خشک‌شدن آرال و انتقال آب‌خزر

مهندس منصور قطبی‌سرابی/کارشناس مهندسی آب 

رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست هفته گذشته بر انتقال آب خزر به سمنان صحه گذاشت و گفت: «معتقدم ما هم باید از آب سواحل استفاده کنیم، اما نه برای استفاده در بخش کشاورزی. انتقال آب از دریا به داخل سرزمین برای برطرف کردن نیاز آبی مصرف‌کنندگان صنعتی و آب شرب و بهداشت مردم درصورت نیاز و با رعایت ضوابط زیست‌محیطی از نظر من بلامانع است. متأسفانه طرفداران محیط‌زیست و مخالفان انتقال آب بدون بررسی و بسیار راحت در فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی جوسازی می‌کنند.» (منبع ایلنا)
شماری از مسئولان ازجمله رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در حالی بر انتقال آب خزر به سمنان مهر تأیید می‌زنند که نمایندگان مجلس، دی ‌ماه 95، انتقال آب دریاهای بسته ازجمله دریای خزر را ممنوع اعلام کردند. 18دی‌ ماه جاری هم، سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی، گفت: جزئیات لایحه بودجه 98 در نشست کمیسیون بررسی، با توجه به تبعات زیست‌محیطی مصوب شد که انتقال آب از دریاها و دریاچه‌های بسته به‌ هیچ‌وجه انجام نشود و با مطالعات و تحقیقات گسترده‌ای موضوع انتقال آب عملیاتی شود. (منبع ایرنا)
 اعلام انتقال 100میلیون مترمکعب در سال از منابع آب دریای خزر به استان سمنان صحت ندارد زیرا میزان آب مذکور، در طرح اولیه 200میلیون مترمکعب در سال اعلام شده است. با توجه به افزایش روزافزون جمعیت استان سمنان و توسعه صنایع استان مذکور در آینده، بی‌شک نیاز آب شرب، بهداشتی و صنعت این استان هم افزایش خواهد یافت. همچنان‌ که ابتدا 22میلیون مترمکعب آب از سد کرج به شهر تهران منتقل شد اما امروزه این میزان به حدود 800 میلیون مترمکعب رسیده است. با وجود این، آب شرب و آب بهداشتی مورد نیاز 8 میلیون شهروند تهرانی به 1.2میلیارد مترمکعب در سال افزایش یافته است. یادآور می‌شود در سال 1334 حدود 22میلیون مترمکعب از منابع آب سد کرج با هدف تامین آب شرب 900هزار نفر از ساکنان شهر انتقال داده شده است. بنا بر این، طرح موضوع انتقال 100میلیون مترمکعب از منابع آب دریای خزر به استان سمنان، مصلحتی است و برداشت آب از خزر و انتقال آن،  به‌طور قطع به معضلات محیط‌زیستی این دریا دامن می‌زند. انتقال آب دریای خزر به استان سمنان، نیازمند ارزیابی‌های زیست‌محیطی و برنامه‌ریزی درازمدت است درحالی‌که در این زمینه، اقدام اساسی صورت نگرفته است. برای انتقال آب دریای خزر به استان سمنان، مشورت و هماهنگی حقوقی با کشورهای همسایه این دریا ضروری است تا از تنش‌های احتمالی جلوگیری شود.
انتظار می‌رود مسئولانی که از طرح انتقال آب خزر به سمنان حمایت می‌کنند از خشک شدن دریاچه آرال و خشک شدن دریاچه ارومیه و نیز خشک شدن یک میلیون هکتار از 3میلیون هکتار تالاب‌های کشور، درس بگیرند و با تصمیمات غیرکارشناسانه به معضلات محیط‌زیست دامن نزنند.