ریش‌سفیدی پتروشیمی‌ها

بیژن نامدار نگنه،  وزیر نفت و منتقد همیشگی نوع واگذاری سهام مجتمع‌های پتروشیمی در دولت محمود احمدی‌نژاد در تازه‌ترین اظهارنظر خود گفته که موافق تجمیع پتروشیمی‌های فعال با هم اما نه در قالب شرکت ملی صنایع پتروشیمی هستم. او در عین حال تأکید کرده شرکت ملی صنایع پتروشیمی،  گرچه نقش قانونی رگولاتوری در پتروشیمی‌های خصوصی ندارد،  اما نقش ریش‌سفیدی دارد و به حل مسائل و مشکلات آنها و ارتباطشان با وزارت نفت کمک می‌کند. آنچه زنگنه به‌عنوان سکاندار سیاستگذاری صنعت نفت، گاز و پتروشیمی ایران روایت می‌کند،  حکایت تلخی است از زنجیره پاره‌شده و مدیریت جزیره‌ای بر بسیاری از صنایع بزرگ ایران که به اشتباه در قالب خصوصی‌سازی -بخوانید واگذاری- گرفتار شده و از حالت دولتی به دولت در سایه تبدیل شده‌اند. نتیجه اینکه این روزها برای تنظیم بازار ارز، دولت توانی برای وادار کردن مدیران پتروشیمی جهت برگرداندن ارز صادراتی‌شان ندارد و این صنایع مهم و کلیدی با روند کنونی مدیریتی و سهامداری‌شان و ساختار حاکم بر آنها در آینده، بازارهای هدف خود را از دست می‌دهند.

حالا زنگنه مانده با این مسئله که برای آینده این زنجیره پاره‌شده چه فکری باید شود. بدیهی است که نوع واگذاری‌ها و مدیریت حاکم بر آنها باعث شده چالش جدی صنعت پتروشیمی ایران را تهدید کند؛  به‌ویژه اینکه مدیران و سهامداران عمدتا غیردولتی تنها به سود‌آوری نظر دارند و کمتر حاضر هستند برای امنیت و سرمایه‌گذاری جدید هزینه کنند. فعلا که وزیر نفت چاره را در ریش‌سفیدی و قانع کردن مدیران پتروشیمی‌ها برای باهم اندیشیدن به‌جای به‌خود اندیشیدن می‌بیند و رؤیای شکل‌گیری صنعت پتروشیمی مقتدر را در سر می‌پروراند، اما تا زمانی که نقطه حایلی بین سهامداری تا بنگاهداری غیردولتی‌ها درباره صنایع بزرگ ازجمله پتروشیمی‌ها ایجاد نشود،  رسیدن به یک اجماع ملی برای پیشرفت صنعت پتروشیمی دور از انتظار خواهد بود و منطق مدیران همچنان بر خام‌فروشی به‌جای تکمیل زنجیره‌های پایین‌دست و جانبی صنایع پتروشیمی قرار خواهد داشت.