غرب جدید
مرا سم سالگرد جنگ جهانی اول به صحنه تقابل آمریکا و اروپا و تنهایی جریان لیبرال غرب تبدیل شد
جواد نصرتی/ خبرنگار
امـــانـوئل مـکرون رئیسجمهور فرانسه، در سخنرانی خود در مراسم صدمین سال پایان جنگ جهانی اول با کنایه به ترامپ و همفکرانش، از رهبران دنیا خواست به جای بازی با ترس، امید را گسترش دهند.
بهگزارش فرانس24، مکرون که یکی از حامیان اصلی ایده چندجانبهگرایی در مناسبات بینالملل و منتقد نگاه یکجانبهگرایانه دونالد ترامپ و دیگر رهبران همفکر اوست، در این مراسم که در بنای یادبود سرباز گمنام در طاق نصرت معروف پاریس برگزار شد، بهصورت غیرمستقیم ترامپ را خطاب قرار داد و گفت: «ملیگرایی خیانت به وطنپرستی است. با گفتن اینکه منافع ما بر همهچیز اولویت دارند و چهکسی به دیگران اهمیت میدهد، ما ارزشهای اخلاقی، چیزی که ملتها را عزیز نگه میدارد، به آن زندگی میدهد و آنها را بزرگ میکند را از بین میبریم.»
تصاویری که خبرنگاران حاضر در مراسم منتشر کردهاند نشان میدهد ترامپ با قیافهای درهم و گرفته به این بخش از صحبتهای مکرون واکنش نشان میدهد.
70 رهبر دنیا ازجمله ترامپ، ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و جاستین ترودو نخستوزیر کانادا برای شرکت در این مراسم به پاریس سفر کردهاند. مکرون در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: «بیایید به جای استفاده از ترسهایمان علیه یکدیگر، امید بسازیم... ارواح پلید قدیمی دوباره زنده شدهاند. باید یکبار دیگر بر مسئولیت بزرگ و واقعی خودمان در مقابل مردممان تأکید کنیم.»
دیروز علاوه بر پاریس، مراسم مشابهی در انگلیس و استرالیا به یاد میلیونها نفری که در جنگ جهانی اول کشته شدند برگزار شد.
با این حال، توجه جهانی به مراسم پاریس بود که عملا به عرصهای برای تقابل مکرون و همفکران او و ترامپ و رهبرانی که مانند او فکر میکنند تبدیل شد.
سفر ترامپ به پاریس، از همان ابتدا با جنجال شروع شد؛ او دقایقی پیش از آنکه هواپیمایش در پاریس به زمین بنشیند، در توییتی بسیار عجیب صحبتهای مکرون درباره ارتش مستقل اروپایی را «توهینآمیز» خواند. در مقابل، پوتین دیروز در پاریس گفت که از این ایده استقبال میکند.
ملاقات شنبه ترامپ با مکرون هم، زیر سایه توییت او برگزار شد و با وجود تلاش هر دو طرف برای تأکید بر نقاط مشترک، به راحتی میشد نشانههای سنگینی فضا را در چهره و رفتار دو رهبر دید.
مکرون در گفتوگوی اختصاصی با فرید ذکریا مجری سرشناس سیانان، در واکنش به مسئله توییت ترامپ گفت که سیاستهایش را در توییتر مطرح نمیکند؛ «من همیشه ترجیح میدهم مستقیما بحث کنم و جواب بدهم تا اینکه سیاستهایم را از طریق توییتر پیگیری کنم.»
ترامپ که سفرش به پاریس را طوری برنامهریزی کرده بود تا در کنفرانس صلحی که دیروز عصر به ابتکار مکرون برگزار شده بود شرکت نکند، دیروز هم رفتار عجیب دیگری از خود نشان داد و جدا از مکرون و مرکل و دیگر رهبران به محل برگزاری مراسم رفت.
ترامپ شنبه هم با لغو برنامه حضور در مراسم یادبود سربازان آمریکایی که خارج از پاریس برگزار شد حسابی جنجال به پا کرد. دلیل لغو سفر او، بارانی بودن هوا اعلام شد اما این توجیه، با انتقادهای شدید در داخل و حتی خارج از آمریکا همراه شد. در شرایطی که ترامپ مشخصا از نزدیکی با رهبران متحدان اروپا دوری میکند، نزدیکی مکرون و مرکل در پاریس، خیلی به چشم میآید و بهنظر میرسد هر دو رهبر آگاهانه در برجستهکردن این نزدیکی دیدگاهها نقش دارند. در همین راستا، انتشار عکسی در توییتر مکرون از خودش در کنار آنگلا مرکل در یک مراسمی که به مناسبت پایان جنگ برگزار شد، توجه زیادی را بهخود جلب کرد. این عکس که صمیمیت ویژهای در آن مشاهده میشود، بازتابی نمادین از تنهایی این دو رهبر برای حفظ نظم لیبرال جهانی است. در دنیایی که راستها در اروپا دوباره جان گرفتهاند و ترامپ و ایدههای افراطی یکجانبهگرایانهاش در آمریکا متحدان قدیمی را شگفتزده میکند، آلمان و فرانسه آخرین سنگر برای حفظ غرب بهمعنایی است که در 70 سال گذشته شناخته میشد.
مکرون، میزبان کنفرانس صلح پاریس هم سخنرانی افتتاحیه این کنفرانس را به مرکل سپرد که میتوان آن را نشانه دیگری از نزدیکی این 2رهبر دانست. این دو، در 2روز گذشته برنامههای مشترکی هم داشتند؛ آنها شنبه در مراسم یادبودی در محل امضای آتشبس جنگ جهانی اول در شرق فرانسه حضور پیدا کردند. به گزارش بیبیسی، خانم مرکل بعد از این مراسم، در دفتر یادبود مربوط به آن نوشت: «این روز نباید فقط مختص به یادآوردن گذشته باشد بلکه باید درباره اقدام امروز هم باشد.»