فراموش‌شده‌های شهر را دریابیم

رابعه تیموری|خبرنگار

بر اساس یافته‌های آماری، به‌طور متوسط معلولان 10‌درصد جامعه را تشکیل می‌دهند و بخشی از این افراد معلولان اعصاب و روان هستند. شاید معلولان اعصاب و روان با مشکلات ناشی از محدودیت‌های جسمی مانند سختی‌‌ تردد در پیاده‌روهای غیراستاندارد یا فراهم نبودن شرایط استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی کمتر روبه‌رو باشند، اما در زندگی روزمره با مسائلی مواجه می‌شوند که به مراتب بزرگ‌تر و آزاردهنده‌تر است. مطابق آمار منتشرشده، در کشور ما 71 هزار و 631 معلول مزمن اعصاب و روان شناسایی شده که بخش قابل توجهی از آنها پایتخت‌نشین هستند و به دلیل مضیقه‌های مالی و شرایط نامناسب اقتصادی، در کم‌برخوردارترین محله‌های جنوب شهر گذران عمر می‌کنند. بدون‌‌ تردید آمار واقعی معلولان اعصاب و روان فراتر از این مقدار است و به دلیل نگرش خاص جامعه  و تلاش خانواده‌ها برای پنهان ماندن بیماری این افراد، بسیاری از آنها در دایره آمار و ارقام رسمی به شمار نیامده‌اند. در قانون جامع حمایت از حقوق معلولان تأمین خدمات توانبخشی، حمایتی، آموزشی، حرفه‌آموزی و گسترش مراکز خاص نگهداری توان‌یابان از الزامات دولت تعیین شده، اما این امر تا چه اندازه محقق شده است؟ حمایت از معلولان ذهنی و اعصاب و روان حتی از دوش کمیته امداد برداشته و کاملاً به بهزیستی سپرده شده، اما حمایت‌های بهزیستی هم به دلیل کمبود بودجه، به حقوق و مزایای ناچیزی محدود است که پاسخگوی نیازهای اولیه این افراد نیست. نکته قابل توجه در زندگی معلولان اعصاب و روان، دامنه گسترده تأثیر بیماری آنها بر اعضای خانواده است. خانواده این گروه از معلولان نه تنها بار مشکلات جسمی ناشی از ناتوانی ادراکی آنها را بر دوش می‌کشند، با مسائلی مانند برخورد نامناسب اطرافیان، باورهای غلط درباره معلولان اعصاب و روان، نیاز به کنترل و مراقبت مداوم و دائمی آنها و... دست و پنجه نرم می‌کنند. معلولان اعصاب و روان هم مثل همه انسان‌ها دارای احساس و شعور عاطفی هستند و در کنار نیازهای جسمی، از نظر روحی به شادی و نشاط احتیاج دارند. برگزاری پارالمپیاد ورزشی ویژه معلولان اعصاب و روان که دومین دوره آن سال گذشته توسط اداره تربیت‌بدنی شهرداری منطقه17 برگزار شد، نمونه زیبایی از توجه به این قشر بود. در این مسابقات که اتفاقی نادر بود و برای نخستین بار شاهد آن بودیم، حضور پر شور و نشاط هزار و 100 معلول اعصاب و روان دیدنی بود و باعث شادی آنها و خانواده‌هایشان شد. این اقدام پسندیده نباید به این موارد انگشت‌شمار محدود شود و الزامات قانونی و انسانی ایجاب می‌کند در زمینه‌های مختلف اجتماعی، ورزشی، فرهنگی، هنری و... برای این قشر مظلوم و فراموش‌شده سهمی قائل شویم.