اجتماعی
معلولان دیده نمی‌شوند
شهرهای مازندران هنوز برای رفت‌وآمد معلولان مناسب‌سازی نشده‌اند
اشکان جهان‌آرای| ساری-خبرنگار:
شهرها هنوز برای حضور بی‌دغدغه و راحتشان مناسب‌سازی نشده‌اند. نمی‌توانند مانند سایر افراد جامعه به راحتی به اماکن همگانی مانند ورزشگاه‌ها و سالن‌های کنسرت و فروشگاه‌ها و حتی ادارات و بانک‌ها بروند. بسیاری از ادارات هنوز در شهرهای مختلف استان به این قشر بی‌توجه هستند. حتی پارک‌های شهری هم عمدتا به شکلی طراحی شده‌اند که ورود این قشر به آنها به سختی میسر می‌شود.
معلولان که در هر جامعه 10 تا 15 درصد افراد را تشکیل می‌دهند، در ساده‌ترین مسائل مربوط به زندگی روزمره هنوز با مشکل مواجهند. دلیل آن هم بی‌توجهی مدیران و مسئولان و حتی خود جامعه است؛ در حالی که از سال 1992 هر سال روز سوم دسامبر برابر با 12 آذر به عنوان روز جهانی معلولان نام‌گذاری شده و در ایران هم علاوه بر این روز، یک هفته به نام معلولان گرامی داشته می‌شود، این قشر با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
با تصویب قانون جامع حمایت از افراد دارای معلولیت که اردیبهشت امسال اتفاق افتاد و از سوی رئیس‌جمهوری نیز ابلاغ شد، معلولان امیدوار شده‌اند که شاید بر سرعت مناسب‌سازی فضاهای عمومی از سوی ادارات توجه بیشتری شود و طی سال‌های آتی راحت‌تر از امروز بتوانند در جامعه حضور یابند.
مدیرکل بهزیستی مازندران از وجود بیش از 49هزار معلول زیر پوشش خدمات سازمان بهزیستی استان خبر می‌دهد و با بیان این‌که مهم‌ترین رویکرد این نهاد به عنوان متولی پیگیری حقوق معلولان در جامعه، توانمندسازی آنان است، درباره تصویب قانون جامع حمایت از حقوق معلولان می‌گوید: با تصویب این قانون توسط نمایندگان مجلس و ابلاغ آن از سوی رئیس‌جمهوری، از این به بعد همت دستگاه‌های اجرایی را می‌طلبد که این حقوق را به صورت کامل در اختیار معلولان قرار دهند.
امید به مناسب‌سازی با تصویب قانون جامع
«سید سعید آرام» مناسب‌سازی اماکن عمومی را یکی از مهم‌ترین مسائل مدنظر بهزیستی در پیگیری‌های مشکلات معلولان عنوان می‌کند و می‌افزاید: با پیگیری‌های سازمان بهزیستی، مناسب‌سازی فضاهای اداری و همگانی به یکی از شاخص‌های ارزیابی ادارات و دستگاه‌ها در جشنواره شهید رجایی تبدیل شده است. با تصویب قانون جامع حمایت از حقوق معلولان امیدواریم این توجه‌ها افزایش یابد.
قانون حمایت از حقوق معلولان سال 1386 در 16 ماده به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و ابلاغ شد، اما نتوانست به شکل مناسب سبب احقاق حق اجتماعی معلولان در اماکن و زیرساخت‌ها و فضاسازی‌ها شود.
مدیر کل سازمان بهزیستی مازندران معتقد است که تصویب اصلاحیه این قانون توسط مجلس به عنوان قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، با توجه به ضمانت اجرایی در نظر گرفته شده برای هر بند از این قانون، سبب می‌شود اجرای آن از سوی نهادها و ادارات قابل چشم‌پوشی نباشد.
این مسئول اظهار می‌کند: بر اساس اصلاحیه این قانون، اگر دستگاهی برای مناسب‌سازی اماکن زیرمجموعه اقدام نکند، مجرم محسوب می‌شود و سازمان بهزیستی نیز همراه با تشکل‌ها و سمن‌های فعال در حوزه معلولان، با احترام به همه مدیران و مسئولان دستگاه‌های دیگر، بر اساس قانون پیگیر برخورد با دستگاه‌های متخلف خواهد بود.
مناسب‌سازی هزینه ندارد
مدیرکل بهزیستی استان می‌افزاید: برای مجری یک مجتمع فروشگاهی یا مرکز خرید، این‌که کنار پله ورودی یک رمپ هم ایجاد کند یا عرض آسانسور را مناسب قرار گرفتن یک ویلچر در نظر بگیرد، چه هزینه‌ای می‌تواند داشته باشد؟ یا اگر هنگام طراحی یک پارک شهری، معلولان هم در نظر گرفته شوند، چه هزینه‌ای برای مناسب‌سازی فضاها خواهد داشت؟ این کار کاملا کم‌هزینه است که فقط توجه مسئولان و خود افراد جامعه را می‌طلبد.
این مسئول به بی‌توجهی شهرداری‌های مازندران به حمل‌و‌نقل شهری معلولان هم اشاره می‌کند و می‌گوید: در چند شهر بزرگ مازندران که ناوگان اتوبوسرانی دارند، هیچ فکری برای این‌که یک معلول با ویلچر بتواند از این اتوبوس‌ها استفاده کند، نشده است. در حالی که فقط لازم است ایستگاه‌هایی برای سوار شدن معلولان با ویلچر آماده‌سازی شوند که هزینه خاصی هم ندارد.
مدیرکل بهزیستی استان به روند رو به افزایش تعداد معلولان در جامعه بر اثر تصادفات یا سقوط از ارتفاع خبر می‌دهد و اظهار می‌کند: حوادث مختلف سبب افزایش تعداد معلولان در جامعه می‌شود و باید فضا برای این قشر که ممکن است هر آن، فردی سالم به جمع آنان اضافه شود، مناسب‌سازی شود.
پیگیری‌های بی‌اثر
آرام در مورد فاصله شهرهای مازندران با شهرهای پیشرو کشور در مناسب‌سازی فضاها برای معلولان می‌گوید: هیچ ارزیابی در این زمینه برای تشخیص فاصله شهرها انجام نشده است.
تنها ارزیابی در این زمینه، ارزیابی کمیته‌های پیگیری مناسب‌سازی استان‌هاست که سال گذشته در این ارزیابی، کمیته ارزیابی استان رتبه نخست را کسب کرد و در 6 ماه نخست امسال نیز پس از خراسان رضوی، رتبه دوم پیگیری‌ها به کمیته مازندران اختصاص یافت.
کسب این دو رتبه که مدیر کل بهزیستی مازندران به آن اشاره می‌کند، توسط کمیته پیگیری مناسب‌سازی مازندران بیانگر یک موضوع است؛ این‌که پیگیری‌ها برای مناسب‌سازی فضاها در مازندران توسط کمیته پیگیری در حد و اندازه مطلوبی است، اما خروجی این پیگیری‌ها که باید توسط سایر نهادها به سرانجام مثبتی برسد، با اندازه و رتبه این پیگیری‌ها همخوانی ندارد.
مؤید این موضوع نیز بیان آمار تقریبی از مناسب‌سازی در استان است. آرام در این‌باره بیان می‌کند که با تمام پیگیری‌های انجام شده، دست‌کم 70درصد از فضاهای همگانی مازندران مناسب‌سازی نشده‌اند.
ساری پیشرو در مناسب‌سازی برای معلولان
بسیاری از فضاهای شهری و اجتماعی مازندران هنوز برای حضور معلولان مناسب‌سازی نشده‌اند. وضعیت شهرهای مازندران به‌گونه‌ای است که هنوز نمی‌توان شهری از این استان را به عنوان شهر مناسب برای رفت‌وآمد معلولان و دریافت خدمات عادی آنها در جامعه دانست. با این حال مدیر کل بهزیستی استان معتقد است که بین شهرهای مازندران، شهرداری ساری با همکاری استانداری اقدامات مناسبی برای مناسب‌سازی فضاهای شهری انجام داده است.
«سید سعید آرام» از اجرای پروژه تفریحی، ساحلی در نوشهر با رعایت نکات مربوط به تردد معلولان به عنوان نخستین طرح ساحلی مناسب برای حضور آنان خبر می‌دهد و با انتقاد از شهرداری‌های استان می‌گوید: مسأله مهمی که در مناسب‌سازی فضاهای همگانی، اجتماعی و شهری برای معلولان وجود دارد، این است که مناسب‌سازی به هیچ‌وجه هزینه اضافی نیاز ندارد. فقط لازم است که هنگام طراحی و اجرای پروژه، طراح، ناظر و مجری یادشان باشد، قشری از جامعه حضور دارند که برای تردد نیازشان با افراد سالم متفاوت است.
