شهری
شهر خوب را مردم مطالبه‌گر می‌سازند
یک کارشناس معماری و شهرسازی: آشنایی با مفاهیم و کیفیت‌های شهری از موضوع‌هایی است که باید به مردم آموزش داده شود
فاطمه امامی| قم - خبرنگار:
گلایه از مشکلات هزارویک رنگ شهر در حیطه شهرسازی، از تضادهای آشکار گرفته تا بحران هویت و کاهش کیفیت زندگی در قم، از موضوع‌هایی بود که در دومین روز از همایش روز جهانی شهرسازی در قم مطرح شد.
عضو ارشد نظام مهندسی ساختمان قم معتقد است پاشنه آشیل همه حرکت‌ها در حوزه شهرسازی این است که مردم مطالبه‌گر نیستند و با متخصصان و رسانه‌ها آن گونه که باید همراهی نکرده‌اند.
تعجب از ساخت و سازهای بی‌هویت
«مجید فارغیان» با اشاره به این‌که برخی استادان شهرسازی و معماری در قم نسبت به وضع ساخت و سازهای بی‌هویت اظهار تعجب کرده‌اند، گفت: با این حال بسیاری از استادان معماری با توجه به اعتراضی که در زمینه ساخت‌و‌ساز داشته‌اند آن را مطرح نکرده‌اند و ملاحظه‌کاری می‌کنند.
مشاور مدیر کل راه و شهرسازی استان قم اضافه کرد: ما در هر موضوعی که پیگیری کردیم اگر مثبت یا منفی بود نکته مهم این بود که نتوانستیم مردم را با خود همراه کنیم.
وی با اشاره به حدیثی از امام صادق(ع) که به قطع‌کننده درخت سیب فرستاده شده بود، افزود: فرایند تبدیل فضاهای سبز در شهر قم به هر چیز دیگری چقدر میکرو اقلیم شهر قم را تغییر داده و درجه حرارت را بالا برده است؟ این اتفاق در سال‌های اخیر در مقابل چشم مردم رخ داده اما اعتراضی دیده نشد. فارغیان به وجود دوگانگی‌های مختلف در حوزه شهرسازی در قم اشاره کرد و گفت: در مسائل کالبدی شهر، آشفتگی حوزه سیما و منظر به این دوگانگی‌ها دامن زده است.
وی اضافه کرد: انتقاد کردن به تنهایی از مسأله نمای رومی کار ساده‌ای است اما اگر ممنوعیت‌هایی ایجاد نشود همه چیز از دست می‌رود. فارغیان معتقد است ساختمان‌های امروز قم نه‌فقط اسلامی نیست بلکه حتی رنگ و بوی ایرانی هم ندارد.
وی با اشاره به جدول زمان‌بندی کمیته سیما و منظر شهری برای کنترل ساخت‌و‌ساز نماهای نامناسب اظهار کرد: بعد از گذشت 2 سال حتی پله نخست این جدول انجام نشده است. از ابتدای سال آینده هیچ ساختمانی نباید پروانه دریافت کند در حالی که نمایش کنترل نشده باشد؛ اما در عمل حتی بند یک هم شروع نشده است.
فارغیان با طرح این پرسش که رسالت اجتماعی شهرسازان در جامعه فعلی ایران چیست؟ گفت: رسالت اجتماعی شهرسازان را می‌توان در روشنگری و تقویت روحیه مطالبه‌گری خلاصه کرد.
این کارشناس معماری و شهرسازی با اشاره به این‌که مردم باید با شیوه صحیح زندگی و حقوق خود آشنا شوند، اضافه کرد: آشنایی با مفاهیم و کیفیت‌های شهری و نتیجه رعایت نکردن آن‌ها از موضوع‌هایی است که باید به مردم آموزش داده شود.
وی معتقد است تا جایی که روحیه مطالبه‌گری نداشته باشیم نباید انتظار اتفاق‌های جهشی برای ارتقای کیفیت زندگی داشته باشیم.
خودرومحوری در شهر
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قم با تأکید بر این‌که شهرسازی در کشور ما تحت سیطره خودرو است، اضافه کرد: اتفاق‌های بزرگی که در چند دهه گذشته در حوزه شهرسازی افتاده مربوط به خودرو است و هر شهرداری موفقی بخواهد کار مهمش را بگوید اغلب طرح‌های ترافیکی را نام می‌برد که به شهرسازی آسیب زده است.
«محسن بهشتی» با اشاره به این‌که خودرومحوری برای مردم هم به عادت تبدیل شده است، افزود: مردم با بازگشایی خیابان‌ها به راحتی کنار می‌آیند و مطالبه جدی در این زمینه دارند.
وی با تأکید بر این‌که رشد کیفی فضای شهری موجب ارتقای تعامل اجتماعی می‌شود، گفت: زندگی آپارتمان‌نشینی و از بین رفتن پاتوق‌های محله و مراکز تجمع موجب رشد فردگرایی در جامعه شده است.
کم‌توجهی به تخصص‌گرایی
مدیر کل راه و شهرسازی استان قم هم در این جلسه با اشاره به این‌که اتفاق‌هایی که در شهر رخ می‌دهد گاهی نشان از یک گسست فرهنگی اجتماعی است، اضافه کرد: در سراسر کشور در کلان‌شهرهای ما وضعیت اجتماعی و شهری مناسب نیست و وضعیت کالبد شهرها بستر معضلات اجتماعی شده است.
«حسن صبوری» افزود: در شهر قم هنوز جایگاه شهرساز به معنی واقعی کلمه نداریم.
وی اضافه کرد: امروز شهرهای ما با دو مقوله توان زیست‌پذیری و حرکت به صورت جدی رو‌به‌رو هستند. حمل‌و‌نقل و هوای پاک چالش اصلی شهری است. شهرسازان به عنوان حرفه‌ای که دانش تخصصی دارند این توانایی را دارند که موضوع‌های شهری را با تشکیل تیم‌های حرفه‌ای بهتر حل کنند.
صبوری ادامه داد: تخصص‌گرایی در شهرها مورد کم‌توجهی قرار گرفته و به همین دلیل شهرهای ما در طول دهه‌های گذشته دچار بی‌هویتی شده‌اند.
