وعده‌گاه همیشگی

دقیقا 6روز تا آغاز شانزدهمین دوره جام‌ملت‌های آسیا باقی مانده است. ایران در تاریخ این رقابت‌ها بیشتر از هر تیم دیگری با کره‌جنوبی بازی کرده و بیشتر از هر تیم دیگری مقابل همین کره شکست خورده است. این بار اما جدول رقابت‌ها به شکلی است که اگر هر دو تیم در گروه خود اول شوند تا فینال به هم برخورد نمی‌کنند. اما اگر یکی از دو تیم ایران و کره به‌عنوان تیم دوم از گروه‌شان صعود کنند باز هم در مرحله یک‌چهارم به هم می‌خورند. یعنی در همان وعده‌گاه همیشگی! از 13حضور قبلی ایران در این رقابت‌ها رکوردها و اعداد جالبی به‌دست آمده که در این مطلب به آنها پرداخته‌ایم.

تعداد کل‌بازی‌های ایران در جام‌ملت‌های آسیا. نخستین بازی در روز جمعـــــه 20اردیبهشت1347 مقابل هنگ‌کنگ برگزار شد که با برتری  2 بر صفر ایران به پایان رسید. آخرین بازی را هم که همه یادشان هست؛ مصاف دراماتیک با عراق در جام‌ملت‌های 2015 استرالیا که با شکست ایران در ضربات پنالتی به پایان رسید. در فاصله بین این  2 بازی، ایران 60بازی دیگر هم طی 16دوره سپری‌شده از جام‌ملت‌ها انجام داده است؛ 16دوره‌ای که ایران در 3دوره ابتدایی‌اش غایب بود اما در 13دوره بعدی حضوری کاملا فعال داشت.

 13بازی اول ایران در تاریخ جام‌ملت‌های آسیا با 13برد متوالی و یک رکورد عالی برای این تیم همراه بوده است. تیم ملی ایران در 3دوره ابتدایی این تورنمنت غایب بود و از دوره چهارم وارد رقابت‌ها شد. طی دوره‌های چهارم، پنجم و ششم ملی‌پوشان ایران نه تساوی داشتند، نه شکست. آنها با 13برد متوالی مقابل هنگ‌کنگ، چین‌تایپه، برمه، رژیم اشغالگر قدس، کامبوج (2بار)، عراق (2بار)، تایلند، کره‌جنوبی، چین، یمن و کویت به 3قهرمانی متوالی در این جام دست یافتند. نخستین تساوی ایران در نخستین بازی از جام‌ملت‌های1980 مقابل سوریه رقم خورد و نخستین شکست هم در نیمه‌نهایی همین دوره مقابل کویت اتفاق افتاد.
تعداد شکست‌های ایران در تاریخ جام‌ملت‌های آسیا. جالب اینکه تقریبا نیمی از این 7شکست مقابل کره‌جنوبی بوده و آنها بیش از هر تیم دیگری ایران را در جام‌ملت‌ها شکست داده‌اند. 3باختِ ایران مقابل کره‌جنوبی رخ داده و 4باخت دیگر مقابل 4تیم مختلف رقم خورده است. یک باخت 3 بر صفر در مرحله گروهی سال1988 و 2باخت 2-1 و 1-0 در وقت‌های اضافه که هر دو در یک‌چهارم‌نهایی رخ داد، شکست‌های ایران در مقابل کره‌جنوبی بوده‌اند. کویت، عربستان، ژاپن و عراق 4تیم دیگری هستند که ایران را در جام‌ملت‌ها و در جریان بازی شکست داده‌اند.
18تساوی طی 62بازی؛ این آمار تساوی‌های ایران در جام‌ملت‌های آسیا‌ست. از این تعداد، 10مساوی در جریان بازی‌های گروهی بوده و 8تساوی دیگر در مراحل حذفی اتفاق افتاده که به ضربات پنالتی کشیده شده‌ است. ایران بیشتر از هر تیم دیگری مقابل چینی‌ها مساوی کرده و از 6مصاف ایران مقابل چین 4بازی به تساوی کشیده شده‌است. یکی از مهم‌ترین تساوی‌های ایران مقابل چین در بازی نیمه‌نهایی جام‌ملت‌های2004 بود که در ضربات پنالتی چینی‌ها پیروز شدند و به فینال رسیدند.
تعداد کل پیروزی‌های ایران طی ادوار جام‌ملت‌ها به 37برد رسیده است. از این تعداد، 35پیروزی در 90دقیقه به‌دست آمده و 2پیروزی هم در وقت‌‌های اضافه بازی حاصل شده است. پیروزی‌های به‌دست‌آمده در ضربات پنالتی در این 37بازی محاسبه نشده، چون طبیعتا تمام بازی‌هایی که به ضربات پنالتی کشیده، نتیجه آنها مساوی منظور شده است. در این 37پیروزی تیم‌های عراق، کره‌شمالی و امارات بیشتر از هر تیم دیگری مغلوب ایران شده‌اند. این تیم‌ها هر‌کدام 4بار مقابل ایران شکست خورده‌اند. در مقابل عراق به‌جز این 4پیروزی، یک مساوی و یک باخت هم داشته‌ایم. در مقابل امارات هم یک‌بار به تساوی رسیده‌ایم. اما کره‌شمالی به‌جز این 4شکست، بازی دیگری مقابل ایران نداشته و فقط و فقط شکست 
خورده است.
احمدرضا عابدزاده در 11بازی جام‌ملت‌ها از دروازه ایران محافظت کرده و در میان دروازه‌بان‌های ایرانی رکورددار است. او در 2بازی از این 11بازی به‌عنوان بازیکن جانشین به میدان آمده است. یک‌بار در بازی با کره‌جنوبی در سال1988 جانشین احمد سجادی شد و یک‌بار هم در بازی نیمه‌نهایی1996 در دقیقه119 جانشین نکیسا شد تا ضربات پنالتی عربستان را مهار کند. ناصر حجازی با 9بازی پشت سر عابدزاده قرار گرفته است. کمترین حضور در دروازه ایران هم متعلق به حافظ طاحونی و وحید طالب‌لو‌ست که هر دو فقط در یک بازی و برای ضربات پنالتی وارد میدان شدند. هر دو بازی هم با شکست ایران به پایان رسید!

علی دایی در جریان برد معروف 6-2 مقابل کره‌جنوبی 4گل زد اما او تنها کسی نیست که در جریان یک بازی از جام‌ملت‌ها 4گل زده است. بهتاش فریبا نیز در جام‌ملت‌های 1980در جریان پیروزی 7بر صفر مقابل بنگلادش به‌تنهایی 4گل زد. به‌جز این دو بازیکن 4گله، 4بازیکن نیز در جریان بازی‌های ایران در جام‌ملت‌ها موفق به هت‌تریک شده‌اند. حسین کلانی (مقابل عراق)، علی جباری (مقابل تایلند)، غلامحسین مظلومی (مقابل یمن) و علی کریمی (مقابل کره‌جنوبی) هت‌تریک کرده‌اند.

 تا‌کنون 8بار در جام‌ملت‌های آسیا بازی‌های تیم‌ملی ایران به پنالتی کشیده است. از این تعداد، ایران در 6بازی شکست خورده و فقط در 2بازی توانسته حریف را در ضربات پنالتی شکست بدهد. نخستین بازی ایران که به پنالتی کشید، همان مسابقه معروف مقابل عربستان در نیمه‌نهایی1984 بود که شاهین بیانی با گل به‌خودی‌اش در دقیقه90 گل برادرش شاهرخ را پاک کرد و بازی را به ضربات پنالتی برد. ایران آن بازی را در ضربات پنالتی باخت و بلافاصله در بازی رده‌بندی هم دومین شکست را در ضربات پنالتی پذیرفت. آخرین‌بار که به ضربات پنالتی رسیدیم نیز همین آخرین بازی مقابل عراق بود که ضربه وحید امیری از دست رفت و شکست خوردیم. ایران مجموعا 3بار در نیمه‌نهایی، 2بار در یک‌چهارم و یک‌بار در بازی رده‌بندی با پنالتی شکست خورده و 2پیروزی این تیم در ضربات پنالتی هم در 2بازی رده‌بندی رقم خورده است. ما هرگز با ضربات پنالتی موفق به حذف رقبا نشده‌ایم.
ایران هرگز در جام‌ملت‌ها موفق به شکست ژاپن نشده است. این دو تیم 3بار در مقابل هم قرار گرفته‌اند که 2 بازی با تساوی بدون گل به پایان رسیده و یک بازی را هم ژاپن با گل دقیقه آخر کازویوشی میورا در هیروشیما پیروز شد. این همان مسابقه معروفی است که علی پروین روی نیمکت ایران می‌نشست و تیم ما بازی را 8نفره تمام کرد. 2تساوی بدون گل هم توسط پرویز دهداری و برانکو به‌دست آمده است. البته 4تیم دیگر هم مقابل ایران شکست نخورده‌اند که لیست آنها لیست جالبی است. سوریه، هند، سنگاپور و عمان فقط یک‌بار با ایران روبه‌رو شده‌اند که آن یک بازی هم با تساوی به پایان رسیده است.
 دایی رکورددار گلزنی در جام‌ملت‌های آسیا‌ست. شهریار با 14گل زده طی 3دوره حضور در این رقابت‌ها بهترین گلزن ایران و آسیا در تمام ادوار این جام است. پس از او حسین کلانی و بهتاش فریبا با 7گل زده قرار دارند که هر کدام دقیقا نصف دایی گل زده‌اند. علی جباری و علی کریمی با 5گل و همایون بهزادی، کریم باقری و جواد نکونام با 4گل گلزنان بعدی ایران در تاریخ جام‌ملت‌ها هستند.