چنان گسترش یافت که در تهران و مشهد حادثه آفرید. در تهران تجمعات اعتراضی مقابل سفارت عربستان عصر روز 12دی‌ماه آغاز شد و شب‌هنگام عده‌ای که فرمانده پلیس تهران آنها را «عوامل خودسر» نامید و برخی سایت‌های خبری اصولگرایان مانند مشرق، آنها را «مردم خودجوش» توصیف کردند، به ساختمان سفارت حمله کردند و به تخریب پرداختند. فرمانده پلیس تهران در ساعات اولیه بامداد اعلام کرد که مهاجمان را از ساختمان سفارت عربستان بیرون کرده‌است. در مشهد نیز معترضان مواد آتش‌زا به داخل ساختمان کنسولگری عربستان پرتاب کردند.

عربستان که به‌نظر می‌رسید منتظر چنین فرصتی بود، به بهانه این اقدام روابط دیپلماتیکش را با ایران قطع کرد. این در حالی است که وزارت خارجه ایران در همان روز و مقامات ارشد سیاسی و مذهبی کشورمان در روزهای بعد، این حمله را محکوم کردند. آیت‌الله جوادی آملی مرجع تقلید شیعه، حمله به سفارت عربستان را خلاف دستور دین خواند و گفت که هرگز نباید چنین اقداماتی صورت گیرد.

برای عوامل حمله به سفارت عربستان پرونده قضایی تشکیل و احکامی هم برای برخی از آنها صادر شد.