آتش‌سوزی قبل از کولاک

 مهسا طالبی|   رشت- خبرنگار:

این روزها گیلان هوای سرد و یخبندان را تجربه می‌کند، در حالی که دو، سه روز قبل از شروع بارش‌ها و سرد شدن هوا در معرض بادهای گرم قرار داشت. همین موضوع موجب شده تا چندین نقطه از مناطق جنگلی استان طعمه حریق شود.
وزش باد‌های گرم، افزایش دما و کاهش رطوبت از ویژگی‌های بارز جغرافیایی و طبیعی گیلان در فصول سرد سال است. این مساله همه ساله تهدید منابع طبیعی به‌ویژه پوشش‌های گیاهی را به دنبال دارد. نمونه بارز آن آتش‌سوزی مراتع و جنگل‌هاست که در همه آنها عامل انسانی، سهل‌انگاری و بی‌توجهی به هشدارهای ارائه شده از سوی مراجع ذی‌صلاح دخیل است.


جنگل‌هایی که بر باد رفت

باد گرم سه‌شنبه و چهارشنبه هفته گذشته کافی بود تا هکتارها از جنگل‌های هیرکانی به دست آتش سپرده شود و باز هم بی‌احتیاطی‌ها جان درختان را بگیرد. هر بار این هشدارها نادیده گرفته می‌شوند و در نبود امکانات و نیروی انسانی کافی درختان سرسبز گیلان به شاخه‌هایی سوخته و خشکیده تبدیل می‌شوند. در آتش‌سوزی اخیر گیلان که جنگل‌های دیلمان و سیاهکل، لاهیجان و آستارا دچار آتش‌سوزی شدند، اگر کمک نیروهای مردمی نبود، مشخص نبود چند هکتار دیگر از بین می‌رفت.
 

آتش‌سوزی در آستارا

گفته شده بیشتر آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌های عباس‌آباد آستارا رخ داده است. بخش زیادی از اراضی جنگلی عباس‌آباد بر اثر وزش باد گرم دچار حریق شد و با ادامه وزش باد، آتش به اراضی جنگلی مجاور این منطقه هم سرایت کرد.
«جواد معیتی» شهردار آستارا با بیان این‌که نیروهای آتش‌نشانی و امدادی در ساعات اولیه به محل مورد نظر اعزام شدند، گفت: با توجه به گستردگی آتش‌سوزی به جز نیروهای آتش‌نشانی، نیروهای منابع طبیعی، مردمی، دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط، نیروهای نظامی و انتظامی، شوراها، دهیاری منطقه عباس‌آباد و روستاهای مجاور برای اطفای آتش کمک کردند.


آتش‌سوزی در سیاهکل

در سیاهکل هم آتش‌سوزی در مناطق جنگلی کوهبنه رخ داد که در این زمینه نیروهای مردمی و نیز منابع طبیعی نقش بسیاری در اطفای حریق داشتند. آتش‌سوزی اخیر در حالی رخ داد که ۱۶دی هم به علت بی‌احتیاطی در روشن کردن آتش و وزش باد گرم 5/27 هکتار از جنگل‌های رودبار در آتش سوخت.طبق اعلام روابط عمومی منابع طبیعی گیلان، ۱۵ هکتار از جنگل در منطقه درفک، ۱۰ هکتار در حبیب‌آباد، ۲ هکتار در نورالعرش و نیم هکتار در حلیمه جان این شهرستان دچار حریق شد.


میزان خسارت در حال بررسی است

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در پاسخ به این‌که در حادثه اخیر چه میزان خسارت به جنگل‌های هیرکانی وارد شد به همشهری گفت: با وزش باد گرم طی روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه در گیلان ۹ هکتار از جنگل‌ها و مراتع استان در آتش سوخت.

«محسن یوسف‌پور» افزود: 3 مورد آتش سوزی در سیاهکل، دو مورد در رودبار، یک مورد در آستارا و یک مورد در رشت به صورت سطحی اتفاق افتاد که توسط نیروهای آتش نشانی، منابع طبیعی و مردم منطقه اطفا شد، اما علت و میزان خسارت در حال بررسی است.


عامل انسانی علت 95 درصد آتش‌سوزی‌ها

 یک فعال محیط‌زیست گیلان بیان کرد: 95 درصد آتش‌سوزی‌های رخ داده در استان عامل انسانی دارند. در حال حاضر با افزایش جمعیت گردشگران در مناطق جنگلی شاهد حوادث و خسارات بیشتری هستیم.
«حسن یاری» با اشاره به این‌که در سایر شهرهای کشور خشکسالی، کم‌آبی و ریزگردها موجب شده تا ساکنان این مناطق به استان هجوم بیاورند، افزود: رفتار غیرمسئولانه برخی گردشگران و حتی برخی از محلی‌ها باعث از بین رفتن جنگل‌ها می‌شود. باد گرم هم در گسترش آتش و پراکنندگی عامل مهمی است. وی گفت: در این آتش‌سوزی‌ها درختان سوزنی‌برگ، شمشاد، افرا، آزاد، انجیلی و راش که در همه مناطق پراکنش دارند، آسیب دیده‌اند.


همکاری 20 تشکل مردم‌نهاد

کارشناس امور آموزش منابع طبیعی استان بیان کرد: اگر جنگل‌های استان دچار آتش‌سوزی شوند حداقل 50 سال طول می‌کشد تا درختان به اندازه و قطر قبلی برسند. آتش‌سوزی‌ها می‌توانند حیات گونه‌های جنگلی را نابود کنند. حتی گونه‌های حیات‌وحش که تحت حمایت و حفاظت محیط‌زیست قرار دارند و در این مناطق زندگی می‌کنند هم با وقوع آتش‌سوزی زندگیشان به خطر می‌افتد. 

«مسعود امیری» گفت: برای حفاظت از جنگل‌ها طرح تنفس در گیلان اجرا شد. با اجرای این طرح بهره‌برداری از جنگل‌ها مطلقا ممنوع شده و فقط می‌توان از جنگل‌های دست‌کاشت در مناطق جلگه‌ای چوب برداشت کرد. 

وی افزود: آتش‌سوزی‌ها اغلب در مناطق سطحی که در دسترس عموم قرار دارند و در عرصه‌های کم‌تراکم رخ می‌دهد. خوشبختانه در عمق جنگل‌ها که حفاظت شده و دارای مدیریت جنگلداری هستند، آتش‌سوزی نداشته‌ایم. 
امیری درختان جنگل‌های گیلان را شامل شمشاد، پهن‌برگ، توسکا، بلوط و راش دانست و گفت: بهترین مناطق جنگلی ما در اسالم تالش، سیاهکل و دیلمان قرار دارد که تقریبا دست‌نخورده و بکر است. عموما این جنگل‌ها از 400 متر تا 2200 متر از سطح دریای خزر ارتفاع و 90 کیلومتر عرض دارند. 

وی همیاری مردم محلی در نگهداری از جنگل‌ها و مراتع را مهم عنوان کرد و ادامه داد: در گیلان بیش از 20 تشکل مردم‌نهاد با حدود ۳ هزار عضو با نیروهای حفاظت از جنگل‌های استان همکاری می‌کنند. اگر مشارکت مردمی در حفظ این منابع وجود نداشته باشد، منابع طبیعی به تنهایی قادر به نگهداری و حفظ عرصه‌ها نیست. خوشبختانه مردم در قبال جنگل‌ها احساس مسئولیت دارند و تا الان هر کجا آتش‌سوزی بوده، بلافاصله وارد عمل شده اند، اما همچنان در زمینه امکانات و نیروها کمبود داریم.