کمک از آسمان می‌رسد

مریم قاسمی|خبرنگار

منطقه 18

طی چند سال اخیر تعداد پد‌های بالگرد اورژانس و امداد هوایی، ویژه نشست و برخاست بالگرد‌ها در محله‌های شهر تهران برای امداد و نجات به موقع به مصدومان و حادثه‌دیدگان افزایش پیدا کرده است. به گفته«حمیدرضا نورایی» دبیر ستاد پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری منطقه 18، در این محدوده تاکنون 2 پد هوایی وجود دارد و با ساخت سومین پد، آمادگی منطقه 18درمقابل حوادث غیرمترقبه در شرایط بهتری قرار می‌گیرد.  

در طول این سال‌ها برنامه‌های متعددی برای آمادگی شهر و شهروندان در زمان وقوع حوادث غیر‌مترقبه از جمله زلزله اجرا شده، از ساخت و تجهیز پایگاه‌های مدیریت بحران در محله‌ها و تهیه نقشه و معرفی نقاط امن به مردم گرفته تا برگزاری دوره‌های آموزش مدیریت بحران برای گروه‌های مختلف جامعه و در موازات آن، تأمین زیرساخت‌های ضروری در شرایط بحرانی مثل محل اسکان اضطراری و خدمات امدادی و پزشکی. 


  نقش کلیدی امداد هوایی در زمان بحران

آنچه از گفته کارشناسان ستاد پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری منطقه 18 برمی‌آید، در زمان وقوع زلزله که به زیرساخت‌ها آسیب وارد می‌شود، خدمات اورژانسی و امداد هوایی، مهم‌ترین نقش و کارایی را در نجات مصدومان و زلزله‌زده‌ها دارد. دبیر ستاد مدیریت و پیشگیری از بحران شهرداری منطقه 18 با تأیید این مطلب، از چگونگی انتخاب محل ساخت پد‌های بالگرد در شهر سخن می‌گوید: «کارشناسان زبده سازمان هواپیمایی کشوری، ضمن بازدید و مطالعه میدانی، محل‌هایی را برای ایجاد«پد هوایی» معرفی می‌کنند تا شرایط مناسبی برای پرواز و فرود انواع بالگرد امداد‌رسان فراهم شود. معمولاً این پدها نزدیک بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و پزشکی و همچنین فضاهای باز جانمایی می‌شوند تا در مواقع بحرانی بتوان از طریق بالگردها، خدمات مناسبی به شهروندان حادثه‌دیده ارائه شود.» «حمیدرضا نورایی» تأکید می‌کندکه پدهای هلی‌کوپتر در مدیریت بحران نقش بسزایی دارند، چراکه به وسیله امداد هوایی می‌توان بخش زیادی از مصدومان و حادثه‌دیدگان را به موقع به مراکز درمانی و پزشکی انتقال و جانشان را نجات داد و با این کار آمار تلفات و خسارت‌های جانی را به حداقل رساند. در یک نگاه کلی ایجاد پدهای امداد هوایی در نقاط مختلف شهر نمونه‌ای از طرح‌های تأثیرگذار در مدیریت بحران است. 

 ساخت سومین پد هوایی در «بوستان بدون چمن» 

نخستین پد هوایی در سال 1389، در محوطه پایگاه شهید سلطانی ناحیه3 شهرداری منطقه 18 ساخته و راه‌اندازی شده و دومین پد بالگرد در محوطه بیمارستان شهید فیاض‌بخش در محله خلیج‌فارس قرار دارد. اما ساخت پد هوایی سوم نیز در راه است که دبیرستاد پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری منطقه 18در این باره می‌گوید: «وقتی شهرداری منطقه تصمیم گرفت تا نخستین «بوستان بدون چمن» تهران را در ناحیه3 منطقه 18 بسازد و معاونت خدمات شهری و فضای سبز در این زمینه مأموریت پیدا کرد، پیشنهاد ساخت پد هوایی ویژه در این بوستان منحصربه‌فرد، در فاز دوم از سوی مدیریت ستاد پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری منطقه 18 مطرح و مورد قبول واقع شد. در واقع، پروژه «بوستان بدون چمن»را معاونت خدمات شهری و فضای سبز شهرداری منطقه18 پیش می‌برد و تنها ایجاد و تجهیز پد هوایی داخل این بوستان، به مساحت تقریبی 40 در 40‌مترمربع در دستور کار ما قرار گرفت.» دبیر ستاد پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری منطقه 18 عنوان می‌کند که برای افزایش تعداد پدهای هوایی در محدوده منطقه 18 برنامه داریم و در حال رصد و شناسایی زمین و فضاهای مناسب برای این کار هستیم. 


حمیدرضا نورایی|دبیر ستاد پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری منطقه 18


  معرفی نقاط امن به شهروندان

به گفته نورایی در کنار ساخت پد‌های هوایی جدید باید عنوان کرد که همه نواحی هفتگانه منطقه18 مجهز به پایگاه و سوله مدیریت بحران هستند. وی توضیح می‌دهد: «در سوله‌های بحران انباری‌هایی ویژه نگهداری اقلام ضروری و کاربردی در زمان وقوع بلایای طبیعی وجود دارد. تجهیزات و لوازم امدادی مانند پتو، چادر، بیل و کلنگ، موتوربرق و کیف‌های کمک‌های اولیه در این سوله‌ها وجود داردکه در مواقع اضطراری برای امداد‌رسانی، نجات و خدمت‌رسانی به شهروندان مورد استفاده قرار می‌گیرد.» به گفته وی علاوه بر سوله‌های بحران، برخی از مدارس و بیشتر بوستان‌های منطقه 18 از نقاط امن محله‌های 18گانه هستند که در زمان وقوع حوادث غیرمترقبه، اهالی در آنها اسکان داده می‌شوند. به این منظور نقشه نقاط امن به تفکیک هر محله تهیه و در اختیار شهروندان قرار گرفته است. یکی دیگر از برنامه‌ها، تشکیل و راه‌اندازی گروه‌های دوام درمحله‌ها با هدف بالا بردن توانمندی، آگاهی و بینش شهروندان برای چگونگی گذر از شرایط بحرانی و همچنین امداد‌رسانی به موقع به آسیب‌دیدگان در محله‌هاست. نورایی عنوان می‌کند که شهروندان علاقه‌مند به عضویت در گروه دوام محله می‌توانند برای مشاوره و ثبت‌نام به خانه‌های دوام مستقر در سراهای محله مراجعه کنند و از خدمات رایگان آموزشی دوره‌های آموزش اطفای حریق، امداد و نجات و کمک‌های اولیه بهره‌مند شوند.» دبیر ستاد پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری منطقه18 عقیده دارد حضور گروه‌های دوام محلی و امداد‌رسانی آنها در ساعات اولیه وقوع حوادث غیر‌مترقبه از جمله زلزله بسیار حیاتی است. این گروه از شهروندان می‌توانند در زمان وقوع بلایای طبیعی مثل زلزله به اعضای خانواده و همسایه و اطرافیان خود خدمات امدادی ارائه کنند و میزان خسارت‌ها و آسیب‌ها را به حداقل برسانند. 

  برخی محله‌ها آسیب‌پذیرترند

به گفته نورایی برخی از محله‌ها به دلیل قدمت، گستردگی بافت فرسوده، نوع و طراحی خانه‌ها و وضعیت معابر، در شرایط بحرانی و وقوع زلزله آسیب‌پذیرترند. به‌ویژه محله‌هایی که دارای معابر باریک و کوچه‌های بن‌بست هستند، امداد‌رسانی و کمک به حادثه‌دیدگان را در زمان حوادث غیر‌مترقبه با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو می‌سازد و موضوع دیگر، ریزدانه بودن بسیاری از خانه‌ها و نوع مصالح ساختمانی در ساخت آنهاست که باعث آسیب‌پذیری خانه‌ها می‌شود. وی ابراز امیدواری می‌کند و می‌گوید: «برنامه و طرح‌های ‌گسترده‌ای برای آموزش شهروندان و عضویت آنها در گروه‌های دوام داشته‌ایم و امیدواریم به‌زودی از هر خانه شاهد عضویت حداقل یک نفر از اعضای خانواده در گروه دوام باشیم.» اجرای طرح «مدرسه آماده» از دیگر برنامه‌هایی است که ستاد مدیریت بحران شهرداری منطقه 18 با مشارکت سازمان آتش‌نشانی و همکاری اداره آموزش و پرورش اجرا می‌کند.