‌فناوری‌های پاک خودرو

کاهش مصرف سوخت و آلایندگی کمتر خودروها یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که از سال‌ها پیش رو در روی تهران و اهالی آن قرار گرفته است؛ با سردتر شدن هوا و بالا رفتن احتمال آلودگی هوا این نگرانی به‌طور جدی‌تری نیز بروز می‌کند. سامانه سوختی ناقص خودروها و ناکافی بودن تجهیزات نصب شده روی انواع خودروها باعث شده این مشکلات حالا به چالشی جدی برای شهر تبدیل شود. روز گذشته،  گروهی از کارشناسان حوزه خودرو و محیط‌زیست در پژوهشگاه پلیمر درباره آخرین روش‌هایی که در دنیا برای کاهش مصرف سوخت و آلایندگی محیط‌زیست در خودروها استفاده می‌شود،  بحث کردند. در این نشست همچنین دراین‌باره گفت‌وگو شد که ‌ چه مشکلاتی سر راه استفاده از این فناوری‌ها قرار دارد.


جنبش ساخت خودروی سبک
به گزارش همشهری، بحران نفتی در دهه 1980باعث شد شرکت‌های خودروسازی دنیا به فکر راه‌هایی برای کاهش مصرف سوخت خودروهایشان باشند. اولین ایده قابل اجرا،  کم کردن وزن خودرو با تمرکز بر کاهش وزن باک و سپر خودرو بود. این آغاز راهی بود که در نهایت به تولید تجهیزات پلاستیکی و بسیار سبک در خودرو منجر شد. در نهایت استانداردهایی نیز تعیین شد که تولید و عرضه قطعات خودرو را ساماندهی می‌کرد. با وجود این،  حسین نازک‌دست، ‌ استاد رشته پلیمر در دانشگاه امیرکبیر دراین‌باره می‌گوید: «شرایط اقلیمی کشور ما با جایی مثل زوریخ فرق می‌کند؛ به همین دلیل استانداردهای آنها به‌کار ما نمی‌آید. فشار هوا و تغییر دما از مهم‌ترین فاکتورهایی است که در کاهش مصرف سوخت نقش مهمی دارد و باید طبق اصول کشور خودمان بهینه‌سازی شود. استانداردسازی ایرانی یکی از مهم‌ترین اقدامات است.»


فناوری اولویت اصلی تولیدکننده نیست
بخش مهمی از تجهیزاتی که منجر به کاهش مصرف سوخت می‌شود،  باید در کارخانه روی خودرو نصب شود. در بعضی موارد،  مثل تجهیز کارخانه‌ها به سامانه جوش‌ روباتیک،  به نگاه تولیدکننده‌ها برمی‌گردد. مهرداد احمدی،  کارشناس خودرو دراین‌باره می‌گوید: «در تمام دنیا ایمنی و محیط‌زیست 2 اولویت اصلی تولیدکننده هستند و عامل سوم  قیمت است؛ درحالی‌که ‌تولیدکننده ایرانی در مقابل هر ایده‌ تازه و مهمی  عامل قیمت را اولویت اصلی خودش می‌داند. به‌عبارت دیگر،  اگر قیمت یک سیستم کاهش مصرف سوخت بالا باشد،  حتی اگر صددرصد آلودگی هوا را کاهش دهد،  باز هم کسی به سمتش نخواهد رفت. این نگاه باید تغییر کند.» کارشناسان حاضر در این نشست،  جبهه‌گیری بسیاری از تولیدکننده‌ها در مقابل اقتصاد ایده‌محور را نیز جزو مشکلات مهم این حوزه دانسته و تأکید کردند: «در بسیاری از کشورهای پیشرفته،  تمام خدمات دولتی برای پیشبرد ایده‌ای که پولساز و مهم باشد،  درنظر گرفته می‌شود اما در کشور ما همه دنبال تولید جنس ارزان‌تر هستند،  نه کیفیت برایشان مهم است و  نه فناوری یا حتی روند رشد فناوری و دانش.»


تبخیر نجومی سوخت در تهران
در سال گذشته،  15روز تهران آلودگی هوا ناشی از آلاینده ازن را تجربه کرد. امسال این عدد به 7 روز رسید. این آلودگی که در تابستان‌ها بیشتر رخ می‌دهد،  هرچند مثل غبار و دوده در ظاهر قابل مشاهده نیست اما یکی از خطرناک‌ترین آلودگی‌ها به‌حساب می‌آید. بخارات سوخت یکی از مهم‌ترین عوامل این آلودگی‌ها هستند که به‌خاطر مجهز نبودن خودروها و جایگاه‌های سوخت اتفاق می‌افتد. محمد رستگاری،  معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان تهران در این نشست گفت: «بنابه آمار، ‌روزانه 360میلیون لیتر بنزین در تهران بخار می‌شود. این در حالی است که با بسیاری تجهیزات فناورانه می‌توان جلوی این هدررفت را گرفت و در هزینه‌ها صرفه‌جویی کرد. مدتی پیش،  یکی از تولیدکننده‌های خودرو بدون اطلاع سازمان حفاظت محیط‌زیست،  کاتالیست‌ها را از روی خودروهای تولیدی‌اش برداشت.»


فناوری‌های فراموش شده
این سامانه‌ها که عمدتا در سیستم سوخت‌رسانی و اگزوز خودروها نصب می‌شوند،  می‌توانند مصرف سوخت و آلایندگی خودرو را به حداقل برسانند. بخشی از این سامانه‌ها در داخل کشور نیز مورد استفاده هستند اما به اندازه کافی پیشرفت نکرده‌ و گسترش نیافته‌اند.