بانکی به‌نام فرهنگیان، به کام دیگران؟

  خبر: نمایندگان مجلس دیروز، طرح تأسیس بانک فرهنگیان را به بحث گذاشتند و ماده۳ این طرح را برای بررسی بیشتر به کمیسیون برنامه ‌و بودجه مجلس ارجاع دادند. براساس این ماده، صندوق ذخیره فرهنگیان می‌تواند با هماهنگی بانک مرکزی و براساس ضوابط و قوانین، با استفاده از منابع و امکانات خود به تأسیس بانک فرهنگیان اقدام کند تا با اولویت پرداخت تسهیلات به فرهنگیان فعالیت کند.

  نقد: ولع تأسیس بانک جدید از سال‌ها پیش در اقتصاد ایران وجود داشته و وقتی شرایط آن سخت‌تر شد، علاقه‌مندان این حوزه به تأسیس مؤسسات مالی و اعتباری روی آوردند که موج ورشکستگی آنها در سال‌های اخیر هنوز از یاد نرفته است. جدای از این موضوع اقتصاددانان و فعالان اقتصادی کم درباره زیاد بودن تعداد بانک‌ها در اقتصاد ایران داد سخن نداده‌اند؛ بانک‌هایی که از زمان خصوصی‌سازی، همواره به‌عنوان متهمان ردیف اول سوداگری، افزایش نقدینگی و عدم‌شفافیت قرار داشته‌اند اما باوجود همه اینها، گویی قرار نیست برای رفع کاستی‌ها و نابسامانی‌ها، راهکاری جز تأسیس بانک جدید امتحان شود. از یک‌سو فعالان حوزه تعاون خواستار تأسیس بانکی برای خود هستند و از سوی دیگر نمایندگان، طرح تأسیس بانک فرهنگیان را روی میز گذاشته‌اند. نکته قابل‌تأمل هم این است که پیشنهاد تأسیس این بانک به بهانه سرویس‌دهی به ذینفعانش، یعنی فرهنگیان مطرح شده؛ غافل از اینکه در ایران ده‌ها بانک به نام حوزه‌ها و قشرهای مختلف ایجاد شده و ذینفعان آنها سهم دندان‌گیری از سرویس‌دهی و خدمات آنها نداشته‌اند. پیشنهاد تأسیس بانک فرهنگیان در حالی مطرح می‌شود که تنها بانک منتسب به این قشر هنوز نتوانسته زیر بار مشکلات کمر راست کند. شاید انتقال حساب حقوق فرهنگیان از بانک ملی به این بانک جدید، جذاب‌ترین مسئله‌ای باشد که می‌تواند منابع ارزانی را به بانک تأسیس نشده فرهنگیان بکشاند و به نام فرهنگیان دست عده‌ای را برای استفاده از این منابع باز کند. بازار پول کشور اگر با همین فرمان هدایت شود، بعید نیست پیشنهاد تأسیس بانک خبازان، خرازان، پینه‌دوزان، بزازان، تاکسیرانان، خبرنگاران، کامیونداران و دیگر اصنافی که هنوز بانکی به نامشان تأسیس نشده نیز مطرح شود.