بعدازظهر سخت بهارستان

فرزانه آیینی | خبر‌نگار

امروز بررسی صلاحیت 4وزیر پیشنهـادی رئیس‌جمهور برای تصدی وزارتخانه‌های کار، صمت، اقتصاد و راه و شهرسازی در دستور کار نمایندگان قرار دارد.
جلسه امروز بهارستان برخلاف روند معمول که صبح‌ها تشکیل می‌شود قرار است بعد از ظهر و راس ساعت 13برگزار شود.طبق روند مرسوم رئیس‌جمهور نیز در راس هیأت دولتش – جمعی از معاونان و مشاوران و وزرا- مهمان پارلمان خواهد بود تا از گزینه‌های پیشنهادی‌اش دفاع کند.

محمد شریعتمداری، رضارحمانی، فرهاد دژپسند و محمد اسلامی 4گزینه‌ای هستندکه بهارستان نشینان امروز در یک نشست فشرده صلاحیتشان را به‌ترتیب برای بر عهده گرفتن فرمان وزارتخانه‌های کار، صمت، اقتصاد وراه بررسی می‌کنند.

بنا به اعلام قبلی هیأت رئیسه، نشست امروز قریب به 6ساعت به طول خواهد انجامید و برای بررسی صلاحیت هر وزیر مجموعا 90دقیقه درنظر گرفته شده است و بعد از دفاع رئیس‌جمهور 2 نماینده در موافقت و 2نماینده درمخالفت با وزیر پیشنهادی فرصت اظهارنظر دارند و بعد از سخنان آنها وزیر پیشنهادی نیم ساعت فرصت دفاع خواهد داشت. در نهایت پس از بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی که به‌ترتیب حروف الفبا - نام وزارتخانه‌هایشان – در دستور کار نمایندگان قرار خواهد گرفت، مجلس در پایان وارد رأی‌گیری می‌شود.

براساس آیین‌نامه داخلی مجلس، هر وزیر برای اخذ رأی اعتماد مجلس نیازمند اخذ نصف به علاوه یک رأی از مجموع نمایندگان مجلس است به این معنا که اگر در نشست امروز 270نماینده حضور داشته باشند، هر یک از وزرا باید حداقل 136رای را برای راهی شدن به وزارتخانه‌های‌شان از مجلس بگیرند.

در این میان اما نکته‌ای قابل اهمیت وجود دارد و آن اینکه جز در موارد استیضاح که گرفتن حداقل رأی اعتماد در دستورکار دولت و وزیر استیضاح شده قرار دارد تا از برکناری و ترک هیأت دولت برهد، معمولا دولت و وزرای پیشنهادی در جلسات رای اعتماد  برای داشتن پشتوانه‌ای اجرایی بیشتر در تکاپو هستند تا رأی اعتماد بالایی از مجلس بگیرند و عدد رأی اعتماد برای وزرا همواره قابل اعتناست. به‌رغم این روند و اهمیت شمار آرای اعتماد وزرا، دراین دوره به‌نظر می‌رسد که عدد رأی اعتماد نه برای دولت و نه مجلس اهمیتی ندارد و امروز فقط عبور از سد مجلس هرچند با رای اندک در برنامه وزیران قرار دارد. نمود این بی‌تفاوتی ازسبک لابی‌ها و رایزنی‌هایی که از یکشنبه گذشته به‌صورت فشرده بین مجلس و دولت برای تعیین تکلیف وزارتخانه‌های مذکور صورت گرفته عیان است و از خبر‌های غیررسمی چنین بر می‌آید که آنچه برای دولت مهم است، پایان دادن به سرگردانی وزارتخانه‌هایی است که قریب به 90روز است مدیریت مستمر و هدفمندی نداشته‌اند.

شرایط بد اقتصادی شکل گرفته در کشور در پی نوسانات بازار ارزی، بروز و ظهور نا کارآمدی‌های اقتصاد و مدیریتی در وزارتخانه‌های کار و صمت واستعفای عباس آخوندی از وزارت راه وشهر‌سازی‌ مجموع شرایطی بود که در یک بازه زمانی 3ماهه هیأت دولت را با 4کرسی سرگردان مواجه کرد، 4کرسی‌ای که تأثیر‌گذاری و نقش هر کدام در بهبود شرایط اقتصادی، بازاروساماندهی امورمعیشتی مردم نقش آفرین هستند.همین امرهم سبب شده است تا برای دولت تعیین تکلیف این وزارتخانه‌ها فعلا در اولویت باشد. از سوی دیگر نیمی از مجلس نیز با دولت هم‌نظرند ومی گویند پایان دادن به سرگردانی این وزارتخانه‌ها در شرایط کنونی کشور برهر امر دیگر اولویت دارد. درمقابل اما نیمی دیگر با انتقاد از رزومه وزرای پیشنهادی و ضعف‌های مدیریتی و تخصصی که به وزرای پیشنهادی روحانی وارد می‌دانند اعلام می‌کنند، سپردن سکان 4وزارتخانه اقتصادی مهم کار، صمت، اقتصادوراه به چنین گزینه‌های ضعیفی نه‌تنها سبب حل مسائل و مشکلات اقتصادی پیش آمده نخواهد شد بلکه به‌دلیل عدم‌کارآمدی و متخصص نبودن گزینه مذکور به فاکتوری برای تشدید مشکلات و مسائل بدل خواهد شد.

علت سرگردانی

اشتراک قریب به‌اتفاق نمایندگان برعدم‌توانمندی و مؤثر‌بودن وزرای پیشنهادی برای حل مشکلات بروز و ظهور یافته در عرصه سیاسی کشور سبب شکل‌گیری فضای خاکستری در مجلس شده است، به این معنا که کمتر نماینده‌ای مشتاق است رأیش را به‌خاطر صلاحیت مدیریتی وزرای پیشنهادی در موافقت با آنها به گلدان‌های رای‌گیری بیندازد و اغلب با لبخندی تلخ و تأکید بر اینکه اگر رأی ندهیم چه کنیم ؟ یا تأکید بر اینکه «مشکلات مردم روی زمین مانده تاکی باید امورشان بلاتکلیف بماند» یا «هر که بیاید اوضاع همین است و مشکلات بروزکرده ریشه‌ای است و با جابه‌جایی آدم‌ها حل نمی‌شود» از اجبار شرایط برای همراهی دولت و مجلس برای رأی اعتماد به وزرا خبر می‌دهند.

آنچه به سرگردانی نمایندگان در انتخاب رأیشان – موافق- مخالف و ممتنع – وزرای پیشنهادی شدت بیشتری داده است سکوت 3 فراکسیون سیاسی مجلس در قبال گزینه‌های رئیس‌جمهوری است و همه آنها رأی و نگاه فراکسیونی‌شان را به ظهر شنبه و پیش‌ از آغاز نشست علنی امروز موکول کرده‌اند، همین هم سبب شده است پیش‌بینی رأی 3فراکسیون سیاسی مجلس امید، اصولگرایان ولایی و مستقلین ولایی به شریعتمداری، دژپسند، رحمانی و اسلامی ممکن نباشد.

 وزیران ، عضو هیأت مدیره نیستند

محمود صادقی، نماینده مردم تهران در صفحه توییتر خود در فضای مجازی اعلام کرده است: هرکس اطلاعات مستندی درباره فساد یا تخلف اداری و مالی وزیران پیشنهادی دارد به‌صورت پیام خصوصی به وی اطلاع دهد. وزیران پیشنهادی اعلام کرده‌اند عضو هیأت مدیره هیچ شرکت خصوصی و دولتی و تشکل صنفی نیستند و در بخش خصوصی اشتغال ندارند و قرارداد مشاوره یا پیمانکاری با دستگاه‌های دولتی یا عمومی غیردولتی ندارند. تنها وزیر پیشنهادی صمت اعلام کرده بدون دریافت مالی عضو هیأت مدیره صنایع مس ایران است.

وزرای پیشنهادی چقدر رأی می‌آورند ؟

 محمد شریعتمداری که برای تصدی وزارت کار به مجلس معرفی شده هرچند در آغاز به‌دلیل بروز برخی مشکلات در صمت در ایام وزارتش مجلس استقبال خوبی از او نکرد اما به گفته علیرضا رحیمی، نماینده تهران صحبت‌های صریح و گزارشات مستند او در 4-3روز اخیر نگاه مجلس را به او به‌عنوان مدیری توانمند تغییر داده و رأی مجلس در مورد او به‌صورت تصاعدی در حال افزایش است. قاسم میرزایی نیکو، نماینده دماوند اما با بیان اینکه اقبال مجلس به رحمانی 50درصد است و شریعتمداری گزینه‌ای است که بیش از 60درصد رأی بهارستان را به‌دست خواهد آورد به همشهری گفت: کار دژپسند و اسلامی برای جلب رأی اعتماد مجلس دشوارتر از رحمانی وشریعتمداری است و بعید نیست هر دو یا یکی از آنها در اخذ رأی اعتماد مجلس نا کام بمانند.  البته مجلس دهم همواره نشان داده که مجلسی قابل پیش‌بینی نیست و تصمیمات و خروجی آن از روند مشخصی تبعیت نمی‌کند؛ همین امر هم سبب می‌شود تا لحظه شمارش آرا رأی نمایندگان برای خود مجلسی‌ها قابل پیش‌بینی نباشد، بنابر این همانطور که از جو فعلی مجلس بعید به‌نظر می‌رسد هر 4وزیر موفق به اخذ اعتماد مجلس شوند همان قدر هم احتمال می‌رود که 4وزیر در اخذ رأی اعتماد ناکام بمانند، به همین دلیل باید منتظر ماند و دید رایزنی‌های دقیقه نودی وزرا و رأی مجمع عمومی فراکسیون‌ها پیش از آغاز نشست امروز چه سرنوشتی را برای وزارتخانه‌های مذکور رقم خواهد زد.