جهان‌نما
لهستان در مدار نظامی‌گری آمریکا
ژنرال کوزیوسکو لهستانی در جنگ‌های استقلال آمریکا علیه بریتانیا در جبهه انقلابیون آمریکایی جنگید و در تاریخ روابط لهستان و آمریکا به‌عنوان یک قهرمان ملی در هر دو کشور شناخته می‌شود. جیمز متیس سال گذشته زمانی که هنوز وزیر دفاع آمریکا بود در سفری که به ورشو داشت، از کوزیوسکو که چندین قلعه مهم برای آمریکایی‌ها ساخته بود، بسیار تجلیل کرد. لهستانی‌ها اکنون انتظار دارند آمریکایی‌ها لطف تاریخی‌شان را جبران کنند و این‌بار آنها برای لهستان قلعه‌ای مستحکم در برابر روسیه بسازند.
قدرت‌های بزرگ در طول تاریخ بارها لهستان را شخم زده و چندپاره کرده‌اند. شاید به همین دلیل است که این کشور تلاش دارد با حضور در اتحادهای مختلف، امنیت خود را تضمین کند.
لهستان در سال 1999سراسیمه برای عضویت در ناتو اقدام کرد و در سال 2016 برای میزبانی از مقر فرماندهی نیروهای ناتو در شرق اروپا پیشقدم شد. بیش از 4هزار و 600 نیروی رزمی ناتو در این فرماندهی مستقر شدند، اما نه استقرار این نیروها، نه صدها نیروی آمریکایی که سالانه به این کشور اعزام می‌شوند و نه حتی سیستم دفاع موشکی که ناتو در حال استقرار در حاشیه دریای بالتیک است، به آرامش روانی سیاستمداران لهستانی منجر نشده است.
سال گذشته افشای اسنادی نشان داد که لهستان طی درخواستی از آمریکا خواسته است با اعزام یک لشکر زرهی (با حدود 15هزار نیرو) به خاک این کشور موافقت کند. ورشو حتی متعهد شده بود برای اعزام این نیروها 2میلیارد دلار هزینه کند. دولت لهستان در نامه خود به دولت آمریکا وعده‌های دونالد ترامپ طی سفرش به ورشو را یادآور شده و گفته بود که لهستان تنها کشوری است که طبق تعهد خود در ناتو 2درصد از تولید ناخالص داخلی‌اش را به مسائل دفاعی اختصاص می‌دهد؛ خواسته‌ای که بارها ترامپ آن را مطرح کرده و به‌خاطر آن با متحدان قدیمی‌اش درگیری لفظی هم پیدا کرده است. در این نامه به کمک‌‌های نظامی لهستان در قرن هجدهم، در جنگ افغانستان و همچنین در جنگ عراق اشاره شده است. در این درخواست حتی محل اسکان نیروهای آمریکایی و مدارس درنظر گرفته شده برای فرزندان این نیروها نیز تعیین شده است. رئیس‌جمهور هلند در سفر به واشنگتن فراتر از این رفت و حتی گفت که می‌توان نام پایگاه نیروهای آمریکایی در لهستان را «قلعه ترامپ» گذاشت.
پیشنهاد لهستانی‌ها بحث‌های زیادی در آمریکا به‌دنبال داشت. برخی ژنرال‌های ارتش آمریکا موافق آن بودند. به اعتقاد آنها حضور دائمی نیروهای آمریکایی در لهستان بهتر از حضور دوره‌ای به شیوه کنونی است. منتقدان اما معتقد بودند شمار یگان‌های زرهی آمریکا آنقدر نیست که یک لشکر از آن را بخواهد در لهستان مستقر کند. این گروه دوم همچنین این اقدام را باعث تحریک روسیه می‌دانستند و معتقد بودند مسکو می‌تواند در واکنش به استقرار نیروهای زرهی آمریکا در لهستان، نیروهایش را در منطقه کالینینگراد که در مجاورت لهستان است تقویت کند. علاوه بر این، روس‌ها همیشه به‌دنبال ایجاد پایگاه دائمی در بلاروس در همسایگی لهستان بوده‌اند و این اقدام می‌تواند بهانه لازم را هم به روسیه و هم به بلاروس بدهد. این وضعیت در نهایت به ضرر اوکراین، دیگر متحد آمریکا خواهد شد که نمی‌تواند به پایگاه دائمی روسیه در بلاروس، در شمال سرزمین خود، بی‌توجه باشد. فارغ از اینها، چنین مناسبات نظامی دوجانبه‌ای می‌تواند هماهنگی‌های نظامی در چارچوب ناتو را به خطر بیندازد.
مهم‌تر از اینها رابطه میان لهستان و اتحادیه اروپاست که با نزدیکی بیشتر ورشو به واشنگتن به‌طور حتم آسیب خواهد دید. لهستان خود در سال 2009 جزو کشورهایی بود که به پیشرفت مذاکرات میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای تشکیل یک سازوکار دفاعی اروپایی کمک کرد. مذاکرات بر سر همکاری نظامی میان اعضای اتحادیه اروپا که به‌اصطلاح «پسکو» خوانده می‌شود در نهایت در سال 2017 به نتیجه رسید. اما جالب آن است که لهستان آخرین کشوری بود که توافق پسکو را امضا کرد. دولت راستگرای لهستان در سال 2016 قرارداد خرید 50 هلی‌کوپتر ایرباس را لغو کرد و باعث اعتراض فرانسه شد. لهستان به جای خرید این هلی‌کوپترها ترجیح داده است به سمت خرید سیستم‌های دفاع موشکی پاتریوت آمریکا برود. هزینه این خرید برای لهستان 4.8میلیارد دلار خواهد بود.
لهستان طی سال‌های اخیر در مخالفت با سازوکارهای اروپایی و تصمیم‌های اتحادیه اروپا اقدامات بسیاری انجام داده است. تقویت نظامی این کشور از سوی آمریکا می‌تواند دولت ملی‌گرا و راست افراطی لهستان را بیش از پیش مقابل اتحادیه اروپا قرار دهد. اطمینان از مسائل امنیتی، به تقویت اعتماد به نفس دولت لهستان در برابر اروپا منجر خواهد شد. با این همه، درخواست لهستان از آمریکا رد نشده و وزارت دفاع آمریکا باید تا 2 ماه دیگر گزارشی در مورد قابلیت اجرای طرح ایجاد پایگاه دائمی در خاک لهستان ارائه کند. این در حالی است که ژنرال متیس تا زمانی که در وزارت دفاع حضور داشت، از مخالفان اصلی این طرح بود. زمانی که متیس وزارت دفاع آمریکا را ترک کرد، آندژی دودا، رئیس‌جمهور لهستان با خوشحالی گفت: «حالا کنار آمدن با آمریکا راحت‌تر می‌شود.»
منبع: اکونومیست
