انتخاب سوم

محمد سرابی | خبر‌نگار

پاسخ شهردار تهران به رسانه‌ها و دیگر کسانی که پیگیر تصمیم او درباره شهرداری بودند، همیشه محتاطانه بود. سیدمحمدعلی افشانی همیشه گفته که «به قانون پایبند است» ولی قانون روزبه‌روز جلوتر می‌آمد. تلاش‌های نمایندگان در مجلس و در شورای شهر برای نگه‌داشتن افشانی هم تاکنون نتیجه نداد و تهران تا قبل از پایان این‌ ماه اگر نمایندگان مجلس به نتیجه نرسند، باید شهردار جدید خود را بشناسد.

افشانی همچنان بر قانونگرایی تأکید دارد. او در تازه‌ترین اظهارنظر خود گفت که «به قانون پایبند است اما استعفا نمی‌دهد.» چراکه او تا 24آبان‌ماه فرصت دارد به‌عنوان شهردار به کارش ادامه دهد و اگر استعفا بدهد، شورای شهر باید برای شهرداری سرپرست انتخاب کند. شهردار تهران می‌گوید: «این یک اصل مدیریت است  و تا روزی که در شهرداری بمانم با نظم و اقتدار آن را اداره می‌کنم و باید یک سازمان منسجم را تحویل دهم. نمی‌توانم با این نیت که بمانم یا بروم، سازمان را رها کنم.»

قانون منع به‌کار‌گیری بازنشستگان بیشتر با استثنا‌هایش معروف شد. اگر یک تبصره واضح درباره شهرداری تهران هم در این قانون قرار گرفته بود، نیازی به این‌همه رایزنی و تفسیر حقوقی و عملی قوانین کشور برای حفظ شهردار تهران نبود. بعد از آنکه استفساریه نمایندگان مجلس با 137امضا‌ به نتیجه نرسید و در روز رأی‌گیری تنها 94نفر از نمایندگان به آن رأی دادند، شورای شهر تصمیم گرفت تا فرایند انتخاب شهردار را آغاز کند. اما این اتفاق باعث نشد تا سیدمحمدعلی افشانی، شهردار تهران کار اداره تهران را رها کند. او در روزهای گذشته به نجف و کربلا رفت تا از خدمات نیروهای شهرداری در آنجا بازدید کند. شهردار در جمع خدام‌الحسین(ع) از جدیت بیشتر برای کار خدمات‌رسانی گفت و به تهران بازگشت. او روز گذشته هم به شورای شهر رفت و برای دفاع از لایحه «دو‌فوریت نحوه اخذ مطالبات شهرسازی» سخن گفت و باز هم در جواب خبرنگاران گفت که به قانون پایبند است. محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران علاوه بر شروع فرآیند انتخاب شهردار تهران، از پیگیری وضعیت شهردار تهران خبر می‌دهد. او می‌گوید که «براساس قانون تا دوم آذرماه فرصت انتخاب شهردار وجود دارد. شورا تلاش می‌کند افشانی همچنان شهردار تهران باقی بماند.» گویا همچنان برخی نمایندگان مجلس در تلاشند تا شهردار تهران را به جایگاه وزارتی‌اش نزدیک کنند؛ موضوعی که بارها‌ مورد تأکید قرار گرفته و هم‌اکنون شهردار تهران در کابینه حضور دارد. در این صورت امکان حضور افشانی در بهشت افزایش می‌یابد.

انتخاب شهردار در جلسه اول

این سومین‌بار است که شورای شهر تهران در 15ماه گذشته، فرایند انتخاب شهردار را آغاز کرده ‌است. نخستین انتخاب در شهریور سال گذشته انجام شد. انتخاب شهردار تهران پس از پیروزی فهرست امید، به‌تدریج آغاز شد. 24نامزد به‌عنوان گزینه‌های شهرداری تهران اعلام شدند. در 28تیرماه 96 شورای شهر 7گزینه را به‌عنوان نامزدهای شهرداری شناخت و در اول مرداد نیز اعلام شد. محمد‌علی نجفی، سیدمحمد‌علی افشانی، حسین مرعشی، الهه کولایی، محمد شریعتمداری، حبیب‌الله بیطرف و محسن مهرعلیزاده به‌عنوان 7نامزد اصلی معرفی شدند. 16مرداد‌ماه 5نامزد از جمع 7نامزد مطرح‌شده به شورای شهر برنامه ارائه کردند و حبیب‌الله‌ بیطرف و محمد شریعتمداری از ارائه برنامه انصراف دادند. شورای شهر در 24مرداد‌ماه با نامزدهای معرفی‌شده جلسه برگزار کردند و 3نفر از ‌‌آنان طی روزهای بعد اعلام انصراف کردند. در اول شهریور‌ماه 2نامزد اصلی شامل محمد‌علی نجفی و محسن مهرعلیزاده در شورا ارائه برنامه کردند و محمدعلی نجفی در همان روز با رأی 21عضو شورای شهر به‌عنوان شهردار تهران انتخاب شد.

19رأی از 21رأی

در آخرین روز‌های اسفند 96بعد از مدت‌ها تکذیب و انکار محمدعلی نجفی استعفا داد؛ اگرچه پذیرفتن دلیل بیماری برای استعفای نجفی برای گروهی پذیرفتنی نبود و دلایل دیگری برای آن عنوان می‌شد اما رسیدگی به آن به بعد از تعطیلات نوروز موکول شد. پس از رد استعفای اول، در 21فروردین97 شورا تشکیل جلسه داد و با 15رأی دومین استعفای نجفی را تأیید کرد. از همین جلسه گمانه‌زنی درباره شهردار بعدی شروع شد و محسن هاشمی تأکید کرد که شورا با سرعت و جدیت شهردار بعدی را انتخاب می‌کند. این کار حدود یک‌ماه طول کشید و فهرست نامزد‌های شهرداری تهران آنقدر طولانی شد که شورا در چند مرحله به بررسی برنامه‌های آنان پرداخت.

اعضای شورا ۲۱ نفر را در روند فرایند انتخاب شهردار انتخاب کردند که در 4اردیبهشت از بین آنها محمدابراهیم انصاری لاری، محمود حجتی، سیدمحمود حسینی، حجت‌الله میرزایی، پیروز حناچی، سمیع‌الله حسینی مکارم و سیدمحمدعلی افشانی به مرحله دوم راه پیدا کردند. این کار بدون حضور آنها در جلسه شورا و تنها با بررسی سوابق انجام شد. در میانه راه نیز حجتی، انصاری لاری و میرزایی انصراف دادند. در نهایت روز 23اردیبهشت مکارم که معاون مالی و اقتصاد شهری شهردار سابق بود و در همان زمان سرپرستی شهرداری را برعهده داشت و همینطور افشانی در جلسه شورای شهر حاضر شدند. سیدمحمدعلی افشانی با 19رأی به‌عنوان شهردار تهران انتخاب شد.

۲۶ اردیبهشت رحمانی فضلی، وزیر کشور حکم شهرداری افشانی را به‌دست او داد و کار افشانی در دفتر خیابان بهشت آغاز شد.

شهردار روز‌های سخت

شورای شهر تهران به نسبت دیگر شهر‌ها جدیت بیشتری در انتخاب شهردار دارد. برخی شهرهای کشور با بحران انتخاب شهردار روبه‌رو هستند و اعضای شورای شهر آن نیز عزم جدی برای حل مشکل شهر ندارند اما در تهران برنامه‌ریزی‌ها برای انتخاب شهردار منسجم به‌نظر می‌آید. در نود و ششمین جلسه شورای شهر تهران در روز گذشته اعلام شد که برای شهرداری سرپرست انتخاب نخواهد شد و از فرصت باقیمانده تا 24آبان که پایان مهلت افشانی برای خروج از شهرداری است، برای انتخاب شهردار جدید استفاده خواهد شد. البته اگر در مجلس اتفاقی رخ ندهد. در این دوره هم انتخاب گزینه‌ها به 5مورد و بعد به 2مورد محدود خواهد شد؛ چنان‌که در روز 22آبان شهردار جدید تهران مشخص شده باشد.  

بنا به آنچه سخنگوی شورای شهر تهران اعلام کرده است، روز ۱۲آبان ۵ نفر نامزد نهایی شهرداری تهران انتخاب می‌شوند و روز ۱۹ و 20آبان این افراد برنامه خود را به شورا ارائه می‌کنند تا از میان آنها 2گزینه نهایی انتخاب شوند. روز سه‌شنبه ۲۲ آبان‌ماه شهردار جدید تهران معرفی خواهد شد.

تغییر در شرایط دشوار

تغییر 2 شهردار در یک سال با وجود اینکه از سوی شورا انجام نشد، اما به جایگاه مدیریت شهری لطمه وارد کرده ‌که باید با انتخاب شهردار جدید ترمیم شود؛ شهرداری که کار خود را پس از اجرای مرحله دیگر تحریم‌های آمریکا و در شرایط دشوار اقتصادی زیر بار سنگین بدهی‌های شهرداری آغاز خواهد کرد.