جواد ترکابادی، سفیر ایران در سوریه با حضور در تحریریه همشهری به همه ابهامات و شایعات حضور ایران در سوریه پاسخ داد
کمک بلاعوض به سوریه نمی‌کنیم
اسماعیل سلطنت‌پور | خبرنگار
سوریه از 8سال قبل درگیر نبردی همه‌جانبه بوده است، بحرانی که ابتدا مطالبات مردمی داشت اما در ادامه به تحرکات تروریستی برخی گروه‌ها ازجمله داعش و جبهه النصره رسید، در این دوره ایران پشتیبان نخست نظامی و سیاسی سوریه بود و حالا بعد از 8سال تروریست‌های سوریه ضعیف‌تر از همیشه هستند و سفارتخانه‌های کشورهای عربی یک‌به‌یک در دمشق در حال بازگشایی هستند و دیپلمات‌های خارجی در حال بازگشت به سوریه‌اند و مهم‌ترین موضوع سوریه مسئله بازسازی است. جواد ترکابادی از یک سال و اندی قبل به‌عنوان سفیر ایران در دمشق مشغول کار است، ترکابادی اهل کاشان است و به‌گفته خودش در همه دولت‌های گذشته اعم از اصولگرا یا اصلاح‌طلب به‌عنوان یک دیپلمات حرفه‌ای در کشورهای سودان، بحرین، نیجریه و کویت، مسئولیت بر عهده داشته، ترکابادی چندی قبل به روزنامه همشهری آمد و علاوه بر بازدید از مؤسسه، با خبرنگاران همشهری درباره تحولات سوریه به گفت‌وگو نشست که مشروح این مصاحبه را می‌خوانید.
مسئله الان سوریه مسائل شمال سوریه و تصمیم آمریکا برای خروج از این کشور است، ارزیابی شما از این تحولات و شرایط شمال سوریه چیست؟
در شرایط فعلی مناطق بحران به ادلب، بخشی از حومه حلب، بخشی از حومه حما و بخشی از حومه لاذقیه و مناطقی در شرق و شمال شرقی رود فرات در مرزهای سوریه محدود شده است. این مناطق با بازیگران و کنشگران مختلفی روبه‌روست. من تصور می‌کنم همه به این نتیجه رسیده‌اند که پایان بحران رقم خورده. هدف بحران سوریه تکه‌پاره کردن این کشور، به جان هم انداختن مردم سوریه و تبدیل این منطقه به منطقه بحران‌زده غیرقابل کنترل با پسامدهای منفی بر پیرامون خود بود که این طرح شکست خورده است. من فکر می‌کنم بسیاری از بازیگران دنبال این هستند که به‌نحوی خروج خود را از طرح قبلی که شکست خورده، برنامه‌ریزی کنند تا زیان‌ها را به حداقل برسانند.
آمریکا به هرجا که رفت، با امید سفره‌ای چید تا اینکه از آن بهره‌مند شود اما با بشقاب‌های شکسته روبه‌رو شد. امروز آمریکا می‌خواهد سفره به‌هم‌ریخته خود را در سوریه رها کند و برود و دیگران را سرگرم بشقاب شکسته‌های خود کند.
من تصور نمی‌کنم آمریکا با خروجش بتواند بحران را بر منطقه حاکم کند، چون این واقعیت برای مردم سوریه و کشورهای منطقه روشن است که اینگونه بحران‌ها فرسایشی است و امکانات ملی و محلی را متلاشی می‌کند و باعث خرابی و خونریزی می‌شود و بدون دستاورد است.
به نظر من خروج آمریکا رها کردن بشقاب‌های شکسته است، سرنوشت پروژه بحران‌سازی در سوریه رقم خورده و پیروزی حاکمیت سوریه محقق شده است؛ هرچند مناطقی در اشغال است اما این مناطق قطعا پاکسازی خواهند شد. ایران همراه با دولت و مردم سوریه این تلاش را ادامه خواهد داد که همه مناطق سوریه از ورطه بحران و بی‌نظمی خارج شود.
تمامیت ارضی سوریه قطعا به‌دست خواهد آمد و تصمیم‌گیرنده آینده سوریه مردم سوریه هستند. اینکه بازیگران دیگر دنبال چه هستند به‌نظر می‌رسد همه باید فکر تازه‌ای کنند. ما فکر می‌کنیم همراه با حکومت سوریه با رویکرد پیروز محور یعنی محور مقاومت می‌توانیم آینده منطقه را روشن ببینیم. من فکر نمی‌کنم خروج آمریکا دگرگونی در سرنوشت رقم خورده بحران سوریه به‌وجود بیاورد.
اخیرا شاهد بازگشایی دومینووار سفارتخانه‌های عربی در دمشق و بازگشت دیپلمات‌ها به سوریه هستیم. ارزیابی شما از این بازگشت چیست؟
کشورهای عربی که اخیرا بحث بازگشتشان به سوریه مطرح شده کشورهای همسایه ما هستند. ما به‌عنوان ایران برای همه همسایگان با وجود همه بداخلاقی‌هایشان آرزوی روزگار خوب و روابط بالنده داریم. اینکه به سوریه برمی‌گردند می‌توانیم بگوییم تصحیح بخشی از اشتباهاتشان است، بخش‌های زیادی باقی مانده که باید اتفاق بیفتد.در رابطه با اینکه این بازگشت با اهداف دیگری باشد من تصور می‌کنم اکنون که سرنوشت تحولات سوریه به سرانجام رسیده، اقدامی در این حجم زایشی بزرگ‌تر از خود نمی‌تواند داشته باشد به‌عبارتی بازگشت کشورها طبیعی و تا حدی می‌تواند جبران بخشی از اشتباهات گذشته باشد. اینکه روابط همسایگان ما با یک همسایه دیگرمان یعنی سوریه ترمیم پیدا کند ما احساس رضایت می‌کنیم و تصور می‌کنیم این اتفاق مثبت است و باید سامانه‌های مثبتی را هم به حرکت دربیاورد.
باتوجه به اینکه ابوظبی به دمشق برگشته آیا نشانه‌ای از تغییر رویکرد قطر و ترکیه هم مشاهده می‌شود؟
اظهارنظر درباره روابط ما با کشورهایی مانند قطر و ترکیه در حوزه مسئولیت من نیست اما قطعا ترکیه به‌عنوان کشوری که در بخشی از خاک سوریه مستقر شده اقدام غیرمشروعی انجام داده، اشغال منبج و عفرین با هر دلیل و موضعی که باشد یک اشغال است و این شهرها بایستی رها شوند و این وضعیت پایان پیدا کند. در رابطه با قطر هم باید اشاره کنم طبیعی است که کشورها به جهت برخی تحولاتی که در پیرامونشان می‌بینند در مواضعشان دگرگونی ایجاد کنند. اینکه رویکردشان را عوض می‌کنند یا خیر من دوباره تأکید می‌کنم ما رو به پایان بحران سوریه هستیم و این به‌معنای آن است که همه کشورها بایستی به بازسازی روابطشان با سوریه بیندیشند و هرکسی توانست زودتر این سازوکار را فراهم کند کمتر از وضع طبیعی فاصله گرفته است. امیدوارم این منطقه بتواند در سایه‌سار وحدت و امنیت روزگار ثبات خود را باز یابد.
ایران، ترکیه و روسیه مذاکرات سه‌جانبه‌ای را برای حل بحران سوریه داشته‌اند. اخیرا مذاکراتی برای تدوین قانون اساسی سوریه برگزار شد که به‌نظر رسید اجلاس موفقیت‌آمیز نبوده است، آخرین روند تحولات مذاکرات سه‌جانبه به چه شکل است؟
بحران سوریه الان در سال هشتم خودش است. در این مدت تحولات زیادی اتفاق افتاد، ازجمله شورای امنیت در قالب مأموریت‌هایی که برای خودش تعریف کرده، قطعنامه‌هایی صادر کرده است. در مرحله‌ای از تحولات 3کشور ایران، روسیه و ترکیه به این نتیجه رسیدند که می‌توانند در تحولات سوریه نقش مثبتی داشته باشند. این رویکرد را در قالب روند آستانه شروع کردند و در مدتی که از این روند گذشته توانسته‌اند واقعیت‌هایی را در صحنه سوریه خلق کنند. رسیدن به مناطق کاهش تنش در سوریه یکی از دستاوردهایش این بود که فشارهایی که روی مردم سوریه وجود داشت را کاهش داد، امکان ارسال کمک‌های بین‌المللی را فراهم و فضایی برای مصالحه داخلی درون سوریه ایجاد کرد و فضایی را فراهم کرد که آرامش مقطعی بر صحنه‌های سیاسی حاکم شود تا فرصتی برای مصالحه و کاهش تلفات ایجاد کند. این دستاورد از بسیاری خرابی‌ها و تلفات بیشتر و طولانی‌تر شدن بحران جلوگیری کرد، چون هم‌اکنون امروز ما فقط منطقه ادلب را به‌عنوان منطقه تجمیع گروه‌های معارض داریم که متأسفانه برخی گروه‌های تروریستی که بر اساس قطعنامه‌های شورای امنیت هم تروریستی شناخته می‌شوند در ادلب تجمع کرده‌اند. آمریکا با یک رویکرد مداخله‌گرایانه و نامشروع برای تداوم بحران و ایجاد تفرقه بین مردمان یک کشور رویکرد دفاع از یک قومیت خاص در مناطق شرقی فرات را دنبال و تلاش کرد آنها را به‌کار بگیرد که در این روند هم موفق نبود و یکی از دلایل خروج آمریکا همین بود که برنامه‌هایی که در آنجا اجرا کرد ناموفق بود. روند آستانه بازده بسیار مثبتی بر پایان بحران رقم زد، اما قطعنامه‌های شورای امنیت یک‌سری خواسته‌هایی را مطرح کرده که مبتنی بر آن روزگار بوده؛ ازجمله این خواسته‌ها ایجاد دگرگونی در قانون اساسی سوریه بوده است. در حالی که قانون اساسی هر کشوری جزو عناصر اصلی حاکمیت هر کشور است و هیچ مردمی نمی‌پذیرند دیگران برای آنان قانون اساسی بنویسند و این وهن یک ملت است ولی قطعنامه‌های سازمان ملل اینگونه رقم خورد و قطعنامه2254 کمیته‌ای را برای بررسی قانون اساسی سوریه تشکیل داد و سازمان ملل نقش تسهیل‌کننده کار را برعهده گرفت. در این راستا ایران، روسیه و ترکیه نشست مردمی سوچی را برگزار کردند که از طریق آن مجموعه‌ای از سوری‌ها برای بازنگری قانون اساسی‌شان تعیین شوند. 3کشور به‌عنوان یاور برای تحقق آرامش در منطقه وارد گفت‌وگو شدند و نتیجه این بود 150نفری که برای تشکیل کمیته قانون اساسی مدنظر بودند به نحوی گردآوری شدند. کار به اینجا رسید که عوض شدن آقای دیمیستورا به‌عنوان یک فضایی تلقی شد که امکان پیشبرد همه موضوع کمیته قانون اساسی در آن نشست فراهم نشد، در نتیجه اعلام شد این روند کماکان ادامه خواهد یافت.
من تصور می‌کنم دولت سوریه بر این موضوع اصرار دارد. نگاهی که در رابطه با قانون اساسی می‌تواند پذیرفته شود این است که فقط قانون اساسی فعلی مورد مطالعه و بازنگری قرار بگیرد، داده‌های آن پیشنهادی باشد و مورد پذیرش نمایندگان مردم سوریه قرار بگیرد، بنابراین روند آستانه ادامه دارد، نشست‌های سوچی ادامه دارد و همه اینها برای حل مشکل سوریه و برگشت ثبات به سوریه است که خمیرمایه ثبات در منطقه تلقی می‌شود و امید می‌رود نتایج مطلوب خود را در زمان مناسب داشته باشد.
نقش میانجیگرانه ایران با گروه‌های معارض سوری ادامه دارد؟
دولت سوریه ساختاری را به اسم وزارت مصالحه ملی ایجاد کرده و این ساختار را متعاقبا از ظرفیت وزارتخانه به یک سازمان رساند و الان یک سازمان مرتبط با شخص نخست‌وزیر وجود دارد که به‌دنبال پیشبرد روند مصالحه است و دولت ایران هم به این روند کمک می‌کند.
نشست سران ایران، روسیه و ترکیه قرار است به‌زودی برگزار شود. از دستور کار اطلاع دارید؟
نشست اگر مورد تصویب نهایی قرار بگیرد در روسیه تشکیل خواهد شد. اینکه دستور کار چیست، هنوز زود است.
وضعیت اقتصادی روابط ایران و سوریه چگونه است؟ کشورهای مختلفی مثل روسیه در تلاش هستند در دوران بازسازی فعال باشند. برای شرکت‌های ایرانی چه تسهیلاتی درنظر گرفته شده است؟
در رابطه با کشوری که برای حضور در فضای بازسازی سوریه نام بردید باید بگویم این تلاش فقط از سوی یک کشور نیست و یک تلاش همگانی است. امروز کشورهایی که در این منطقه احساس می‌کنند منافعی دارند، بسیارند؛ همانگونه که تعداد کشورهایی که در بحران سوریه دخالت کردند بسیار بودند. آنهایی که احساس می‌کنند منافعشان در این نهفته است که در روند بازسازی حضور داشته باشند هم تعدادشان بسیار بالاست. بسیاری از کشورها امروزه خواهان این هستند که سهمی در روند بازسازی سوریه در اختیار داشته باشند. تصور می‌کنم به جهت مواضعی که ایران نسبت به سوریه دنبال کرد و با توجه به نگاهی که مردم سوریه و شخص رئیس‌جمهور سوریه نسبت به حضور اقتصادی طرف‌های ایرانی دارند، شرکت‌های ایرانی سهم نخست را در سوریه در اختیار خواهند داشت. آقای سامر خلیل وزیر اقتصاد و تجارت خارجی سوریه اخیرا در رأس هیأتی بلندپایه وارد تهران شد و مباحث مختلف اقتصادی را دنبال کرد. همچنین متن موافقتنامه همکاری‌های اقتصادی راهبردی 2کشور را در یک سند قوی و مهم همراه با یک پیوست مفصل و محتوایی مورد توافق قرار دادند تا در سفر معاون اول رئیس‌جمهور مورد توشیح قرار بگیرد. همچنین اسناد زیادی بین 2کشور برای مطرح شدن در نشست کمیسیون مشترک 2کشور تدارک دیده شده و در حال بررسی است و با امضای آن ما می‌توانیم به فراز تازه‌ای از روابط خوب بین 2کشور در حوزه اقتصادی وارد شویم و این همکاری منافع زیادی برای هر 2کشور خواهد داشت. ما از همه فعالان حوزه اقتصادی و بخش خصوصی دعوت می‌کنیم در قالب سرمایه‌گذاری، صنعت یا تجارت در بازار مهم و پرفرصت سوریه حضور یابند، این امکانات فراهم شده و در حال پیشرفت است و بخشی از مواردی که مدنظر است تحقق پیدا کرده و در آینده نزدیک با سفر معاون اول محترم رئیس‌جمهور گام بلندی به پیش خواهیم برد.
سفر آقای جهانگیری قبل از پایان سال خواهد بود؟
قبل از پایان سال و پیش از مراسم 22بهمن خواهد بود.
ایرانیان علاقه زیادی برای سفر به سوریه و زیارت دارند. وضعیت امنیتی اعزام تورهای زیارتی به سوریه چگونه است؟
سال‌های بحران، سال‌هایی طولانی بود که اشتیاق مردم ایران برای زیارت حضرت زینب(س) و حضرت رقیه(س) را دوچندان کرد. ما امیدواریم با مذاکراتی که انجام شده و در پیش است و تمهیداتی که اندیشیده شده این سفرها به‌زودی آغاز شود و مردم خواهند توانست در امنیت کامل یک سفر دلپذیر به سوریه داشته باشند و پکیج‌هایی در این زمینه در حال آماده شدن است.
درباره حضور ایران در سوریه اخیرا ترامپ وقتی اعلام کرد نیروهای آمریکایی از سوریه خارج شوند، گفت از این به بعد باید دیگران ازجمله ایران با داعش بجنگند. درباره نقش ایران در مقابله با داعش توضیح می‌دهید.
اینکه آقای ترامپ مطالبی را اظهار کند نه مبنای تحلیل ما خواهد بود نه مبنای عمل ما؛ ما براساس منافع و تحلیلی که از بحران سوریه داریم عمل خواهیم کرد. خواسته ما ریشه‌کنی تروریسم است. ما همیشه با تروریسم جنگیده‌ایم و خواهیم جنگید و هدفمان خلاص کردن مردم منطقه از تأثیرات منفی حضور تروریسم است؛ بنابراین مبارزه با داعش یا هر گروه این چنینی یکی از وظایفی است که خود را به آن موظف می‌دانیم و این کار را در راستای حمایت از مردم منطقه و مرزهای ایران و ثبات کشور و امنیت ایران می‌دانیم، همچنان این روند را ادامه خواهیم داد و نیازی به رهنمود‌های اطرافی خارج از منطقه که مهمانان ناخوانده و براساس تجربه و مشاهدات عینی در صحنه خودشان حامی تروریسم و داعش بوده‌اند نداریم. ما به سیاست‌های خود براساس تدابیر و نگاه و رویکرد‌هایی که مقام معظم رهبری ترسیم می‌کنند ادامه خواهیم داد.
همکاری‌های محور مقاومت به‌خصوص حزب‌الله لبنان با ایران در سوریه به چه شکل است؟
حزب‌الله براساس یک تحلیل واقعی خودش را هدف بحران سوریه می‌دید. ورودش به بحران سوریه در راستای حفاظت از امنیت لبنان و امنیت سوریه به‌عنوان عمق استراتژیک و راهبردی برای لبنان بود، حضور حزب‌الله زاییده تحولات بوده و این حضور تا وقتی که این تحولات به ساماندهی نهایی نرسد و ثبات به‌طور کامل به سوریه برنگردد ادامه خواهد داشت، حزب‌الله خود را طرف معادله خواهد دید و در آنجا به حضور خود ادامه خواهد داد. این طبیعی است چون حزب‌الله توسط دولت مشروع سوریه دعوت شده؛ همچنان‌که مستشاران نظامی ایران و بقیه نیروهای همراه و همسو وارد این صحنه برای مبارزه با تروریسم شدند و این صحنه توسط هیچ کدام از بازیگرانی که خواهان ثبات در منطقه است رها نخواهد شد.
در افواه عمومی نگاهی هست که ایران می‌خواهد به بهانه بازسازی، پول‌هایش را در سوریه خرج کند، موضوع سرمایه‌گذاری ایران در کشورهایی مثل عراق و سوریه به چه شکل است و این شایعات از کجا نشأت می‌گیرد؟
به‌طور یقین آنچه در تدابیر جاری روابط اقتصادی دو کشور است منافع هر دو طرف را تأمین می‌کند و منافع اقتصادی ایران همانقدر محقق است که منافع سوریه و این یک روند طبیعی در تعاملات بین کشورهاست. سرمایه‌گذاری ایران در سوریه یک نیاز است؛ همچنان‌که ما نیازمند سرمایه‌گذاری طرف‌های دارای تکنولوژی برتر هستیم. ما خودمان در صنعت سرمایه‌گذاری ظرفیت قوی و مهمی داریم که این ظرفیت می‌تواند در حوزه‌هایی مثل عراق و سوریه خود را نشان دهد و بازده مثبت برای اقتصاد داشته باشد. صنعت همانطور که به بازار خوب داخلی نیازمند است به بازار خوب خارجی هم نیاز دارد و این دو از هم تفکیک‌ناپذیر هستند. نباید این نگاه را داشت که ما کمک بلاعوض می‌کنیم؛ اتفاقی که می‌افتد این است ما ظرفیت‌های خود را در کشورهای دیگر برآورده می‌کنیم؛ به‌گونه‌ای که برای طرفین هم بهره‌هایی تعریف شود؛ مثلا در سوریه کارخانجات زیادی وجود دارد که نیازمند بازسازی هستند و شرکت‌های مهندسی ما ظرفیت خوبی برای بازسازی این صنایع دارند و این یک فرصت است و این نوع سرمایه‌گذاری بازده مثبت است و اگر چنین نکنیم گویی بخشی از ظرفیت خود را معطل نگاه داشته‌ایم. بازده سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در حال خودنمایی و بازگشت است.
ما الان وارد شده‌ایم یا قصد ورود داریم؟
ما در بخش‌هایی وارد شده‌ایم و در بخش‌هایی مذاکراتمان به ثمر رسیده و در بخش‌هایی همچنان در حال مذاکره هستیم و در بخش‌هایی هم اصلا وارد گفت‌وگو نشده‌ایم، اما می‌دانیم در آنها ظرفیت خوبی داریم؛ مثلا اگر کشور سوریه به‌خاطر تخریب‌ها نیازمند سیمان است صنعتگران و نیروهای متخصص خوبی در این عرصه داریم که می‌توانند در این حوزه فعال شوند. درحالی‌که طرف ایرانی اگر کارخانه سیمان را تعمیر نکند بیکار نشسته و چه بسا طرف‌های دیگر وارد عمل شوند.
رقبایی هم داریم؟
قطعا، رقبای بسیاری داریم. سوریه صحنه سیاسی و تأثیرگذاری در منطقه دارد و اگر کشوری بخواهد در منطقه حضور خود را تثبیت کند نیازمند ابزار است و این ابزار امروز در سوریه سرمایه‌گذاری است؛ در نتیجه همه طرف‌ها علاقه‌مند هستند وارد بازار پرسود سوریه شوند تا از این طریق تأثیرات سیاسی خود را رقم بزنند.
بازگشت کشورها مثل امارات و بحرین یا مصر به همین جهت است؟
بسیاری از کشورهایی که نامشان این روزها برده می‌شود سفارتشان در سوریه فعال بود یا سفارت بود اما کارمندان به‌دلیل وضعیت امنیتی سوریه این کشور را ترک کرده بودند. الان بسیاری از کشورهای اروپایی همین شرایط را دارند و دیپلمات‌های اروپایی با سمت بالا مأموریتشان سوریه است اما در کشوری دیگر مثل لبنان مقیم‌اند که به این مدل دیپلمات ترددی می‌گویند.
به مصر اشاره کردید؛ مصر همیشه کاردار داشته و در سطح سفیر در آنجا فعال است و کشورهای دیگر هم همینطور.
الان اصلی‌ترین رقبای ما در بازسازی سوریه کدام کشورها هستند؟
رقیبان بسیارند اما ما یقین داریم ملت سوریه از باب وفاداری که ملت ایران نسبت به آنها نشان داده بسیار تمایل دارند که این ایران باشد که بازسازی را بر عهده بگیرد و آنها خوشحال خواهند بود ببینند روند بازسازی توسط مهندسان ایرانی انجام می‌شود.
با بخش خصوصی و دولتی وارد صحبت شده‌اید؟
طی یک سال و نیم اخیر که مأموریت من شروع شده ما میزبان چندین نمایشگاه ایرانی در سوریه بودیم و همچنین در چندین نمایشگاه سوری مشارکت کردیم که حضور ما در نمایشگاه 59و 60سوریه و حضورمان در نمایشگاه چهارم و پنجم بازسازی سوریه و حضور ما در نمایشگاه صنعت و بهره‌وری در سوریه و برگزاری چندین نمایشگاه تخصصی در زمینه صنایع پزشکی و دارو و غذا، ساخت‌وساز و ارتباطات ازجمله برنامه‌هایی بوده که انجام شده است.
هیأت‌های مختلفی را از بخش خصوصی ایران به سوریه دعوت کرده‌ایم و در آنجا مذاکرات مثمر ثمری داشتند و توافقات خوبی هم انجام شده و در پی آن یک هیأت اقتصادی از بازرگانان به نام سوریه در اواخر مهر‌ماه به تهران آمدند و مذاکرات مفصل و مثبتی با همتایان ایرانی را داشتند. ما این امیدواری را داریم که فعالان اقتصادی و تجار ایرانی در هنگام سفر معاون اول رئیس‌جمهور در همایش اقتصادی که در سوریه برگزار می‌شود مشارکت داشته باشند. همه اینها نویدبخش روابط پویا و پرثمر بین دو کشور است و به‌زودی شاهد افزایش چند ده برابری حجم روابط اقتصادی دو کشور خواهیم بود.
ما در چه حوزه‌هایی می‌توانیم در سوریه مشارکت داشته باشیم؟
باید توجه داشته باشید سوریه به تازگی از یک کشور عمدتا متکی بر تولیدات کشاورزی به یک کشوری که یک سری از صنایع را داشت تبدیل شده بود، اما این صنایع بر اثر جنگ آسیب دیده‌اند. امروزه ما در همه زمینه‌ها برای حضور در بازار سوریه فرصت داریم، چه بازسازی از دست رفته‌ها چه برای پر کردن خلأها؛ بخواهم اجمالا اشاره کنم در بخش بازسازی صنایع پتروشیمی و نفتی، حمل‌ونقل، کشاورزی و فرآوری مواد غذایی، لوازم خانگی، ارتباطات و زیرساخت‌ها زمینه‌های خوبی وجود دارد.
مردم ایران به خاطر ذهنیت تاریخی، مقداری به روسیه بدبین هستند. در سوریه رابطه ما با روسیه چگونه است و خواهد بود؟ احتمال دارد در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی در سوریه رو دست بخوریم؟
من می‌پذیرم به‌عنوان فردی که در فضای افکار عمومی ورود دارید احساس می‌کنید مردم چنین هستند، اما من اینطور پاسخ می‌دهم من به نیابت از کسی صحبت نمی‌کنم و فکر می‌کنم به‌عنوان نماینده عالی ایران در سوریه وظیفه دارم منافع کشورم را در هر کجا که هست تأمین کنم و از دست رقیب و هر کس دیگر بگیرم. این، قطعی است که ما رقبای زیادی داریم اما نباید فکر کنیم رقیب خوب نیست، من فکر می‌کنم اگر در فضای رقابتی وارد کار شویم می‌تواند مثبت باشد.
تضمینی هست دیگر جنگ به سوریه بازنگردد؟
ببینید در فضای پربحران منطقه غرب آسیا نمی‌توانیم فکر کنیم لحظه‌ای می‌توانیم چشممان را ببندیم چون رقیب به منافعی که در این منطقه نهفته است چشم طمع دارد. نباید تصور کنیم دیگران از منافعی که در منطقه دارند دست خواهند کشید؛ بنابراین همیشه احتمال شکل‌گیری یک بحران جدید و شروع مجدد بحران کهنه وجود دارد. بایستی خود را قوی کنیم و روند‌هایی را که دنبال می‌کنیم به‌درستی تعریف کنیم تا هم منافع ملی و هم امنیت ملی را تضمین کنیم.
رژیم صهیونیستی در سوریه تحرکاتی دارد و هر چند وقت یک‌بار ادعا می‌کند اهداف ایران را هدف قرار داده است. ایران موضع‌اش در برابر این تهدیدات چیست؟
رژیم صهیونیستی یک رژیم تجاوزگر است و ماهیت تجاوزگری در وجودش است. هیچ وقت نمی‌توانیم این رژیم را جدا از آزمندی ببینیم، رژیم صهیونیستی همیشه در پی اشغال و تضییع حقوق مردم منطقه بوده است؛ بنابراین اینکه رژیم چه بهانه‌ای برای تحرکاتش می‌آورد برای ما اهمیتی ندارد. رژیم صهیونیستی با حمایت‌هایی که می‌شود حرکت‌های ایذایی و تهاجمی علیه مردم منطقه انجام می‌دهد. این رژیم نامشروع حیات خود را در تجاوزگری می‌بیند؛ بنابراین باید روزنه‌های تجاوزگری را بر این رژیم ببندیم.
نحوه ورود شرکت‌های ایرانی به سوریه
بازرگانان و تولید‌کنندگان محترم برای عرضه، تبلیغ و فروش کالاهای تولیدی به طرف‌های سوری در بخش دولتی و چه خصوصی، لازم است تقاضاهای خود را پس از بررسی توان و صلاحیت آنها، از طریق دستگاه‌های ذیربط به وزارت امور خارجه منعکس و به سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق برای ایجاد ارتباط و همکاری با طرف‌های سوری در بخش‌های دولتی و خصوصی معرفی شوند. نیاز است تا شرکت‌های معرفی شده کلیه مشخصات تولیدات خود را در وبگاه اختصاصی به زبان انگلیسی و یا عربی درج کرده باشند. افزون بر آن، بازرگانان و تولید‌کنندگان محترم برای عرضه و معرفی کالای خود نزد بازرگانان و مشتریان سوری و همچنین حضور مفید و پررنگ در بازارهای این کشور، می‌توانند از طریق شرکت در نمایشگاه‌های کشورمان در سوریه نسبت به عرضه و تبلیغ کالاهای تولیدی خود اقدام کنند. ضمنا آن دست از تولیدکنندگانی که راسا اقدام به برقراری ارتباط با طرف‌های سوری کرده‌اند و قصد سفر به سوریه را دارند توصیه می‌شود از طریق تماس با بخش اقتصادی سفارت جمهوری اسلامی ایران در سوریه به شماره‌های 009636120800و009636113701موضوع سفرخود را اعلام کنند.
