کدام مناطق گردشگری برای آرام‌سازی ذهن مناسب هستند؟
مثل آرام شدن در آغوش مادر
گپ‌و‌گفت با کارشناس‌های سفر برای یافتن گزینه‌های آرام‌بخش روی نقشه ایران
عیسی محمدی
از یک منظر، می‌توان گفت که انسان، فرزند طبیعت است. طبیعی است وقتی فرزندی به آغوش مادر خویش بازگردد، تجربه‌ای همراه با آرامش و امنیت داشته باشد. به همین دلیل است که وقتی درگیر طبیعت، خاصه بخش بکر و دست‌نخورده‌اش می‌شویم، آرامش و امنیت را حس می‌کنیم. طبیعت بکر و آرام، به‌قدری می‌تواند انرژی‌های آرامش‌بخش به ما ببخشد که حتی در بخشی از مکتب‌ها، بعضی از مراقبه‌ها و امور معنوی نیز در طبیعت و با طبیعت مفهوم پیدا می‌کند؛ از قبیل تمرکز بر صدای دریا، رودخانه، آرمیدن زیر سبزی درختان و... . جدا از این حرف و حدیث‌ها، شاید شما هم دوست داشته باشید که سفرهایی به دل طبیعت داشته باشید تا دستاورد شما آرامش و امنیت حقیقی باشد. به‌نظرتان کدام مقاصد طبیعت‌گردی در ایران، می‌توانند آرامش را به شما هدیه بدهند؟
محمود ضیایی، دانشیار گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه و کارشناس این حوزه است. از او که عمرش را برای پژوهش و مطالعه در این حوزه گذاشته، می‌پرسیم که کدام مناطق ایران را برای سفرهای گردشگری آرامش‌محور پیشنهاد می‌کند. می‌گوید: «سؤال شما کلی است. چرا که ایران سرزمینی گسترده است و از نظر منابع و قابلیت‌ها و پتانسیل‌ها، ظرفیت‌های متفاوتی دارد و هر منطقه، ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را داشته که بعضی کشف شده و بعضی کشف‌نشده باقی مانده. دلیل دوم برای کلی بودن سؤال شما، مفهوم آرامش در گروه‌ها و بخش‌های مختلف گردشگران است؛ از حیث سنی، جنسیت، ارزشی، انگیزه و اولویت‌ها. برای یک‌نفر یک شهر مذهبی آرامش‌بخش است، برای دیگری ممکن است طبیعت محض این خاصیت را داشته باشد، برای یکی دیگر هم به‌دلیل جوان بودن، جاهایی که پر از هیجان باشد». اصرار بیشتر ما را که می‌بیند، جواب می‌دهد: «من چون در متروپل تهران دارم زندگی می‌کنم و دچار تنش‌ها و استرس‌های ناشی از صدا، ترافیک، آلودگی‌های بصری و ساختمان‌سازی‌های بی‌امان هستم، سفر به دل طبیعت برایم جذابیت بیشتری دارد. من آرامشی را که شما می‌گویید، در سواحل جزیره کیش و در حدفاصل آبان تا بهمن‌ماه تجربه کرده‌ام. همین آرامش را در دل کویر لوت کرمان، در بازه آبان تا بهمن‌ماه تجربه کرده‌ام. در تابستان‌های گرم هم، این آرامش را در شمالی غربی ایران و در جنگل‌های ارسباران دیده‌ام». او همچنین اشاره می‌کند که برای دریافت این آرامش، علاقه زیادی دارد که جزایر خلیج‌فارس و دریای عمان را، یک‌بار با قایقی مسافرتی سیاحت کند.
به کویر می‌توان فکر کرد
آرش نورآقایی، از دیگر فعالان حوزه گردشگری است که با عنوان راهنمای گردشگری فعالیت می‌کند. او وقتی با سؤال ما مواجه می‌شود، می‌گوید: «به‌نظر من جایی از ایران نمانده که با سفر به آنجا، بتوان به آرامش فراوان رسید؛ کویرها را به سکوت و آرامش می‌شناختیم، که با کارهایی که انجام شده و تورهای بی‌منطق و بی‌رویه و بعضا بی‌مجوز این سکوت و آرامش از دست رفته. شهرها و روستاهای گردشگرپذیر ما هم که پر از ساخت‌وساز ، سروصدا و رفت‌وآمد موتورسیکلت‌ها شده‌اند. آرامش به مفهومی که شما می‌گویید، در بیشتر مراکز گردشگری ما نیست، مگر اینکه افراد چندساعتی وقت صرف کرده و به دل کویر و جنگل بروند، که در این صورت هم چنین مناطقی زیرساخت ندارند که پذیرای حرفه‌ای این گروه‌ها باشند». این توضیحات حسابی ما را ناامید می‌کند، اما نورآقایی اصرار دارد شما برای کسب آرامش، نیاز به هوای خوب و منظره خوب دارید که بیشتر اینها در سال‌های اخیر دستخوش تغییراتی شده است؛ ازجمله جواهرده، که دیگر همان طبیعت و مقصد گردشگری 20سال پیش نیست و دیگر طبیعتی بکر، آرامش‌بخش و چشم‌نواز محسوب نمی‌شود! در پایان، وقتی‌که اصرار ما را می‌بیند، می‌گوید:«به‌دلیل ساخت‌وسازهای بی‌رویه و تغییرات ایجاد شده در مقاصد گردشگری، مسافران زیادی راهی خارج کشور می‌شوند. آرامش که فقط برای 20تا 50ساله‌ها نیست، بچه‌ها، کهنسال‌ها و... هم آرامش می‌خواهند. با وجود همه اینها، اگر بخواهم شما را ناامید نکنم، باید بگویم که بخشی از شهرهای کویری که هنوز پررفت‌وآمد نشده‌اند و مسافرت‌های زیادی به آنها صورت نمی‌گیرد و بعضی از خانه‌های بوم‌گردی در مناطق کم جمعیت، می‌توانند مقصد شما برای کسب این آرامش باشند».
کوه‌های شمالی تهران را دریابید
اکبر غمخوار، فعال حوزه گردشگری، از دیگر افرادی است که با او تماس می‌گیریم. این عضو هیأت‌مدیره جامعه تورگردانان ایران نیز معتقد است که این سؤال کلی بوده و نمی‌شود به همه پیشنهاد یکسانی داد؛ «باید ببینیم طرف جوان است یا پیر، پولدار است یا از قشر متوسط و فقیر، وقت آزاد چقدر دارد، دانش‌آموز و دانشجوست یا اینکه خانواده‌ای است که دانش‌آموز و دانشجو دارد، هوایی یا زمینی می‌خواهد برود، دور یا نزدیک، چقدر سن و سال دارد و... . از کسی که به ما مراجعه می‌کند این سؤال‌ها را می‌پرسیم تا به او بتوانیم پاسخ بدهیم». ما هم فرض را بر این می‌گیریم که اهل تهران و یک فرد از طبقه متوسط هستیم. پاسخ می‌دهد: «اگر اهل تهران هستید و این روزها می‌خواهید برای آرامش به جایی بروید، من ارتفاعات شمالی تهران را پیشنهاد می‌کنم؛ برای افرادی که می‌خواهند اتاقی هم داشته باشند، ارتفاعات توچال را پیشنهاد می‌کنم که هتل هم دارد. هم استراحت می‌کنند و هم سروصدایی وجود ندارد و از آرامش کوهستان هم سود می‌برند. پیست اسکی دیزین و شمشک هم پیشنهاد بعدی است. الزامی هم ندارد که حتما دنبال اسکی کردن باشید، می‌توانید بروید و از برف و سفیدی طبیعت استفاده کنید».
سفر به جزایر جنوب ایران
کارشناس بعدی که سراغش می‌رویم، اتفاقا از همکاران ما در همشهری هم بوده است؛ رضا مختاری، کارشناس ایران‌شناسی و جهانگردی. مختاری توضیحات خود را دراین‌باره، چنین آغاز می‌کند: «کلا در تاریخ، سفر امری برای رسیدن به آرامش بوده است. خاصه بعد از زندگی صنعتی، این امر بیشتر به چشم می‌آمد. زندگی مدرن امروزی، که مخصوصا در شهرها اتفاق می‌افتد، ملال‌ها، اضطراب‌ها و استرس‌هایی دارد که می‌توان آنها را با سفر جبران کرد. جایی که می‌روید باید متضاد زندگی شهری و سبک زندگی شهری شما باشد؛ جایی که هم از نظر فرهنگی و هم از نظر عنصرهایی که در زندگی شهری وجود دارد، متفاوت باشد. روستاها و طبیعت، این ویژگی‌ها را خواهند داشت. اما متأسفانه مردم، غالبا در سفرها خودشان را فریب می‌دهند». او معتقد است که برای رسیدن به آرامش، باید فرهنگ و طبیعت جایی که به آنجا می‌روید را به رسمیت بشناسید؛ نه اینکه علاوه بر اینکه خودمان به آرامش نمی‌رسیم، آرامش آنجا را هم نقض کنیم.
به مرحله پیشنهاد که می‌رسیم، سردبیر سابق «سرزمین من»، ماهنامه تخصصی گردشگری و ایرانگردی، پیشنهاد می‌کند که «روستاهای زیادی در مناطق کویری و مرکزی داریم که می‌توان با سفر به آنها، آرامش را تجربه کرد. این روستاها غالبا اقامتگاه‌های بوم‌گردی دارند. خیره شدن به آسمان این روستاها و مقصدها ، می‌تواند آرامش‌بخش باشد. سمت نائین، از این‌دست اقامتگاه‌های بوم‌گردی فراوان است؛ سمت طبس هم این‌جور روستاها وجود دارد. این روزها می‌توان به جنوب ایران و به‌ویژه بخش‌های طبیعی و روستاهای جزیره قشم، هنگام و... هم به‌عنوان مقصد گردشگری توجه کرد».
در همینه زمینه :
