نگاه
گرانی اجناس و سبکی تعهدات
شهلا کاظمی‌پور/ جامعه‌شناس
گرانی از نوعی که اخیرا گریبانگیر جامعه ما شده است، به دلیل وقوع ناگهانی و غیرقابل انتظار مشکلاتی را پیش می‌آورد که قابل پیشگیری نیستند. یکی از این مشکلات ناتوانی در انجام تعهدات مالی و اقتصادی است. کاسبی که با رجوع به حساب و کتاب ماهانه میزان تقریبی درآمدش را مبنای خرید با پرداخت مدت‌دار قرار داده با ضعف قدرت خرید مردم، ناگهان میزان درآمدش به یک سوم کاهش می‌یابد. در حالی که هم تعهدات مالی‌اش ثابت است و هم مانند بقیه تامین نیازهای اولیه‌اش هزینه بیشتری می‌خواهد؛ به این ترتیب نمی‌تواند به تعهداتش عمل کند و اگر این تعهد به اشخاص و کسبه دیگر باشد، خود مشکل دیگری ایجاد می‌کند. در وقع طلبکاران او با ناکامی در وصول مطالبات‌شان نمی‌توانند بدهی‌هایشان را پرداخت کنند. اما صرف‌نظر از جنبه‌های اقتصادی با ادامه این رویه، شاخص‌های فرهنگی که سال‌ها برای بالابردن آنها زحمت کشیده شده افول می‌کنند. افراد جامعه‌ای که با آموزش و آگاهی به مرحله‌ای از مناسبات سالم اقتصادی رسیده‌اند، ناخواسته به تعهدات مالی خود عمل نمی‌کنند. از سوی دیگر در هر جامعه‌ای کسانی هستند که در چنین مواقعی سعی در سرکیسه‌کردن افراد و ماهیگیری از آب گل‌آلود دارند. افرادی که پیشنهادهای فریبنده با سودهای غیرمتعارف می‌دهند یا کسانی که به بدهکاران در آستانه ورشکستگی و زندانی‌شدن وام‌های سوددار می‌پردازند؛ امری که افراد بدهکار را بدهکارتر می‌کند. در چنین اوضاعی بهترین راهکار بالابردن صبوری، کم‌کردن سطح انتظار و پرداختن به وجوه اخلاقی کسب و کار است. مهلت‌دهی به بدهکاران، کمک مالی و فکری به آنها و به تعویق‌انداختن وصول پول می‌تواند از آثار سوء این مشکلات در جامعه بکاهد.
