چینی‌ها هم معترضند

سمیرا رحیمی

همزمان با آغاز اجرای کنسرت‌ها و نمایش‌های موزیکال و پرزرق و برق در تهران، بحث و جدل‌هایی برسر بالا‌بودن قیمت بلیت این برنامه‌ها و اصولا نیاز به تولید چنین محصولات پرهزینه‌ای، آن‌هم در شرایط اقتصادی کنونی جامعه، ایجاد شده‌است. اینکه همه اقشار جامعه توان خریداری بلیت این نوع نمایش‌ها را ندارند، اصلی‌ترین موضوعی است که به‌ویژه با نزدیک‌تر‌شدن به زمان اجرای نمایش «بینوایان»، بحث‌ها را داغ‌تر کرده‌است؛ تئاتری که به اعتقاد بسیاری از کاربران منتقد شبکه‌های مجازی، نمایشی به‌شدت مجلل و گران‌قیمت درباره تبعات فقر است.

هیه‌کنندگان از قیمت بلیت‌ها دفاع می‌کنند، مخاطبان انتقاد و این روند تنها مختص کشور ایران نیست، در کشورهایی که سرانه درآمد در آنها بالاتر از ایران است نیز چنین انتقادهایی وجود دارد. براساس گزارشی از بی‌بی‌سی، قیمت بلیت کنسرت‌هایی که در تالارها و سالن‌های بزرگ انگلستان اجرا می‌شود، ‌از اواخر دهه 1990میلادی تا  سال 2016میلادی تقریبا دوبرابر شده‌است. در این گزارش اطلاعات مربوط به انجمن ملی تالارها درباره 21سالن بزرگ برگزاری کنسرت و نمایش بررسی‌ شده و نتایج حاکی از آن است که قیمت بلیت‌ها از سال 1999تا سال 2016در بریتانیا سریع‌تر از نرخ تورم افزایش پیدا کرده‌است. میانگین قیمت بلیت در سال 1999تقریبا 58/22پوند بوده که با احتساب نرخ تورم سال، باید به 20/37پوند می‌رسید اما تا 49/45پوند افزایش پیدا کرده‌است. صنعت موسیقی زنده ادعا دارد تورهای بزرگ موسیقی بیش از پیش بلندپرواز و گران شده‌اند؛ چینی‌ها نیز از این موضوع مستثنا نبوده‌اند؛ برای مثال در سال 2013که میانگین درآمد مصرفی در چین 29000یوآن (برابر 4181دلار) بود، تعداد محدودی از شهروندان می‌توانستند بلیت‌های 250یوآنی (برابر 36دلار) نمایش‌های مرکز نمایشی شانگهای کالچر را خریداری کنند. برای درک بهتر از وضعیت قیمت نمایش‌ها و کنسرت‌ها در جهان و توان خرید مردم از این بازار و بررسی این موضوع که آیا در دیگر کشورها نیز تنها قشری خاص قادر به تماشای نمایش‌های مجلل و پرهزینه هستند، به مقایسه سرانه درآمد و درآمد مصرفی خانوار کشورهای انگلیس، فرانسه، آمریکا، چین و ایران با میانگین نرخ بلیت نمایش‌ها و کنسرت‌های اجرا‌شده در این کشورها پرداخته‌ایم. آمار سرانه درآمد برگرفته از گزارش توسعه انسانی سازمان ملل متحد و آمار درآمد قابل مصرف خانوار نیز برگرفته از گزارش‌های مالی سالانه هرکشور هستند.

ایران

سازمان ملل، سرانه درآمد در ایران را در سال2017 برابر 19130دلار(که طبعا در سال2018 به‌دلیل بالا رفتن قیمت ارز کاهش محسوسی دارد) اعلام کرده‌است و براساس آمار مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، درآمد کل سالانه خانوار شهری در سال1395در ایران 317میلیون و 210هزار ریال، برابر درآمد ماهانه 26میلیون و 434هزار ریال است. اگر با توجه به محل برگزاری، برگزار‌کننده و ردیف بلیت، ‌میانگین قیمت بلیت کنسرت‌ و میانگین قیمت بلیت نمایش‌های مورد بحث را یک میلیون ریال درنظر بگیریم، یک خانوار ایرانی برای خرید بلیت چنین برنامه‌هایی باید 7/3درصد از حقوق خود را پرداخت کند.

 بریتانیا
برخلاف آمار سازمان ملل از سرانه درآمد 39116دلاری بریتانیا، درآمد قابل مصرف سالانه در این کشور 27300پوند اعلام شده‌است و این یعنی به‌طور متوسط هر خانوار بریتانیایی در‌ماه 2275پوند درآمد دارد. براساس آمار وب‌سایت استتیستیکا، میانگین قیمت بلیت تئاتر در بریتانیا 08/25پوند و میانگین قیمت بلیت کنسرت در این کشور 98پوند است و برهمین اساس یک فرد یا خانوار بریتانیایی برای خرید بلیت تئاتر باید 1/1درصد و برای خرید بلیت کنسرت حدودا 3/4درصد از حقوق ماهانه خود را پرداخت می‌کند. گران قیمت‌ترین بلیت کنسرت در این کشور 104پوند اعلام شده‌است.

آمریکا

انتقاد نسبت به افزایش قیمت بلیت کنسرت و تئاتر در آمریکا نیز سال‌هاست که آغاز شده‌است. میانگین قیمت بلیت کنسرت در آمریکا براساس نرخ تعیین‌شده در هر ایالت 72/55دلار و میانگین قیمت بلیت نمایش‌های برادوی 125دلار است. با توجه به میانگین درآمد قابل مصرف خانوار در آمریکا که برابر 39155دلار بوده‌است؛ یعنی ماهانه 3262دلار، هر خانوار آمریکایی برای خرید بلیت کنسرت حدودا 7/1درصد و برای خرید بلیت نمایش برادوی باید 3.8درصد از درآمد ماهانه‌اش را صرف کند.

فرانسه

میانگین قیمت بلیت کنسرت در فرانسه 90یورو و میانگین قیمت تئاتر در این کشور حدود 57یورو برآورد شده‌است. با توجه به نرخ درآمد قابل مصرف در فرانسه که 31137دلار برابر 27142یورو در سال و 2261یورو در‌ماه است، یک بلیت تئاتر 2.5درصد و یک بلیت کنسرت 3.9درصد از درآمد قابل مصرف فرانسوی‌ها را تشکیل می‌دهد.

 چین

بلیت تئاتر در وب‌سایت‌ فروش بلیت Damai بسیار متنوع است، از این‌رو میانگین قیمت بلیت نمایش‌ها در چین را براساس قیمت چند مورد از نمایش‌های معرفی‌شده در این وب‌سایت 830یوآن برابر 119دلار درنظر می‌گیریم. میانگین قیمت بلیت کنسرت‌های موسیقی نیز بر همین اساس، حدود 626یوان برابر 90دلار درنظر گرفته شده‌است. در این صورت، با توجه به درآمد قابل مصرف چینی‌ها که در سال 2017برابر 36396یوان، برابر 3033یوان در ‌ماه بوده‌است، یک بلیت تئاتر 27درصد و یک بلیت کنسرت 20درصد از درآمد قابل مصرف چینی‌ها در ‌ماه را به‌خود اختصاص می‌دهد و این میزان، در مقایسه با نسبت درآمد بر مبلغ بلیت در دیگر کشورها نشان از آن دارد که اعتراض چینی‌ها به قیمت بالای نمایش‌ها و کنسرت‌ها، چندان نیز بی‌پایه و اساس نیست.