بلاتکلیفی شهرک پتروشیمی خرم‌آباد

فاطمه حافظی |   خرم آباد - خبرنگار:

بعد از واگذاری مجوز پتروشیمی لرستان به اراک، امید به این صنعت از این دیار رخت بربست و رفت. اما بعد از گذشت چند سال از آن واگذاری، با تلاش مسئولان برای دریافت مجوز پتروشیمی، روزنه کوچک امیدی باز شد. قرار شد شهرک تخصصی پتروشیمی برای تولید صنایع پایین‌دستی ساخته شود و همین موضوع امید به رونق اشتغال و ارزآوری در این بخش را برای خرم‌آباد در پی داشت.

 مصوبه احداث شهرک تخصصی صنایع پایین‌دستی پتروشیمی در خرم‌آباد همزمان با سفر هیات دولت به استان لرستان به تصویب هیات ‌وزیران رسید تا کمکی ویژه به توسعه و رونق اقتصاد در این استان باشد. در این زمینه اقدامات و برنامه‌ریزی‌های زیادی انجام شد تا این‌که پتروشیمی لرستان اعلام آمادگی کرد و مقرر شد در زمینی 100 هکتاری در نزدیکی محل پتروشیمی، این شهرک ساخته شود.
اما بعد از گذشت چندین سال از مصوبه هیات وزیران، همچنان احداث این شهرک در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و خبرها حاکی از لغو این پروژه است.


پیشینه پروژه

رئیس اداره طرح و برنامه‌‌ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان می‌گوید: نقش صنعت پتروشیمی در توسعه اقتصادی استان‌ها و کل کشور بر کسی پوشیده نیست. باید بتوان از این ظرفیت برای اشتغالزایی و توسعه و رونق اقتصاد لرستان استفاده کرد.

«علی شیخ‌مرادی» اظهار می‌کند: وجود واحد پتروشیمی در استان به‌تنهایی نمی‌تواند بار افزایش درآمد و ارزآوری اقتصادی را به دوش بکشد. با احداث واحدهای پایین‌دستی این صنعت برای فراوری مواد اولیه می‌توان شاهد رونق صادرات و اقتصاد بود. وی ادامه می‌دهد: مصوبه احداث شهرک تخصصی پتروشیمی خرم‌آباد همزمان با سفر هیات دولت به استان لرستان به تصویب رسید و مجوزهای لازم برای آن صادر شد.

شیخ‌مرادی بیان می‌کند: با صدور این مجوز، پتروشیمی لرستان - در صورت تبدیل ‌شدن به شهرکی تخصصی - از پرداخت مالیات و هرگونه عوارض معاف می‌شد. قرار بود در زمینی به مساحت 100 هکتار حدود 50 تا 60 واحد تولیدی ساخته شود تا صنایع پایین‌دستی بتوانند بدون هزینه‌ کردن، مواد اولیه خود را از این مجموعه تامین کنند.


گذشت 2 سال از صدور مجوز 

این مسئول توضیح می‌دهد: بیش از 2 سال از تاریخ اعتبار مجوز شهرک تخصصی پتروشیمی می‌گذرد ولی متاسفانه پتروشیمی لرستان هیچگونه اقدامی برای احداث شهرک انجام نداده است.

وی می‌گوید: شرکت پتروشیمی از مزایای شهرک برای معافیت‌های مالیاتی و... استفاده کرده ولی در عمل اقدامی انجام نداده است. شیخ‌مرادی اظهار می‌کند: در این خصوص جلسات متعددی برگزار و هر بار مقرر شد کار به مرحله اجرا برسد. حتی مقرر شد فاز اول در 5 هکتار اجرا شود ولی تاکنون هیچ‌گونه اقدام مثبتی در خصوص این پروژه انجام نشده و در مجموع می‌توان گفت به فراموشی سپرده شده است.


ابطال مجوز 

رئیس اداره طرح و برنامه‌‌ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان اظهار می‌کند: در حال حاضر سازمان صمت و شرکت شهرک‌های صنعتی لرستان مجوز شهرک تخصصی پتروشیمی را تمدید نمی‌کنند. 
وی می‌افزاید: پتروشیمی لرستان یکسری اراضی اختصاصی دارد اما نمی‌خواهد در دل خود شهرکی بسازد و افراد جدیدی برای تولید در صنایع پایین‌دستی در آن حضور پیدا کنند.

شیخ‌مرادی عنوان می‌کند: تمدید نشدن مجوز شهرک تخصصی پتروشیمی به مراجع ذی‌ربط و مالیاتی انعکاس داده شده است. وقتی مجوز شهرک باطل شود، سازمان امور مالیاتی می‌تواند معافیت‌هایی را که در این مدت پتروشیمی به بهانه احداث شهرک دریافت کرده است، لغو کند و مالیات‌ها به‌روز محاسبه شوند.این مسئول بیان می‌کند: البته هدف ما این است که در صورت ابطال مجوز، شرایطی تشویقی برای پتروشیمی به وجود بیاوریم تا بتوانیم کار را پیش ببریم.

وی ادامه می‌دهد: بی‌شک عملیاتی شدن این مجموعه باعث ایجاد تحول در حوزه صنعت استان می‌شود و می‌توان شاهد شکل‌گیری فرهنگ صنعتی در لرستان بود. در این حالت، شرایط برای تبدیل ‌شدن این دیار به قطب صنایع پتروشیمی غرب کشور مهیا خواهد شد.


ایجاد اشتغال برای بیش از 5 هزار نفر

یک کارشناس ارشد اقتصاد و تحلیلگر مسائل اقتصادی نیز می‌گوید: مجتمع پتروشیمی لرستان در زمینی به مساحت ۱۳۰ هکتار سال ۱۳۹۲ در نظر گرفته شد.
«علی محمدی‌فر» بیان می‌کند: مقرر شده بود این مجتمع برای ۵۸۰ نفر به صورت مستقیم و ۵ هزار نفر هم غیرمستقیم از طریق احداث شهرک صنعتی پتروشیمی و صنایع پایین‌دستی شغل ایجاد کند. 
این کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی می‌افزاید: در صورت احداث و راه‌اندازی شهرک صنعتی پتروشیمی در لرستان، حدود ۳۰۰ واحد کوچک و متوسط در کنار مجتمع پتروشیمی این استان ایجاد خواهد شد که فرصت بی‌نظیری را در زمینه اشتغالزایی برای استان به وجود خواهد آورد.

محمدی‌فر می‌گوید: مطابق آمارهای رسمی و تایید شده مرکز آمار ایران، لرستان از جمله استان‌هایی است که بیشترین آمار بیکاری را دارد. فقر، بیکاری و مشکلات معیشتی گلوی مردم این استان را سخت می‌فشارد و بسیاری از جوانان و فارغ‌التحصیلان آن به همین دلیل به دیگر استان‌ها، خصوصا تهران و البرز، مهاجرت کرده و اغلب به شغل‌های کاذب و با درآمد پایین و غیرمرتبط که در شأن آنها نیست، روی آورده‌اند. این مساله در آینده تبعات و مشکلات اجتماعی و فرهنگی برای استان و کشور خواهد داشت. 

وی ادامه می‌دهد: فرصت‌سوزی در ساخته نشدن شهرک صنعتی پتروشیمی لرستان برای مردم این دیار غیرقابل توجیه است. پتروشیمی لرستان در حال حاضر محصولاتش را به صورت خام‌ به بازارهای داخلی و خارجی ارائه می‌کند و کمترین سهم ممکن را در اشتغالزایی برای استان دارد. این کارشناس اقتصادی عنوان می‌کند: متاسفانه احداث شهرک صنعتی پتروشیمی در لرستان با موانع و چالش‌هایی مواجه شده و مردم این استان محروم را از ۵ هزار فرصت شغلی هم محروم کرده است.

محمدی‌فر می‌افزاید: ایجاد هلدینگ سرمایه‌گذاری برای تسریع روند احداث شهرک صنعتی پتروشیمی در لرستان ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. با عنایت به این‌که راه‌اندازی این پروژه شاه‌کلید اشتغال‌زایی در لرستان است، مدیران و مسئولان ارشد استان و مجمع نمایندگان لازم است اتاق فکر مشترکی تشکیل دهند و همه موانع پیش روی آن را بردارند.

***
در پایان باید گفت لرستان استانی مستعد در زمینه‌های مختلف و دارای ظرفیت‌‌های ویژه‌ای است که باید آنها را بالفعل کرد. در این میان، صنعت در کنار سایر بخش‌ها همچون کشاورزی و گردشگری می‌تواند عاملی اساسی برای توسعه اقتصادی و اشتغالزایی در آن باشد. بی‌شک احداث این شهرک تخصصی کمک ویژه‌ای به توسعه اقتصادی استان لرستان خواهد بود.