یادداشت
همدلی چاره‌ساز است
محمود برآبادی /نویسنده کودکان
همانطورکه کودکان کتاب‌های خاص خودرا دارند، به مطبوعات خاص خود نیز نیازدارند. این نیاز تاکنون به‌دوصورت جامه عمل پوشیده است:
یک؛ ازطریق اختصاص صفحه یا صفحاتی ازیک نشریه روزانه یاهفتگی به‌کودکان و دو؛ از راه انتشار یک نشریه اختصاصی به‌این گروه سنی که می‌تواند ماهنامه، هفته‌نامه وحتی روزنامه باشد.
ما درایران تجربه روزنامه «آفتابگردان» را برای کودکان ونوجوانان داشتیم که برای مدتی ازسوی مؤسسه همشهری منتشرمی‌شد.
متأسفانه باآنکه جمعیت کشورمان جوان است وتعداد دانش‌آموزان رقم قابل توجهی ازجمعیت را شامل می‌شود، به‌دلایلی چند، مطبوعات کودک ونوجوان تیراژ چشمگیری که بتواند دخل وخرج کند، ندارد و به همین دلیل بسیاری از آنان وابسته به‌دولت و یا نهادهای نیمه‌دولتی‌اند. تعداد نشریات کودک ونوجوان غیروابسته به‌دولت بسیار اندک است وهمه درمعرض فشارهای مالی قراردارند ودیر یا زود مجبور به‌تعطیلی‌اند.
وابستگی مطبوعات کودک ونوجوان به دولت آفاتی دارد که ازجمله می‌توان غیررقابتی بودن و بی‌توجهی به‌خواست و میل مخاطب را ازسوی مدیران این نشریات برشمرد.
یکی دیگر ازدلایل کمی تیراژ، نظام آموزشی نادرست ورقابت فشرده دانش‌آموزان برای رفتن به دانشگاه است که تمامی هم و غم خانواده‌ها شده‌است، همه تلاش دانش‌آموزان صرف خواندن کتاب‌های درسی می‌شود وزمانی برای مجله وکتاب باقی نمی‌ماند.
دلیل دیگر وجود سرگرمی‌های جذاب چون بازی‌های رایانه‌ای، فیلم‌های سینمایی وتلویزیونی، ماهواره، اینترنت وشبکه‌های اجتماعی است که بخشی ازفرصت فراغت دانش‌آموزان را می‌گیرد و مجالی برای خواندن کتاب ومجله باقی نمی‌گذارد.
یکی دیگر از دلایل -که این به‌سردبیران ونویسندگان مطبوعات کودک ونوجوان برمی‌گردد- یکنواختی در ترکیب مطالب، تکراری بودن بسیاری نوشته‌ها و داشتن نگاه تربیتی وآموزشی مطالب است و این البته به‌همان آفت دولتی بودن این نشریات مربوط می‌شود که دربالا به آن اشاره شد.
نشریات کودک ونوجوان باید حاوی چه مطالبی باشند تا خوانندگان خودرا جلب کنند؟ تجربه نشان داده است که مطالب ادبی وسرگرم‌کننده مانند داستان، شعر، مسابقه، سرگرمی، شوخی، حاشیه‌ها، گزارش‌های نو و مصاحبه‌های ابتکاری و صریح، ازجمله مطالبی است که بچه‌ها دوست دارند. درمقابل به مطالبی مانند مقاله، نقد و مباحث آموزشی، اخلاقی و نظری کمتر علاقه نشان می‌دهند.
برای اینگونه مطالب باید قالب خاصی پیداکرد که برای بچه‌ها جالب باشد، درغیر این صورت، این مطالب خواننده کمتری خواهدداشت. اصولا درتهیه نشریات بچه‌ها باید همواره به‌سرگرم‌کننده‌بودن مطالب توجه داشت، زیرا بچه‌ها که ازکتاب‌های درسی وآموزشی خسته شده‌اند، به بازی وسرگرمی نیازدارند. امیدواریم درآینده نه‌تنها شاهد تعطیلی نشریات تخصصی کودکان ونوجوانان نباشیم، بلکه، هم برتعداد اینگونه نشریات وهم کیفیت آنها افزوده شود.
