مدرسه
دغدغه‌های بهداشتی دانش‌آموزان البرزی
سرویس‌های بهداشتی آلوده دانش‌آموزان را به عفونت‌های ادراری و مشکلات گوارشی مبتلا می‌کنند
خدیجه ستارزاده| البرز-خبرنگار:
بعد از خانه، مدرسه اولین مکانی است که دانش‌آموزان بیشترین وقت خود را در آن می‌گذرانند و این خانه دوم محل رشد و پرورش جسمی و فکری دانش آموزانی است که آینده خود و جامعه را رقم می‌زنند. پس شرایط زندگی در خانه دوم باید از نظر بهداشت و سلامت مطلوب باشد تا فرزندانی سالم و متعادل پرورش یابند.
یکی از معضلاتی که همیشه در مدارس وجود دارد نبود بهداشت در سرویس‌های بهداشتی و آبخوری‌هاست که دانش‌آموزان را برای استفاده از آن با اکراه مواجه می‌کند و تبعات زیادی برای سلامت آنها به‌ویژه در آینده دارد.
به علت کثیف بودن و غیرقابل استفاده بودن سرویس‌های بهداشتی، دانش‌آموزان برای ساعت‌های طولانی خود را کنترل می‌کنند تا از سرویس بهداشتی خانه استفاده کنند که این امر آنها را به عفونت‌های ادراری، کلیه و مشکلات گوارشی مبتلا می‌کند.
نگرانی‌های یک دانش‌آموز
دانش‌آموز پایه چهارم ابتدایی یکی از مدارس کرج که هر روز با عجله خود را به خانه می‌رساند تا از سرویس بهداشتی استفاده کند، می‌گوید: هربار به دستشویی مدرسه می‌روم کثیف است و نمی‌توانم از آن استفاده کنم.
«امیرعلی سالاری» که این معضل یکی از دغدغه‌های روزانه او شده است، می‌گوید: دانش‌آموزان دیگر در استفاده از سرویس‌های بهداشتی مراعات نمی‌کنند و بعضی روزها همه دستشویی‌ها کثیف و غیرقابل‌استفاده است و مسئولان مدرسه هم رسیدگی نمی‌کنند.
سالاری می‌افزاید: گاهی از شدت دل‌درد و دل‌پیچه نمی‌توانم در کلاس بنشینم و مدام از معلم اجازه می‌گیرم و به حیاط می‌روم، اما شرایط دستشویی طوری نیست که بتوانم از آن استفاده کنم.
این دانش‌آموز می‌گوید: بوی بد سرویس بهداشتی تا آبخوری هم ادامه دارد و وقتی می‌خواهم از آبخوری استفاده کنم حالت تهوع می‌گیرم.
برخی دانش‌آموزان مراعات نمی‌کنند
مادر این دانش‌آموز با بیان این‌که استفاده از سرویس بهداشتی برای فرزندش با ترس همراه شده است، می‌گوید: گاهی از استرس و نگرانی این مسئله از ابتدای صبح بهانه می‌گیرد که دل‌درد دارم و می‌توانم امروز به مدرسه نروم؟
«منیر حشمدار» می‌افزاید: بارها به مدرسه مراجعه و وضعیت سرویس‌های بهداشتی را به مسئولان مدرسه گوشزد کرده‌ام اما جواب آنها این است که پایان هر روز سرویس‌ها نظافت می‌شود اما دانش‌آموزان مراعات نمی‌کنند. حشمدار می‌گوید: وضعیت آبخوری‌ها هم دست‌کم از دستشویی‌ها ندارد و آلوده بودن آنها برای دانش‌آموزان تبعات دارد. وی بیان می‌کند: بچه‌ها ساعت‌های زیادی از روز را در مدارس می‌گذرانند و این مسئله مهمی است که باید مورد توجه مسئولان مدارس و آموزش و پرورش قرار گیرد.
بهداشت و فرهنگسازی
یک کارشناس بهداشت می‌گوید: ایجاد شرایط سالم محیطی و بهداشتی و فرهنگسازی لازم در دوره تحصیل به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد که حالات، رفتار و روش خود را در مسائل مربوط به سلامت و بهداشت اصلاح و به تدریج عادات و رفتار نادرست و غیربهداشتی را ترک و عادات صحیح بهداشتی و سازنده را جایگزین کنند.
«زهره خرسند» با تأکید بر این‌که سرویس‌های بهداشتی مدارس تهدید جدی برای سلامت دانش‌آموزان به شمار می‌روند، می‌افزاید: بیشتر سرویس‌های بهداشتی در مدارس استاندارد نیستند که مخاطرات زیادی برای سلامت دانش‌آموزان به‌ویژه دختران دارد.
خرسند با اشاره به این‌که بیشتر سرویس‌های بهداشتی مدارس بیرون از ساختمان مدرسه و در حیاط ساخته شده‌اند، می‌گوید: در اکثر مدارس سیستم آب گرم نیز وجود ندارد و این امر در فصول سرد سال باعث افزایش بیماری‌ها می‌شود.
افزایش جمعیت و ضعف خدمات‌رسانی
رئیس اداره سلامت و تندرستی معاونت تربیت‌بدنی و سلامت آموزش و پرورش البرز با اشاره به مهاجر‌پذیری البرز می‌گوید: هر ساله در کشور کاهش دانش‌آموز داریم اما در البرز سالانه 5 درصد افزایش جمعیت دانش‌آموزی داریم؛ این در حالی است که به فضای فیزیکی در مدارس شامل کلاس‌ها، سرویس‌های بهداشتی و ... اضافه نمی‌شود و این موضوع خدمات‌رسانی بهداشتی به مدارس را تضعیف می‌کند.
«رضا طارمی» می‌افزاید: شرایط اقتصادی و بودجه‌ها سرانه دانش‌آموزی را کاهش داده و نمی‌توان مردم را برای کمک به مدارس تحت فشار قرار داد.
نوسازی سرویس‌های بهداشتی
طارمی می‌گوید: البته امسال با وجود این کاستی‌ها حدود یک میلیارد تومان برای نوسازی و بهسازی سرویس‌های بهداشتی مدارس استان به‌ویژه برای مناطق محروم و کم‌برخوردار از طریق معاونت پشتیبانی اداره کل هزینه شده است و در 5 مرحله با توجه به شرایط استان به 400 مدرسه در مناطق محروم کمک‌هایی محدود شده است.
وی با بیان این‌که رویکرد اصلی در حوزه سلامت، آموزش بهداشت است، می‌افزاید: 310 مراقب سلامت در استان داریم که حداقل 750 دانش‌آموز با اولویت دوره ابتدایی در مدارس شهری را تحت پوشش دارند و به دلیل این‌که به مدارس روستایی مراقب سلامت تخصیص داده نمی‌شود، آنها باید به بهورزها یا مراکز بهداشت روستا مراجعه کنند.
یک نفر جوابگوی هزار دانش‌آموز نیست
طارمی با اشاره به این‌که 70 درصد مدارس ابتدایی، 20 درصد مدارس متوسطه اول و 10 درصد نیز مدارس‌متوسطه دوم را تحت پوشش دارند، می‌گوید: حدود 260 هزار دانش‌آموز در استان تحت مراقبت مستقیم مراقبان سلامت هستند و در مدارسی که مراقب سلامت نداریم، همکاران علاقه‌مند به عنوان رابط سلامت معرفی می‌شوند تا کارهای مربوط به بهداشت و سلامت را انجام می‌دهند.
رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش البرز می‌گوید: بیشترین آسیب در مدارس به دلیل دو شیفته بودن آنهاست و این‌که مدارس فقط یک نیروی خدماتی دارند که جوابگوی هزار دانش‌آموز نیست. با توجه به این‌که شیفت بعدازظهر بلافاصله بعد از پایان شیفت صبح شروع می‌شود، نیروی خدماتی فرصت نمی‌کند سرویس‌های بهداشتی را بموقع نظافت کند.
ارتقای بهداشت مدارس با همکاری خانواده‌ها
رئیس اداره سلامت و تندرستی معاونت تربیت‌بدنی و سلامت آموزش و پرورش البرز با تاکید بر این‌که بهداشت امری فرهنگی است، اضافه می‌کند: چون برخی دانش‌آموزان بهداشت را رعایت نمی‌کنند در سرویس بهداشتی مدارس مشکلاتی ایجاد می‌شود که مانع استفاده دیگر دانش‌آموزان از سرویس‌ها می‌شود. از خانواده‌ها می‌خواهیم به بهداشت دانش‌آموزان اهمیت دهند و با آموزش و آگاه کردن آنها به حفظ بهداشت عمومی جامعه کمک کنند. در محیط‌های اجتماعی که تعداد افراد زیاد است اگر مسائل بهداشتی رعایت نشود، گریبان همه را می‌گیرد.
«رضا طارمی» می‌افزاید: برای تامین بهداشت و سلامت دانش‌آموزان خانواده‌ها باید به کمک ما بیایند تا با همکاری هم بتوانیم شرایط بهداشتی مدارس و دانش‌آموزان را ارتقا دهیم.
