آشفتگی درتلویزیون

فهیمه پناه‌آذر/خبرنگار


این‌روزها تلویزیون به‌دلیل حاشیه‌هایش موردتوجه دوباره افکارعمومی قرار گرفته است. درگیری‌هایی که برخی از آنها حتی از شبکه‌های‌‌ مجازی فراتر رفته و از آنتن شبکه‌های سیما پخش می‌شود.  حاشیه‌های رسانه ملی با آمدن محمد سرافراز و تغییر ناگهانی‌اش به اوج رسید. محمد سرافراز آبان‌ماه1393 جایگزین عزت‌الله ضرغامی شد، اما دوره مدیریت سرافراز بعد از یک سال‌ونیم  پایان یافت. تغییری که گفته می‌شود به خواست خودش بوده است. بعد از سرافراز، علی عسگری، مدیریت رسانه ملی را برعهده گرفت. موج اول تغییرات با آمدن عسگری آغاز شد، تغییراتی که آنچنان محسوس نبود، اما در ماه‌های اخیر این تغییرات بیشتر شد. حالا موج اول تغییر مدیران شبکه‌های مختلف صداوسیما در حالی اتفاق می‌افتد که اواخر آبان‌ماه موج دوم تغییرات به‌دلیل قانون منع به کارگیری بازنشستگان از راه می‌رسد. قانونی که شاید گریبان شخص علی عسگری را هم بگیرد. اما با نگاه به مدیرانی که به‌تازگی در رسانه ملی مسئولیت گرفته‌اند، می‌توان فهمید بعد از طیف اصولگرای سنتی قرار است نسل جدیدی مدیریت شبکه‌های مختلف را بر عهده بگیرند. شنیده‌ها از یک اتفاق دیگر خبر می‌دهد و آن مشاوره پسر علی عسگری به پدرش برای انتخاب مدیران است.

دعواهای درون‌شبکه‌ای
چند روزی از عزل و نصب‌ها نگذشته که با مدیریت علی فروغی حواشی درون‌شبکه‌ای نیز ایجاد شده است. در یک اتفاق عجیب بعد از 40سال در رسانه ملی، یکی از مجریان خبر روی آنتن از رفتار غیرحرفه‌ای پخش شبکه3 گله‌مند شد و از بینندگان بابت تأخیری که در کنداکتور پخش خبر توسط شبکه3 ایجاد شد، عذرخواهی کرد. اما این موضوع تمام نشد و صبح روز بعد رضا رشیدپور در برنامه حالا خورشید مجری خبر را به تمسخر گرفت و همین موضوع انتقادهایی را به‌دنبال داشت تا جایی که رشید‌پور در توییتی عذرخواهی کرد. این کنش‌ها و واکنش‌ها تمامی نداشت چرا که در بخش خبری این بار حمله سنگینی به مجری حالا خورشید توسط تیم خبری انجام شد. همه این اتفاقات در 2روز نشان داد که جدلی میان معاونت سیاسی و معاونت سیما به پیشگامی شبکه 3 رخ داده که بخشی از آن روی آنتن دیده شده است.
شبکه یک
هم‌اکنون مجید زین‌العابدین مدیریت شبکه یک را برعهده دارد؛ شبکه‌ای که پیش از این علیرضا برازش مدیریت آن را بر عهده داشت و در آن وقت زین‌العابدین نیز مدیر شبکه 5 بود. زین‌العابدین کارشناس ارشد علوم سیاسی است و در کارنامه حرفه‌ای او مدیریت گروه اجتماعی شبکه خبر، مدیریت شبکه3 سیما و مدیریت شورای هماهنگی ورزش سازمان صداوسیما نیز دیده می‌شود. با اینکه زین‌العابدین از مدیران پیشین سازمان است، به‌نظر می‌رسد که طیف کنونی را با تمام ویژگی‌هایشان پذیرفته و به لحاظ مدیریتی ارتقا یافته است. در بدنه سازمان صداوسیما روایت است مجید زین‌العابدین با 17میلیارد تومان بدهی شبکه5 را تحویل داد و سکان مدیریت شبکه یک را در دست گرفت.

شبکه 2
مدیریت این شبکه همچنان در دستان جعفری‌جلوه است که براساس قانون بازنشستگی، این مدیر قدیمی هم در آینده‌ای نزدیک خداحافظی می‌کند تا مدیری با سلیقه مدیران امروزی در تلویزیون روی صندلی مدیریت شبکه2 بنشیند.
در کارنامه حرفه‌ای جعفری‌جلوه، مدیرکلی هنرهای نمایشی رادیو، ریاست شبکه سراسری صدا، مدیریت شبکه‌های 2، 4 و یک سیما، معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مشاور رئیس سازمان صداوسیما و... دیده می‌شود. حالا شنیده‌ها حاکی از آن است که شهاب اسفندیاری که ریاست دانشگاه صداوسیما را برعهده دارد و از دوستان پسر علی عسگری است مدیریت شبکه2 را برعهده خواهد گرفت.

شبکه3
شبکه3 در این مدت به واسطه تصمیم‌گیری‌های مدیر جدید و حواشی‌ای که برای برخی از برنامه‌ها ایجاد کرده، همچنین راه‌اندازی مسابقه‌ای مانند «برنده باش»، در ماه‌های اخیر خبرساز بوده است. شبکه‌ای که اخیرا با تصمیم مدیر جدید درباره برنامه نود حاشیه‌هایش بیشتر شده و موجی از انتقادها را متوجه خود کرده است. علی فروغی، مدیری است که به تازگی منصوب شده، مدیری که به‌نظر می‌رسد مهره‌ای کلیدی باشد، چرا که گفته می‌شود در انتصابات سیما هم به‌دلیل رابطه‌هایی که داشته، نقش اساسی دارد؛ فروغی پسر باجناق حدادعادل و متولد68 است. او فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد رشته حقوق از دانشگاه امام صادق(ع) است. در کارنامه حرفه‌ای و رسانه‌ای او تنها ریاست مرکز بسیج صداوسیما دیده می‌شود و با توجه به تجربه کاری، حالا حساس‌ترین و مهم‌ترین شبکه تلویزیونی در دست علی فروغی است. به زعم بسیاری از کارشناسان بهتر بود فروغی مدیریت خود را از دیگر شبکه‌های تلویزیونی آغاز می‌کرد تا بتواند تجاربی را به‌دست بیاورد.

شبکه 4
بعد از رضا پورحسین که سرپرستی این شبکه را برعهده داشت، مسعود معینی‌پور بدون هیچ‌گونه سابقه مدیریتی و تنها سردبیر و مجری- کارشناس چند برنامه بودن توانست با حمایت برخی حکم مدیریت شبکه 4 را بگیرد. مسعود معینی‌پور، مدیر شبکه4 سیما دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و دارای مدرک دکتری از دانشگاه معارف اسلامی است. وی همچنین عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) است.

شبکه امید
درحال حاضر مهدی سالم مدیریت شبکه امید را برعهده دارد. سالم از دوستان نزدیک پسر علی عسگری است که در کارنامه حرفه‌ای خود، کاری مرتبط با رسانه تاکنون نداشته و تنها یک یا 2برنامه تلویزیونی ساخته است اما از او به‌عنوان برنامه‌ساز یاد می‌شود.

شبکه مستند
هم‌اکنون شبکه مستند را سلیم غفوری مدیریت می‌کند؛ شبکه‌ای که بیشتر تولیدات اوج را به نمایش می‌گذارد و گفته می‌شود حمایت برخی از ارگان‌ها در مدیریت غفوری دیده می‌شود.

شبکه پویا
محمد سرشار، فرزند محمدرضا سرشار است که از گذشته مدیریت شبکه پویا را برعهده دارد و از دوره قبل نیز این سمت را داشت. هم‌اکنون این شبکه دچار مشکلات شدید مالی است و هم‌اکنون از سوی هیچ طیفی حمایت نمی‌شود. گفته می‌شود، شبکه پویا 6میلیارد تومان بودجه دارد که 4میلیارد تومان آن حقوق کارکنان است.

شبکه افق
جواد رمضان‌نژاد در گذشته مدیریت شبکه افق را بر عهده داشت. حالا رمضان‌نژاد مدیریت شبکه5 را برعهده دارد. شبکه افق امروز بدون مدیر است، سرنوشت مبهمی دارد و حتی ممکن است منحل شود.

شبکه نسیم
از خرداد سال گذشته محمد احسانی مدیریت شبکه نسیم را برعهده گرفت؛ مدیری اصولگرا که توانست میراث خوب تولید برنامه‌هایی چون دورهمی و خندوانه را همراه خود داشته باشد. احسانی را هم می‌توان در رده اصولگرای سنتی گذاشت. فردی که در دوران مدیریتش بیشتر دنباله‌رو مدیریت و تولیدات قبلی بوده است؛ مدیر شبکه یک سیما، مدیرگروه اجتماعی شبکه3 سیما، مدیر طرح و برنامه و قائم‌مقام شبکه تهران، مدیرکل طرح و برنامه معاونت سیما، معاون فرهنگی سازمان فرهنگی هنری شهرداری، مشاور و عضو شورای راهبردی شبکه3، مدیرکل مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی سازمان و معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ازجمله مسئولیت‌های محمد احسانی بوده است.

جوان‌گرایی که جواب نداد
زین العابدین و رمضان نژاد به همراه 4نفر دیگر، مهم ترین اعضای گروهی هستند که در بدنه مدیران سازمان صداوسیما، «جوان» محسوب می شوند. دیگر اعضای این گروه سیدسلیم غفوری مدیر شبکه مستند (متولد 52)، محمد سرشار مدیر شبکه کودک (متولد60)، مسعود معینی پور مدیر شبکه4 (متولد62) و علی فروغی مدیر شبکه3 (متولد68) هستند. آنها در برابر افرادی چون اصغر پورمحمدی، علی دارابی، مرتضی میرباقری، مهدی فرجی، محمدرضا جعفری جلوه و... که اغلب در دهه های 20 و 30 متولد شده اند، جوان محسوب می‌شوند. اما با توجه به برنامه‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها به‌نظر می‌رسد این نوع جوان‌گرایی هم در بهبود کیفی برنامه‌ها جواب نداده است و باید دید موج دوم تغییرات و جوان‌گرایی چه سرانجامی خواهد داشت؟
نسل مدیران دوره اول رسانه ملی، مدیرانی از طیف راست سنتی بودند که می‌توان به علی لاریجانی اشاره کرد و در ادامه عزت‌الله ضرغامی را نام برد که او هم تحت حمایت طیف راست سنتی بود. این مدیران سال‌های سال در سازمان صدا و سیما حضور داشتند، اما کم‌کم این رسانه گرایش خود را به طیف‌ تندروتر تغییر داد و با نوع تغییرات جدید به‌نظر می‌رسد مدیران این سازمان رادیکال‌تر شده‌اند. حالا حضور علی فروغی در رأس شبکه3 و تغییرات محتوایی برنامه‌های سازمان صداوسیما نشان‌دهنده این نوع تفکر و تصمیم‌گیری‌هاست.
به‌نظر می‌رسد، مدیران باسابقه‌ای که خصلت اصلی جهت‌گیری‌هایشان محافظه‌کاری ذاتی و تلاش برای اداره سازمان صداوسیما به شکل سنتی است، طیف راست رادیکال دوست ندارد با این طیف سنتی که از نظر آنها بسیار محافظه‌کار به‌نظر می‌رسد همکاری کند. چه بهانه‌ای بهتر از قانون منع به کارگیری بازنشستگان. تغییرات بزرگی در صداوسیما در راه است. باید منتظر ماند و دید آینده این سازمان چه می‌شود.

تصمیم برای حضور علی عسگری در 5سال دوم مدیریت
اگر برای 5سال دوم ریاست علی عسگری، قانون بازنشستگی وجود داشته باشد، آیا ریاست علی عسگری تمدید می‌شود؟ شنیده‌ها حاکی از آن است که علی فروغی از طیف حاضر در رسانه ملی قرار است برای معاونت سیما و حتی ریاست سازمان آماده شود و در این میان حتی نام احسان محمدحسنی، رئیس سازمان اوج برای ریاست رسانه ملی شنیده می‌شود.