از تهران به البرز

زهرا اشرف‌زاده/کرج - خبرنگار


2برابر شدن اجاره‌بها، ناتوانی در پرداخت اجاره‌ و افزایش قیمت مسکن پایتخت‌نشینان را مجبور به مهاجرت به شهرها و استان‌های اطراف کرده است. به اعتقاد کارشناسان، رشد قیمت مسکن در مجموع مراکز استان‌ها به‌مراتب کمتر از تهران بوده و همین موضوع دلیلی برای مهاجرت به البرز است که هم در نزدیکی پایتخت قرار دارد و هم از نظر امکانات تا حدودی در حد تهران است. بر اساس آماری که دفتر اقتصاد مسکن چند هفته قبل منتشر کرد، متوسط قیمت مسکن درتهران در آبان امسال بیش از ۹۰ درصد نسبت به آبان سال گذشته افزایش یافته در حالی که متوسط قیمت مسکن در سایر مراکز استان‌ها در همین بازه زمانی ۳۹درصد رشد کرده است. حالا با این شرایط محمدشهر، کیانمهر، گرمدره،‌ هشتگرد و فردیس مقصد تهرانی‌هایی است که یا به امید خرید مسکن و تثبیت سرمایه‌شان راهی کرج می‌شوند یا به اجاره‌نشینی در این شهر روی آورده‌اند. 

 اولویت مهاجرت تهرانی‌ها
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی درباره این موضوع هشدار می‌دهد و به همشهری می‌گوید: با توجه به افزایش هزینه‌های زندگی و قیمت مسکن به‌ویژه قیمت اجاره، شهروندان تهرانی ترجیح می‌دهند شهرهای اطراف تهران را برای زندگی انتخاب کنند. به نظر می‌رسد البرز به‌ویژه شهر کرج، با توجه به میزان مسافت این منطقه با تهران و افزایش سطح توسعه‌یافتگی و میزان دسترسی به امکانات رفاهی، جزو اولویت‌های پایتخت‌نشینان برای مهاجرت است. 
یوناتن بتکلیا هرچند مهاجرت از تهران به شهرهای دیگر را مثبت ارزیابی می‌کند اما می‌افزاید: این مهاجرت موجب کاهش ترافیک، آلودگی هوا و افزایش دسترسی مردم به امکانات رفاهی می‌شود، اما باید هدفمند و برنامه‌ریزی‌شده باشد. در غیر این صورت شهری مانند کرج در آینده‌ای نزدیک به مشکلات تهران دچار می‌شود.

چاره‌ای نداریم
با وجود این نگرانی اما همچنان کرج گزینه اول مهاجرت برای بسیاری از افرادی است که قصد مهاجرت از پایتخت را دارند. یکی از افرادی که از غرب تهران برای اجاره مسکن به کرج آمده است، دراین‌باره می‌گوید: در شرایط کنونی قیمت اجاره‌بها در تهران افزایش چشمگیری داشته است و امروز اجاره‌نشینانی مانند ما برای اجاره یک خانه کوچک دچار مشکلات مالی بسیاری هستند. رامین محمدیان با بیان این‌که صاحبخانه‌ها هم با افزایش قیمت ملک، اجاره‌بها را افزایش می‌دهند و توجهی به قدرت مالی مستأجرها ندارند، می‌افزاید: با گرانی مسکن در تهران من و همسرم ترجیح دادیم با پولی که داریم یک خانه در شهر جدید هشتگرد بخریم چون شنیده بودیم پیشرفت خوبی دارد و قرار است تا آخر سال متروی آن هم راه‌اندازی شود. با بقیه پولمان هم خانه‌ای 70 متری در کرج اجاره کرده‌ایم. 

خریدارانی از همه‌جا 
یک مشاور املاک در شهرک نگارستان فردیس هم این صحبت‌ها را تأیید می‌کند. او ضمن اشاره به افزایش قابل توجه قیمت مسکن در این منطقه از متری یک میلیون و 200 تومان به بیش از 2 میلیون تومان به همشهری می‌گوید: این روزها بیشتر مشتری‌های ما از تهران هستند. کسانی که خانه‌هایشان را به امید خرید خانه بهتر فروخته‌ و گرفتار گرانی شده‌اند. اغلب این مشتری‌ها در تهران مشغول کارند و این‌جا فقط به عنوان خوابگاه خانه اجاره می‌کنند. 
کریم صالحی البته به نکته دیگری هم اشاره می‌کند؛ مهاجرت از سایر استان‌ها که در گذشته هم به عنوان یک معضل در البرز مطرح بوده است. بسیاری از افرادی که برای دستیابی به امکانات بهتر قصد مهاجرت دارند، اما توانایی اجاره یا خرید خانه در تهران را ندارند، روانه پایتخت می‌شوند. 
صالحی دراین‌باره توضیح می‌دهد: یکی، دو سال است به دلیل آب‌وهوای بد و مشکل ریزگردها از شهرهای جنوبی ایران مهاجران بسیاری داریم. همچنین از آذربایجان شرقی و اردبیل هم افراد زیادی در این منطقه خانه خریده‌اند. 

گرمدره، مقصد اصلی مهاجرت 
با این‌که اهالی همه استان‌ها در بازار مسکن کرج حضور دارند، اما همچنان تهرانی‌ها در این زمینه پیشتازند. کمال مینایی یکی از مشاوران املاک در محمدشهر هم که از شهرهای دیگر به‌ویژه تهران مشتری زیادی داشته است‌، بیان می‌کند: علاوه بر افزایش مسکن، هزینه‌های زندگی هم به شکل سرسام‌آوری افزایش یافته است و شهروندان تهرانی ترجیح می‌دهند شهرهای اطراف تهران را برای زندگی انتخاب کنند و از هزینه‌های خود بکاهند. 
رئیس اتحادیه املاک مرکز البرز هجوم تهرانی‌ها به البرز را با آمار مطرح می‌کند و به همشهری می‌گوید: حدود 20 درصد افرادی که در کرج خانه اجاره کرده یا می‌کنند مهاجرانی از تهران و استان‌های دیگرند.
محمد قمی مقصد مهاجران تهرانی را اغلب گرمدره می‌داند و می‌افزاید: بعد از تهرانی‌ها جنوبی‌ها بیشترین مهاجران به البرز هستند که بیشتر به دلیل وضع بد آب‌وهوا مهاجرت می‌کنند. آن‌ها اغلب مناطقی چون شاهین‌ویلا، عظیمیه، گوهردشت و باغستان را برای اجاره و خرید انتخاب می‌کنند.
مقایسه در یک نگاه
رئیس اتحادیه املاک مرکز البرز البته توضیحی درباره قیمت متراژ خانه در گران‌ترین و ارزان‌ترین نقاط شهر کرج می‌دهد و اظهار می‌کند: پایین‌ترین مبلغ معامله‌شده برای یک واحد آپارتمانی در کرج ۵۰ میلیون تومان و مربوط به حیدرآباد، حسن‌آباد و ترک‌آباد است و گران‌ترین معامله‌ها مربوط به آپارتمان‌های جهان‌شهر و مهرشهر است که بالای یک میلیارد تومان قیمت دارند.
این قیمت‌ها را قمی در شرایطی مطرح می‌کند که آبان امسال کمترین قیمت برای هر مترمربع درارزان‌ترین نقطه تهران بیش از 4میلیون تومان بوده است؛ یعنی برای یک واحد مسکونی 40 متری حدود 160 میلیون تومان و بیش از 3 برابر ارزان‌ترین نقطه کرج.  طبق قیمت‌های اعلام شده در آبان امسال در مناطق بیست‌ودو گانه شهرداری تهران، بالاترین متوسط قیمت خانه‌های معامله شده مربوط به منطقه یک شهرداری با ۱۹ میلیون و ۶۳۰ هزار تومان در هر مترمربع بوده و ارزان‌ترین خانه‌های معامله شده هم مربوط به منطقه ۱۹ بوده که متوسط قیمت هر مترمربع بیش از 4 میلیون تومان اعلام شده است.

   پیامدهای مهاجرت به البرز

البرز در حالی دومین استان مهاجرپذیر کشور است که به واسطه همجواری با پایتخت از سیل پیامدهای مهاجرت در امان نیست. به‌ویژه با افزایش قیمت مسکن در تهران، بسیاری از مهاجرانی که از نقاط مختلف کشور به پایتخت آمده بودند، حالا به دنبال منطقه‌ای ارزان‌تر و نزدیک‌تر به آن هستند و البرز نخستین گزینه آن‌هاست. این مهاجرت پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زیادی برای البرز خواهد داشت.  یک کارشناس اجتماعی با اشاره به پیامدهای این مهاجرت می‌گوید: مهاجرانی که به امید اشتغال، زندگی و آموزش بهتر به کلان‌شهرها می‌آیند از یک طرف بستر مناسبی برای پیشبرد اموری چون صنعت، کشاورزی و مواردی از این دست محسوب می‌شوند و از سوی دیگر در صورت پیش‌بینی نشدن چگونه استفاده از این ظرفیت‌ها و مدیریت ورودی‌ها، قطعاً معضلات و تهدیدهای بی‌شمار اجتماعی و فرهنگی آن را شاهد خواهیم بود.
معصومه خسروی با بیان این‌که به نظر می‌رسد البرز به‌ویژه شهر کرج برای پذیرش مهاجرت‌ها از نظر فیزیکی و دسترسی به امکانات و تسهیلات اشباع‌ شده است، می‌افزاید: اگر این مهاجرت معکوس به‌ویژه از تهران ادامه پیدا کند، موجب دسترسی اندک به سرانه‌های بهداشتی، آموزشی، فرهنگی و افزایش روزافزون سکونتگاه‌های غیررسمی و مناطق حاشیه‌نشین می‌شود و هزینه‌های زیادی را به دولت تحمیل خواهد کرد.  او تأکید می‌کند: باید کاری کرد که این مهاجرت برنامه‌ریزی و هدایت شده باشد و بار اسکان و ساماندهی مهاجران البرز بین سایر شهرستان‌های استان از جمله ساوجبلاغ، طالقان و اشتهارد تقسیم شود.