شوی ورشو

اصغر صوفی | خبر‌نگار

دولت ترامپ می‌کوشد تا به موازات اعمال فشارهای اقتصادی، فشارهای سیاسی خود را علیه ایران تشدید کند.

 مایک پمپئو، وزیرخارجه آمریکا از برگزاری همایش بین‌المللی علیه ایران طی ‌ماه آینده میلادی به میزبانی لهستان خبر داده و در مصاحبه با شبکه «فاکس‌نیوز» با بیان اینکه واشنگتن تلاش می‌کند ده‌ها کشور از مناطق مختلف جهان را برای حضور در این نشست گردهم آورد، مدعی شده این همایش برای ارتقای ثبات، امنیت و آزادی در منطقه غرب آسیا و با هدف کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران برگزار می‌شود. تا این لحظه، پمپئو از نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و وزرای خارجه کشورهای عربی برای حضور در این نشست دعوت کرده است. مقامات کشورمان اما قبل از آنکه اقدام آمریکا برای برگزاری چنین نشستی را نکوهش کنند، به انتقاد از لهستان به‌خاطر میزبانی از این نشست روی آورده‌اند؛ چه آنکه تکلیف آمریکا با ایران و ایران با آمریکا مشخص است اما درباره لهستان و جداشدنش از مسیر حمایتی که اروپا این روزها در قبال ایران در پیش گرفته قابل نکوهش و شماتت است. مسئولان کشورمان لطف تاریخی ایران به شهروندان لهستانی را یادآوری کرده و وجدان مقامات سیاسی ورشو را با تاریخ مواجه کرده‌اند.

در نخستین واکنش‌ها نسبت به میزبانی لهستان از نشست ضدایرانی، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان میزبانی ایران از مهاجران لهستانی در جنگ جهانی دوم را یادآوری کرد و نوشت: «کسانی که در آخرین نمایش ضد‌ایرانی توسط آمریکا شرکت کرده بودند، یا مرده‌اند، یا بی‌آبرو شده‌اند، یا به حاشیه رانده شده‌اند. و ایران از همیشه قوی‌تر است.» وزیر امور خارجه ایران نوشت: «دولت لهستان نمی‌تواند این شرمندگی را پاک کند؛ درحالی‌که ایران لهستانی‌ها را در جنگ جهانی دوم نجات داد، این کشور اکنون میزبان سیرک مذبوحانه ضد‌ایرانی شده است.» سیدعباس عراقچی، معاون ظریف هم در یادداشتی مشابه در حساب توییتر خود، نوع میزبانی ایرانیان از لهستانی‌ها را به مقامات این کشور یادآور شد و نوشت: «۱۸۹۲ لهستانی از سال  ۱۹۴۲ تاکنون در قبرستان لهستانی‌ها در قلب تهران آرمیده‌اند. بیش از یکصد هزار لهستانی پس از آزادی از اردوگاه‌های کار اجباری استالین از راه ایران بازگشتند. قبرستان‌ها در ایران بعد از ۳۰سال قابل جایگزینی هستند اما مردم تهران ۷۷سال است که احترام میهمانان خود را نگاه داشته‌اند.»

قافیه را باخته‌اند

علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی در واکنش به برگزاری اجلاسی ضد‌ایرانی در لهستان که توسط وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا مطرح شد، گفت: «تبدیل «تحریم با حداکثر فشار» به «سمینار و کنگره» به‌معنای باختن قافیه است؛ چراکه آدمی که می‌گوید تحریم با حداکثر فشار، وقتی به سمینار و کنگره می‌رسد مفهومش این است که قافیه را باخته است.»

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز برگزاری اجلاس ضد‌ایرانی در لهستان را جنگی روانی دانست که می‌تواند به عرصه شکست آمریکایی‌ها تبدیل شود.

 حشمت‌الله فلاحت‌پیشه به ایسنا گفت: «قطعا برگزاری این اجلاس از سوی سیاستمداران اروپایی و محافل سیاسی و رسانه‌ای آمریکا مورد انتقاد قرار خواهد گرفت؛ چون آمریکا با چنین اقداماتی تنها بی‌ثباتی در منطقه را دامن می‌زند.»

ماجرای پناهندگان لهستانی در ایران

اشاره ظریف و عراقچی به ماجرای پناهندگان لهستانی در ایران به جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد؛ درحالی‌که بخش غربی لهستان به اشغال آلمان نازی درآمده بود، اتحاد شوروی نیز بخش عمده‌ای از لهستان شرقی را تصرف کرد. نیروهای شوروی بیش از یک‌میلیون لهستانی را به‌عنوان «عوامل ضد‌شوروی» به نقاط گوناگون اتحاد جماهیر شوروی تبعید کردند. لهستانی‌های تبعید شده در شرایط نامساعد اردوگاه‌ها، صرف‌نظر از سن یا وضعیت جسمانی، مجبور به‌کار بودند. در پی حمله آلمان به اتحاد شوروی در سال 1941 شوروی پذیرفت که بخشی از نیروهای لهستانی را به ایران منتقل کند. آوارگان غیرنظامی، که عمدتا زن و کودک بودند، از طریق دریای خزر به ایران منتقل شدند. در این مدت، ایران با شرایط اقتصادی سخت، کمبود مواد غذایی، قحطی و تورم مواجه شده بود. با وجود این مشکلات، ایران آوارگان لهستانی را پذیرفت و دولت ایران ورود آنها به کشور را تسهیل و امکاناتی را برای آنها مهیا کرد. مدارس، مؤسسات فرهنگی و آموزشی، فروشگاه‌ها، نانوایی‌ها، مغازه‌ها و مطبوعات لهستانی برای سهولت زندگی آوارگان شکل گرفت. در مجموع از سال1942، 116هزار پناهنده لهستانی که بسیاری از آنها کودک بودند از بندر انزلی وارد ایران شدند. قبرستان لهستانی‌ها در تهران با نزدیک به 1900قبر، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین گورستان آوارگان در ایران است. در این گورستان بخش مستقلی متعلق به جامعه یهودیان تهران وجود دارد.