گلایه‌های دیپلماتیک

اسماعیل سلطنت‌پور‌ | خبر‌نگار

تعلل اروپا در راه‌اندازی کانال مالی تجارت با ایران صدای اعتراض مقامات کشورمان را بلند کرده و دیپلمات‌های ارشد ایرانی نسبت به عواقب این تأخیر اروپا هشدار داده‌اند. خبرنگار همشهری کسب اطلاع کرده که وزیر امور خارجه به‌زودی برای ابلاغ پیام مقامات ایران با مسئولان ارشد اروپایی دیدار می‌کند.

سید‌کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی و وزیر اسبق خارجه درباره ارزیابی ایران از اجرای تعهدات برجامی اروپا گفت: اگرچه با توجه به مشکلات داخلی اروپا، ضعف و ناتوانی اروپا در برابر فشارهای آمریکا قابل درک است، اما قصور و ناتوانی اروپا در اجرای تعهدات خود در برجام، قابل توجیه و پذیرش نیست و رافع مسئولیت آنها در قبال برجام نخواهد بود. خرازی یکی از مقامات بلند‌پایه‌ای است که در چند‌ ماه اخیر برای کمک به دستگاه سیاست خارجی وارد عمل شده و درباره برجام سفرها و دیدارهای متعددی با مقامات غربی داشته است.

وی در دیدار هیأتی اروپایی تصریح کرد: اروپا در همسایگی غرب آسیاست و امنیت اروپا با امنیت در این منطقه ارتباط مستقیمی دارد. باید به‌خاطر داشت که حفظ برجام در امنیت منطقه و اروپا تأثیرگذار است.

این هشدار، ترجمان دیگری از اظهارات 2 روز قبل سیدعباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران است که با صراحت بیشتری به غربی‌ها درباره برجام هشدار داد.

معاون سیاسی وزیر خارجه گفته بود: اگر اروپا فکر می‌کند منطقه غرب آسیا بدون برجام امن‌تر است، می‌تواند امتحان کند. منطقه ما کلکسیونی از مسائل و مشکلات دارد. آیا اروپا تحمل موج جدید تروریسم و مهاجرت و شروع بحران هسته‌ای را دارد.

معاون وزیر خارجه ایران با اشاره به اینکه اروپا در راه‌اندازی کانال مالی موسوم به SPV ناتوان است، تأکید کرد: «اروپایی‌ها باید بدانند این وضعیت نمی‌تواند به این شکل ادامه پیدا کند». پس از خروج آمریکا از برجام در 18اردیبهشت، ایران اعلام کرد درصورتی که اروپا فروش نفت ایران و بازگشت پول آن را متعهد شود، در برجام باقی می‌ماند. ترامپ پس از خروج از برجام بارها مدعی شده که بازگشت تحریم‌ها و فشار بر ایران باعث می‌شود مقامات ایرانی به او زنگ بزنند اما محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران پس از دیدار با جرمی هانت، همتای انگلیسی‌اش در تهران در گفت‌وگو با روزنامه گاردین، آب پاکی را روی دست ترامپ ریخت و گفت: تحریم‌ها کسی را به میز مذاکره برنمی‌گرداند.

جرمی هانت روز دوشنبه برای دیدار با مقامات ایرانی به تهران آمد و درباره برجام و یمن رایزنی کرد. خبرنگار همشهری کسب اطلاع کرده که دیدار ظریف و هانت به‌مدت 3ساعت طول کشیده و کلیت جلسه درباره برجام مثبت بوده است.

مقام انگلیسی ضمن تشریح اقدامات درباره SPV تأکید کرده کشورش به هیچ‌وجه رویکرد آمریکا درباره برجام را قبول ندارد و به همین دلیل انگلیس برای باقی‌ماندن ایران در برجام تلاش خواهد کرد.

ظریف همچنین در مصاحبه با خانه ملت درباره آخرین وضعیت راه‌اندازی کانال مالی ایران و اروپا تأکید کرد: اروپایی‌ها عنوان می‌کنند که برای پیداشدن کشوری که میزبان این سازوکار باشد، قدری با چالش مواجه هستند. بعد از امتناع  بلژیک، اتریش و لوکزامبورگ، گزینه‌ای که اروپایی‌ها برای میزبانی کانال مالی در دست بررسی دارند، فرانسه است و در همین چارچوب هیأتی از این کشور در راه تهران است. ظریف با تکرار هشدار عراقچی مبنی بر اینکه وضعیت فعلی نمی‌تواند ادامه یابد، گفته است: ایران همواره اعلام کرده که انتخاب‌های متعددی دارد از این‌رو انتخاب‌هایمان براساس منافع ملی و براساس سازوکاری که در کشور تعریف شده اتخاذ می‌شود. علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی در دیدار وزیر خارجه انگلیس با انتقاد از عدم‌همکاری مناسب اتحادیه اروپا پس از خروج آمریکا از برجام، گفت: تصمیمات لازم را برای بازگشت به شرایط پیش از توافق اتخاذ کرده‌ایم.

در روزهایی که فشار آمریکا و اروپا علیه ایران فزونی یافته، مجلس ایران در اقدامی عجیب طرح استیضاح وزیر خارجه را به بهانه اظهارات او درباره پولشویی کلید زده؛ اقدامی که در آستانه مذاکرات ظریف با مقامات غربی‌‌ می‌تواند هیأت ایران را در موضع ضعف قرار دهد. ظریف قرار بوده در روزهای آینده در سفر به اروپا با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که آخرین روزهای مسئولیتش را پشت سر می‌گذارد و برخی دیگر از مقامات اروپایی رایزنی کند. موگرینی اخیرا با اذعان به مشکلات پیش‌آمده در مسیر راه‌اندازی کانال مالی ایران و اروپا، بدون اینکه زمانی را اعلام کند گفته بود کانال به‌زودی راه‌اندازی می‌شود.