رنگ،کاغذ، قیچی

راحله عبدالحسینی|خبرنگار

هر کدام از تابلوهای نقاشی با رنگ‌های شاد ما را به دنیای پرشور و شوق کودکی می‌برد. برخی از تابلوها هم زندگی روزمره و همین کوچه و خیابان را با روایتی ساده و زیبا به تصویر می‌کشند. نمایش تابلوهای نقاشی و کلاژ 27کودک و نوجوان 4 تا 15ساله در فرهنگسرای اندیشه در قالب نمایشگاه گروهی نقاشی باعنوان «رنگ، کاغذ، قیچی» فرصت خوبی بود تا بار دیگر به سراغ اهمیت آموزش و پرورش خلاقیت کودکان برویم. 4مربی نقاشی با تکنیک‌های نقاشی نوین سعی در بروز و شکوفایی استعداد و خلاقیت کودکان دارند و تأکید می‌کنند که برای داشتن شهری پویا با شهروندانی آگاه به حقوق شهروندی باید پرورش خلاقیت کودکان را جدی گرفت. به بهانه این نمایشگاه با مربیان، کودکان و والدین آنها گفت‌وگو کرده‌ایم.  

نقاشی یکی از بهترین و لذت‌بخش‌ترین کارهایی است که کودکان به میل خود انجام می‌دهند. به همین دلیل این سرگرمی دوست داشتنی می‌تواند یکی از بهترین راه‌های تقویت و رشد خلاقیت کودکان باشد؛ به شرطی که برای رشد خلاقیت، راهنمای کودکان باشیم که در غیر‌ این صورت فقط در نقاشی مهارت پیدا می‌کنند بدون اینکه به رشد خلاقیت کمکی کرده باشیم. نمایشگاه رنگ، کاغذ، قیچی در نگارخانه اندیشه نمایش خلاقیت بچه‌هاست. «سحر اسماعیل طهرانی» کارشناس ارشد و مربی نقاشی از آموزش نوین نقاشی می‌گوید: «آسان‌ترین راه نمایش ایده و تخیل بچه‌ها دنیای نقاشی است. آموزش نوین نقاشی برای کودکان به هیچ‌وجه الگوبرداری نیست. کودکان با این آموزش دیگر مجبور نیستند شکل‌های تکراری کتاب‌های نقاشی را بکشند و رنگ‌آمیزی کنند. آن هم طوری که رنگ از خط بیرون نزند. در این روش خلاقیت و استعداد بچه‌ها حرف اول را می‌زند.»

برداشت ذهنی کودکان روی کاغذ

خانه، درخت، حیوانات و اشیای پیرامون ما در نقاشی‌های این نمایشگاه حاصل برداشت ذهنی کودکان است. طهرانی در این‌باره می‌گوید: «در این نمایشگاه نمود محیط پیرامون بچه‌ها را در نقاشی‌هایشان می‌بینیم. مثلاً جنگل، ساختمان‌ها یا مفاهیمی مثل آلودگی هوا و نگهداری از محیط‌زیست در نقاشی بچه‌ها حاصل درک خودشان از محیط و فضای اطراف است و هیچ الگو یا طرح از پیش تعیین‌شده‌ای به بچه‌ها تحمیل نشده. به همین دلیل می‌گوییم نقاشی نوین یک بعدی نیست و بچه‌ها آزادانه با مدادرنگی یا آبرنگ یا پاستل یا با استفاده از تکنیک کلاژ پیرامون خود و مفاهیمی را که درک می‌کنند روی کاغذ می‌آورند. بچه‌ها با نقاشی، زیبایی را درک می‌کنند و در بزرگسالی شهروندی خلاق می‌شوند که به دنبال آن شهری پویا خواهیم داشت.»
«گلسا» و «پارسا ابتهی» دوقلوهای 6ساله در این نمایشگاه شرکت کردند. گلسا اعضای خانواده‌اش را نقاشی کرده که دورهم جمع شده‌اند. پارسا هم می‌گوید: «در جایی که خورشید دارد، طاووس کشیدم. دایناسور هم در باغ‌وحش نقاشی کردم که خورشید و آسمان و چمن دارد.» مادر پارسا و گلسا می‌گوید که از وقتی بچه‌ها با مداد رنگی و پاستل و آبرنگ عجین شدند، توانایی بهتری در درک اطراف خود دارند و به اصطلاح آموزش‌پذیر شدند. «امیرمهدی شهابی» 6ساله هم با نقاشی گلدان آفتابگردان و جنگلی از حیوانات در این نمایشگاه شرکت کرده است. او می‌گوید: «حیوانات باغ‌وحش من متفاوت هستند. هرکدام سر و دست‌شان به شکل یکی از حیوانات است. من این باغ‌وحش را بیشتر دوست دارم.» مادر امیرمهدی می‌گوید که حالا دیگر نه تنها پسرش رنگ‌ها را می‌شناسد و نقاشی می‌کشد بلکه بهتر با دیگران ارتباط برقرار و صحبت می‌کند. 

جامعه‌ای با شهروندانی هنردوست 

«فاطمه استاد»مدرس دانشگاه آزاد و یکی از مربیان نقاشی می‌گوید: «سعی مربیان این است که توانمندی هر کودک را با توجه به توانمندی‌ها و استعداد او پرورش دهند. اینجا خبری از مقایسه نیست. خلاقیت به معنای توانمندی کودک در بروز درونیاتش است. به همین دلیل اجباری برای استفاده از ابزار نقاشی هم ندارند. از کلاژ، آبرنگ و مداد شمعی و به فراخور کارشان از ابزار و امکانات دیگری استفاده کرده‌اند تا بتوانند تصویر ذهنی‌شان را نقاشی کنند.» استاد تأکید می‌کند هدف مربیان از آموزش نقاشی این نیست که هنرمند تحویل جامعه بدهند. او می‌گوید: «می‌خواهیم برای نسلی هنردوست فرهنگسازی کنیم؛ برای بچه‌هایی که هنر را بشناسند و ارتباطشان را با هنر قطع نکنند. جامعه‌ای که هنر را بشناسد قطعاً شهروندانی ملزم به رعایت حقوق شهروندی دارد.» او درباره آموزش‌های شهروندی در خلال نقاشی به بچه‌ها می‌گوید: «مفاهیم اجتماعی از جمله نریختن زباله در خیابان، گذر از خط‌کشی عابرپیاده، چگونه صحبت کردن در جمع و حتی فرهنگ غذا خوردن را از طریق نقاشی با بچه‌ها کار کرده‌ایم. سعی داریم دایره لغات بچه‌ها را غنی کنیم. در پایان کلاس هنگام توصیف نقاشی خودشان و دوستانشان از لغات متنوع و غیرتکراری استفاده می‌کنند و کلمات مترادف را می‌شناسند.»