اعداد نارنجی

عیسی محمدی

بخشی از حمل‌ونقل شهری را تاکسی‌ها تشکیل می‌دهند. قاعدتا اتوبوس‌ها و مترو و وسایل نقلیه شخصی، این قدرت را ندارند که بتوانند پاسخگوی همه مسافرت‌های شهری باشند و تاکسی‌ها به همین دلیل به‌وجود آمدند تا این خلأ را پر کنند و یک‌پای ثابت و مهم حمل‌ونقل شهری باشند. از ابتدا هم این کالسکه‌ها بودند که نقش تاکسی را بازی می‌کردند. بعدتر هم ماشین‌ها به عرصه آمدند. البته استفاده از تاکسی‌ها در ابتدای امر، هزینه بالایی داشت و یک امر لاکچری محسوب می‌شد؛ خاص ثروتمندان. با تغییر و تحولات شکل گرفته در صنعت خودروسازی و خیابان‌سازی‌های جدید، سیستم‌های تاکسی‌رانی هم کم‌هزینه‌تر و گسترده‌تر شدند تا به امروز که تصور شهری بدون تاکسی‌ها، تقریبا سخت و شاید هم محال است. اما درباره تاکسی‌ها چه می‌دانید؟ شاید این اطلاعات جمع و جور، بتواند کمی دانستنی‌های شما را در این‌باره بالاتر و بالاتر ببرد.

سال 1305

کم‌کم پای تاکسی‌ها به ایران هم باز شد که تحت عنوان کرایه‌کش، در تهران کار می‌کردند. این کرایه‌کش‌ها در مناطقی چون شمیران و... اقدام به‌کار می‌کردند. البته استفاده از این تاکسی‌ها در انحصار افراد متمول بود. باتوجه به ییلاقی‌بودن جاهایی مثل شمیران و سختی تردد به این مناطق در زمستان و پاییز، تاکسی‌ها شکل گرفتند تا این مشکل را حل کنند.

سال 1317

هنوز تاکسی‌ها عمومی نشده‌اند. در این سال، یکی از راننده‌ها اعلان یا آگهی‌ای با این عنوان در روزنامه اطلاعات به چاپ رساند: «برای رفاه حال اشخاصی که در زمستان در شمیران اقامت دارند اینجانب از اول مهر‌ماه ١٣١٧ تا ١۵خرداد ١٣١٨ اتومبیلی را که همه روزه ساعت 7/5 صبح از میدان تجریش تهران حرکت و ساعت 7 بعد از ظهر از خیابان باب‌همایون به شمیران حرکت می‌کند قبول مسافر نموده، اشخاصی که مایل به اشتراک باشند می‌توانند تا ٢٠ شهریور ١٣١٧ به دفتر الکتریکی امپراژ، واقع در خیابان ناصر‌خسرو و گاراژ مرکزی رشت، نمره تلفن ٧٢٢٧ از ساعت ١٠ تا ١٢ صبح به اینجانب مراجعه نموده و ترتیب بهای آبونمان را که برای ایاب و ذهاب ١٢٠ ریال است بگذارند...».

سال 1324

رواج تاکسی در ایران را به فخرالدوله، دختر مظفرالدین‌شاه منتسب می‌کنند. او 10دستگاه اتومبیل فورد ، خریداری و چند راننده هم استخدام کرد تا با حقوق 5 قران ماهانه، مسافران تهرانی را در سطح شهر جابه‌جا کنند.

تاکسی 100

فخرالدوله در سال1326یکصد تاکسی دیگر هم خریداری و به ناوگان تاکسیرانی اضافه کرد. برای راندن این تاکسی‌ها، یکصد راننده از اقشار کم‌درآمد نیز گزینش شدند و لباس فرم و کت و شلوار داشتند؛ با آرمی فلزی به شکل مدال روی یقه و سینه. مردم که شیفته این اتومبیل‌ها و آن یونیفرم‌ها شده بودند، هرجایی که امکانش بود، به تماشای آنها می‌نشستند.

سال 1342

پلیس تهران برای کنترل و نظارت بیشتر تاکسی‌ها، اعلام کرد  که اگر مسافران ببینند تاکسی‌ها، با وجود آنها، اقدام به سوار‌کردن مسافران دیگر کرده‌اند، در این صورت می‌توانند به جای 15ریال کرایه، 5ریال بپردازند. این قانون، درگیری‌های جالبی بین مسافران و راننده‌ها ایجاد کرد؛ ضمن اینکه باعث معطل‌شدن بیش از حد مسافران هم می‌شد چون هیچ راننده‌ای از ترسش مسافر اضافه سوار نمی‌کرد.

تاکسی فرسوده 120000

هم‌اکنون و طبق اعلام اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری کشور، این تعداد تاکسی فرسوده در کشور داریم. البته این اتحادیه، مدیریت تاکسیرانی‌های شهری شهرهای بالاتر از 100 هزار‌نفر را عهده‌دار است. پس این عدد را کمی می‌توانید بیشتر کنید.

از رده خارج 71000

از ابتدای سال 1395، این تعداد تاکسی فرسوده از دور خارج شده ولی هنوز کار تمام نشده است. تا پایان سال نیز 40هزار دستگاه تاکسی فرسوده از رده خارج شده و جای‌شان را به تاکسی‌های نو خواهند داد؛ البته اگر خودروسازها به قول و‌قرارهایشان وفادار بمانند.

خودرو جدید 2

تاکسی‌های فرسوده از دور خارج‌شده، قرار است که جای خودشان را به2خودروی ایرانی دیگر بدهند: سمند EF7 و پژو 40جی‌ال‌ایکس مجهز به مخزن سی‌‌ان‌جی.

سفر روزانه 18600000

طبق اعلام شهرداری تهران، در سال 1395، میزان 6/18میلیون سفر روزانه در پایتخت اتفاق افتاده است. 9/17درصد این سفرها با تاکسی‌های شهری انجام شده است.

تاکسی‌های پایتخت 78000

تاکسی‌های مستقر در پایتخت، طبق اعلام شهرداری تهران، این تعداد است؛ البته این تاکسی‌ها، ترکیبی از تاکسی‌های فرسوده و غیرفرسوده هستند.

تاکسی‌های کشور 330000

تاکسی‌های کشور در سال90، چیزی نزدیک به 330هزار دستگاه بودند. از این تعداد، 220هزار دستگاه خطی و گردشی کار می‌کردند.

تاکسی‌های کشور 360000

آمار تاکسی‌های کشور را هم اگر در سال97 خواسته باشید، می‌شود 360هزار دستگاه. این آماری است که توسط اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری کل کشور ارائه شده است.