تولید
صنعت پرورش طیور مازندران متحول می‌شود
معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی: در مازندران مرغ بهتر و ارزان‌تری تولید می‌کنیم
اشکان جهان‌آرای| ساری - خبرنگار:
گردشگری و کشاورزی همواره به عنوان محورهای اصلی توسعه به شمار می‌آیند. دو گونه فعالیت مهم و اثرگذار که هر کدام زیرشاخه‌های مختلفی دارند، اما اقتصاد مازندران صرفا بر این دو محور استوار نیست و استعدادهای اقتصادی استان نیز فقط به همین دو بخش محدود نمی‌شود. زنبورداری، پرورش کرم ابریشم و دام و طیور و بسیاری از فعالیت‌های دیگر در زیرشاخه مجموعه مدیریتی کشاورزی استان قرار گرفته‌اند که هر کدام آورده زیادی برای استان دارند و سهم قابل توجهی از اشتغال را به خود اختصاص می‌دهند. پرورش طیور در مازندران یکی از همین بخش‌هاست که اهمیت آن به واسطه اشتغالزایی و مهم‌تر از آن، تامین مواد غذایی بسیاری از مردم کشور، کاملا محسوس است. مازندران رتبه نخست تولید گوشت مرغ در کشور را دارد.
بر اساس آمارها 220 واحد مرغ مادر گوشتی در استان وجود دارد. در زمینه تولید جوجه یک روزه نیز مازندران 30 درصد نیاز کشور را تامین می‌کند که باز هم رتبه نخست کشور را داراست.
آمارهای رسمی نشان می‌دهند که در صنعت طیور استان بیش از 23 هزار نفر مشغول کار هستند که بیشترین میزان اشتغال در بخش طیور بین استان‌های کشور است؛ ظرفیتی که بی‌تردید قابل افزایش خواهد بود، اما این ظرفیت مهم اقتصادی در مازندران به شکل مطلوبی مورد بهره‌برداری قرار نمی‌گیرد. وقتی که به گفته «عزیزالله شهیدی‌فر» رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران، هزینه تولید مرغ در استان نسبت به سایر مناطق کشور حدود 10 درصد پایین‌تر است، یعنی شرایط برای سرمایه‌گذاری در صنعت طیور نیز نسبت به استان‌های دیگر مساعدتر است.
نگاهی به برخی آمارها نشان می‌دهد که صنعت طیور مازندران که این روزها مانند سراسر کشور با چالش‌ها و نوسان زیادی در تولید و قیمت‌گذاری و عرضه مواجه است، به طور کامل و درست شکوفا نشده است. فقط در بخش کشتارگاه‌های طیور، مازندران ظرفیت اسمی 219 هزار و 465 تنی دارای پروانه بهره‌برداری دارد، اما در حال حاضر ظرفیت عملی این واحدها 126 هزار و 975 تن است. به عبارتی فقط حدود 58 درصد ظرفیت اسمی این بخش در مازندران فعال است. نکته قابل توجه این است که با وجود غیرفعال بودن 42 درصد ظرفیت کشتارگاه‌های طیور مازندران، 50 درصد مرغ زنده استان در کشتارگاه‌های تهران کشتار می‌شود.
تصویب نقشه راه
ظرفیت‌های صنعت طیور در مازندران آنقدر مهم و بالاست که مسئولان را به تدوین سندی مستقل از برنامه‌های رونق صنعت طیور در کشور، برای توسعه این صنعت در استان وادار کرده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار مازندران از تصویب نقشه راه صنعت طیور استان استان خبر می‌دهد و می‌گوید: «استاندار مازندران تأکید کرد که برای محصولات استراتژیک و مهم استان سند و نقشه راه تهیه شود. تولیدات بخش طیور نیز از محصولات مهم استان هستند که در بخش‌های مختلف مانند مرغ گوشتی، مرغ مادر، جوجه یک‌روزه، تخم مرغ، مرغ اجداد و لاین، کشتارگاه‌های مرغ، زنجیره تولید، فراوری و مشتقات مرغ و صنعت طیور اشتغال‌زا و درآمدزا هستند.»
«حسن خیریانپور» می‌افزاید: «نیاز بود که یک نقشه راه ویژه برای صنعت طیور استان در شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان تصویب شود که این سند از سوی جهاد کشاورزی با همکاری تشکل‌های مرتبط با صنعت طیور تهیه شد و در کارگروه اقتصادی به تصویب رسید تا برای تصویب نهایی به شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان فرستاده شود.»
سرانه بالای مصرف مرغ در مازندران
وضعیت مناسب تولید گوشت مرغ در ایران و به‌ویژه در مازندران سبب شده که سرانه مصرف این ماده پروتئینی در ایران 2برابر سرانه جهانی و در مازندران بالاتر از سرانه جهانی و ملی باشد. طبق آمارها میانگین سرانه مصرف گوشت مرغ در دنیا 12 کیلوگرم، در ایران حدود 24 کیلوگرم و در مازندران 25 کیلوگرم است.طبق آمارهای رسمی در حال حاضر ماهانه حدود 11 میلیون قطعه جوجه‌ریزی در مرغداری‌های گوشتی استان انجام می‌شود. روزانه هم 355 هزار قطعه مرغ زنده در مازندران تولید می‌شود که از این میزان حدود 500 تن در کشتارگاه‌های طیور استان کشتار و بقیه به‌صورت زنده به خارج از استان به‌ویژه تهران فرستاده می‌شود.
این آمارها نشان می‌دهند که مازندران با پیشینه حدود 6 دهه‌ای در این صنعت قطب صنعت طیور کشور است و به دلیل وجود مرکز حساس و استراتژیک مرغ لاین بابلکنار، تنها استانی است که زنجیره کامل تولید طیور را دارد. به همین دلیل اهمیت تدوین نقشه راهی مستقل برای صنعت طیور این استان ضروری به نظر می‌رسید.
سرآمدی مازندران در تولید مرغ
معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی مازندران هم نقشه راه تدوین شده برای صنعت طیور مازندران را مطابق با اهداف اسناد بالادستی از جمله برنامه ششم توسعه و سیاست‌های ابلاغی دولت می‌داند و معتقد است که اهداف اسناد بالادستی توسعه کشور، در این نقشه راه ویژه طیور استان به عنوان افق راه مدنظر قرار گرفته است.
«علیرضا عطایی‌نژاد» می‌افزاید: «برای ادامه توسعه در صنعت طیور استانی که زیرساخت‌های مناسبی در این زمینه دارد و پرورش طیور در آن از مزایای زیادی برخوردار است، باید طرحی ویژه داشته باشیم. ادعا داریم که در مازندران مرغ بهتر و ارزان‌تری تولید می‌کنیم، جوجه‌کشی‌های ما حجم بیشتر و میزان تلفات کمتری دارند، ضریب تبدیل دان به گوشت مطلوب‌تر است و تعداد دوره پرورش در سال به دلیل شرایط اقلیمی بهتر از استان‌های دیگر است. بنابراین منطقی است که سیاست‌های جدی‌تری در رونق صنعت طیور داشته باشیم.»
وی اظهار می‌کند: «در این نقشه راه مسائلی مانند صادرات و مشوق‌های صادراتی، رونق تولید و تقویت و حمایت زنجیره‌های تولید با محوریت و تمرکز بر تولید مرغ گوشتی مورد توجه قرار گرفته است. پیشنهاد داده شد که موضوع فراوری‌های پس از تولید را نیز به موارد موجود در نقشه راه بیفزاییم. همه اهداف در قالب سند و برنامه توسعه تدوین شده‌اند و سعی شده که برای تحقق اهداف برنامه ششم، با استفاده از ظرفیت‌های قانونی و تقسیم وظایف بین دستگاه‌های مختلف مرتبط مانند پشتیبانی امور دام، تشکل‌ها، استانداری، امور دام و طیور جهاد کشاورزی و صنعت، معدن، تجارت استفاده بهینه شود. بهره‌گیری از توان تشکل‌ها نیز از اولویت‌های این نقشه راه است.»
چشم‌انداز رشد 5 درصدی در هر سال
معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی مازندران با تاکید بر این‌که برای رسیدن به اهداف موجود در برنامه ششم، طبق این نقشه راه، سالانه 4 تا 5 درصد رشد در صنعت طیور استان را برنامه‌ریزی کرده‌ایم، بیان می‌کند: «صنعت طیور استان در چند سال اخیر این رشد را داشت و ظرفیت برای ادامه این رونق در استان وجود دارد. در نقشه راه بخشی از موضوعات استانی مد نظر قرار گرفته و راهکارهایی برای بهره‌مندی از ظرفیت‌های استان در رونق صنعت طیور مازندران مطرح شده است.»
«علیرضا عطایی‌نژاد» با اشاره به مناسب بودن شرایط تولید طیور در مازندران می‌گوید: «مزیت نسبی استان در تولید مرغ گوشتی بالاست. حتی گاهی برای این‌که بازار را مدیریت کنیم سعی می‌شود از تمام ظرفیت تولید استفاده نکنیم، اما باز هم تولید مازندران بالاتر از میزان مدنظر می‌شود.»
