آرامش روی دوچرخ

کامران بارنجی/خبر‌نگار

شاید کمتر جوان و نوجوانی امروز تصویر واقعی از دوچرخه‌سواری‌های جمعی به یاد داشته باشد، از بس که شهرها پر از ماشین‌های شخصی شده و خیابان‌ها را ترافیک گرفته است. اما روزهایی در همین تهران و شهرهای دیگر کشور بود که دوچرخه به جزء جدانشدنی زندگی‌مان تبدیل شده بود. آن روزها کمتر کسی خودروی شخصی داشت و اگر کسی تصمیم می‌گرفت از خانه بزند بیرون دوچرخه‌اش را بر می‌داشت و با دوستان و همسایه‌ها تا زمان رسیدن به مقصد رکاب می‌زد. باورش سخت است اما آن سال‌ها تمام کارهای روزانه با دوچرخه انجام می‌شد و مردم ساعت‌های زیادی را با آن سر می‌کردند. این روزها هم البته تلاش‌هایی برای بازیابی آن روزها و آشتی با دوچرخه شکل گرفته و علاقه و اشتیاق مردم هم برای انجام برخی امور با دوچرخه بیشتر شده است. به هر حال برای رسیدن به شهری با ترافیک و آلودگی کمتر چاره‌ای غیر از روی‌آوردن به وسایل حمل‌ونقل پاک نداریم اما استفاده از دوچرخه هم قوانین و روش‌های خاص خودش را دارد. بنابراین در این صفحه این بار سراغ قوانینی رفته‌ایم که رکاب‌زنان عزیز باید در سطح شهر رعایت کنند.

حرکت در پشت اتوبوس‌ها و ماشین‌های سنگین کار بسیار خطرناکی است. به این دلیل که دید وسیعی از رو‌به‌رو را از دست می‌دهید و همینطور خودروهایی که از مقابل می‌آیند نمی‌دانند دوچرخه‌ای پشت اتوبوس قرار دارد و این عدم‌دید خطر تصادف را افزایش می‌دهد. حتی ممکن است راننده اتوبوس ناگهان مجبور به ترمز کردن شود و شما به‌دلیل رعایت‌نکردن فاصله ایمنی با آن برخورد کنید.

 اگر به همراه یک تیم یا تعداد زیادی از دوستان‌تان دوچرخه‌سواری می‌کنید حتما باید از معابری که ویژه دوچرخه‌‌سواری است عبور کنید. در غیر این صورت طبق قانون حق ندارید بیرون این معابر عبور و مرور کنید؛ چرا که حرکت تعداد زیادی دوچرخه به‌صورت همزمان در خیابانی که معبر ویژه دوچرخه نداشته باشد باعث اختلال در حرکت خودروها و ایجاد ترافیک می‌شود.

چسبیدن به‌خودروها و وسایل نقلیه دیگر توسط فردی که دوچرخه را می‌راند خلاف قانون است. این کار بسیار خطرناک است و باعث تصادف و مرگ می‌شود. به این دلیل که تفاوت سرعت خودرو و دوچرخه و عدم‌کنترل دوچرخه‌سوار بر سرعت دوچرخه ممکن است یک لحظه او را از خودرویی که به آن چسبیده رها و با شتاب به سمت دیگری پرتاب کند.


 استفاده از کلاه ایمنی برای دوچرخه‌سواران امری ضروری است. همانطور که برای موتورسوارها این کلاه بسیار اهمیت دارد، دوچرخه‌سواران هم از این قائده مستثنی نیستند. به‌دلیل سبک‌بودن وزن دوچرخه نسبت به موتورسیکلت، درصورت برخورد با اتومبیل با شتاب بیشتری پرتاب می‌شود و به همین دلیل استفاده از کلاه ایمنی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

هنگام راندن دوچرخه در خیابان مهم‌ترین نکته این است که از منتهی‌الیه سمت راست حرکت کرده و هنگام رو‌به‌روشدن با خودروهای پارک‌شده، با احتیاط و با نگاه به اطراف آنها را رد کنید. بدون درنظر گرفتن این موضوع ممکن است به‌خاطر تفاوت سرعتی که بین ماشین و دوچرخه وجود دارد، تصادف‌های سهمگینی رخ دهد.

درست است که دوچرخه شما راهنما ندارد اما اگر می‌خواهید تغییر مسیر از چپ به راست بدهید حتما باید با حرکت دست‌تان به سمت چپ یا راست، این تغییر مسیر را به وسایل نقلیه دیگر اطلاع دهید. به این ترتیب آنها از تصمیم شما برای تغییر جهت اطلاع پیدا می‌کنند و شما هم آمادگی لازم را برای تنظیم فاصله با آنها خواهید داشت.

هنگام شب، در معابری که نورکافی ندارند و همچنین در ساعت‌های نزدیک به طلوع یا غروب آفتاب لازم است که علاوه بر چراغ، از لباس‌هایی استفاده کنید که برای رانندگان دیگر قابل تشخیص باشد. برای همین منظور دستبندها و پابند‌های شبرنگی وجود دارد که می‌توانید با تهیه آنها برای دیگر خودروها و وسایل نقلیه قابل ر‌ویت باشید.

دوچرخه برای شما یک وسیله حمل‌ونقل است اما در عین حال بخشی از قوانین مربوط به آن مانند قوانین عابرپیاده است؛ به این معنا که در چهارراه‌ها شما و دوچرخه‌تان عابرپیاده محسوب می‌شوید. باید از دوچرخه پیاده شده و آن را در دست بگیرید و روی خط عابر راه بروید. همینطور چراغ عابر هم برای شما قانونی مشابه عابران پیاده دارد.

در فصل سرما و در صبح‌هایی که شب قبل برف و باران باریده است، آب‌های سطح زمین به راحتی یخ‌ می‌زند و سطح معابر لغزنده می‌شود. در این حالت حتما از چرخ‌های میخک‌دار ویژه برای دوچرخه‌تان استفاده کنید. البته اگر بتوانید در چنین مواقعی استفاده از دوچرخه را به روزهای بعد موکول و به جای آن از حمل‌ونقل عمومی استفاده کنید بهتر است.


برای آموزش دوچرخه‌سواری، یادگیری قوانین و مقررات مربوط به آن و همینطور دوچرخه‌سواری در یک محیط ایمن، می‌توانید به پارک‌های آموزش ترافیک در مناطق مختلف شهرداری تهران رفته و از امکانات آن استفاده کنید؛ امکاناتی که به تازگی آموزش رایگان دوچرخه‌سواری به خانم‌ها و کودکان در فصل تابستان هم به آن اضافه شده است.