خیزش قدرت نرم چین

جواد نصرتی/خبرنگار

 افتتاح پل دریایی هنگ‌کنگ-ژوهای، نه‌تنها نمایش یک شاهکار عمرانی توسط چین، که نشانه‌ای از جاه‌طلبی پایان‌ناپذیر‌ چینی‌ها برای بسط نفوذ و قدرت خود در صحنه‌های منطقه‌ای و جهانی است.
این پل 55کیلومتری هنگ‌کنگ را به ماکائو و شهر ژوهای در سرزمین مادر چین متصل می‌کند. اجرای موفق چنین طرح بلندپروازانه‌ای، نه‌تنها نیازهای لجستیکی در منطقه را تامین می‌کند، که نشانه‌ای از عزم جدی چین برای پیشبرد اهداف استراتژیک خود در قالب طرح‌های عمرانی و زیرساختی است. در مقیاسی بزرگ‌تر، چین طرح بسیار بلندپروازانه کمربند و جاده را پیگیری می‌کند که امیدوار است نه‌تنها منافع تجاری و بازرگانی‌اش را تامین کند، که جایگاهش را به‌عنوان قدرتی برتر در صحنه جهانی، در نیمی از جهان تثبیت کند.

پل 20میلیارد دلاری 
به گزارش بی‌بی‌سی، چین در سال 2009 کار ساخت این پل 20میلیارد دلاری را شروع کرد. در ساخت این پل که برای تاب‌‌آوردن برابر زلزله‌های مهیب و طوفان‌های سهمگین طراحی شده، نزدیک به 400هزار تن فولاد استفاده شده است. با این میزان فولاد می‌توان 60 برج ایفل ساخت. نزدیک به 30کیلومتر از این پل روی دریای دلتای رودخانه مروارید ساخته شده و کمتر از 7کیلومتر آن به شکل تونلی زیر دریا بین 2 جزیره مصنوعی ساخته شده تا مسیری برای عبور کشتی‌ها ایجاد شود. پیش از ساخت این پل، مسیر هنگ‌کنگ به ژوهای 4 ساعت طول می‌کشید اما حالا این زمان، به نیم ساعت کاهش می‌یابد. گفته می‌شود عمر مفید این پل 120سال است. مهندسان، تمام قطعات این پل را در کارگاه‌های عمرانی ساخته‌ و در دریا روی هم سوار کرده‌اند. هرچند چین برای ساخت این گذرگاه نزدیک به 20میلیارد دلار هزینه کرده، انتظار می‌رود سالانه تنها 86میلیون دلار از محل عوارض درآمد داشته باشد. البته مقامات چینی اعلام کرده‌اند که این پل درمجموع 5/1 تریلیون دلار به شکوفایی اقتصاد چین کمک خواهد کرد اما کارشناسان تردیدهایی را درباره این آمار مطرح کرده‌اند.

بزرگ‌ترین جاه‌طلبی تاریخ؟
این طرح محلی اما در مقایسه با طرح کمربند و جاده چین عملا چیزی به‌حساب نمی‌آید. پکن می‌خواهد با میدانداری خود، طرحی را اجرا کند که بیش از 60 کشور جهان را از طریق راه‌های دریایی و زمینی در 4 قاره به هم متصل می‌کند. این طرح جاه‌طلبانه که در تاریخ بی‌نظیر است، نه‌تنها منافع اقتصادی هنگفتی برای چین به همراه خواهد داشت که وزن استراتژیک چین را در بیش از نیمی از دنیا بالا خواهد برد.
تأکید بیش از حد چین برای متصل کردن دنیا به هم و همکاری‌های جهانی، با یک رویداد تاریخی بزرگ در آمریکا همزمان شده و راهیابی دونالد ترامپ به کاخ سفید، چینی‌ها را در جایگاهی قرار داده است که نقش تاریخی و سنتی آمریکا را به‌عهده بگیرند. به همان اندازه که ترامپ از چندجانبه‌گرایی فاصله می‌گیرد و آن را تقبیح می‌کند، چین نقش پررنگ‌تری در جهانی‌سازی به‌عهده می‌گیرد که پروژه کمربند و جاده یکی از آنهاست.
چین، در سال‌های اخیر، مراودات خود با کشورهای آفریقایی، خاورمیانه‌ای و حتی آمریکای لاتین را به‌شدت افزایش داده و شی جین پینگ، رئیس‌جمهور مقتدر این کشور در نقش یک رهبر جهانی بارها به کشورهایی در این مناطق سفر کرده یا میزبان رهبران آنها بوده است. علاوه بر آن، رفتارهای به‌شدت یکجانبه‌گرایانه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، محور چین، اتحادیه اروپا، ژاپن و حتی روسیه را تقویت کرده و در نبود آمریکا، ‌چین با امیدواری‌های بیشتری به‌دنبال جایگزینی آمریکا در معادلات جهانی است. در آخرین نمونه از این دست فعالیت‌های چندجانبه‌گرایانه چین، لی کگیانگ، نخست‌وزیر این کشور در اجلاس اخیر آسه‌آن، بر تعهد آسیا و اروپا بر ساختن یک اقتصاد جهانی باز، تاکید کرد. چینی‌ها که از سوی آمریکایی‌ها متهم هستند به‌صورت تاریخی آرزوی گرفتن جایگاه آمریکا در معادلات جهانی را دارند، با آمدن ترامپ به کاخ سفید فرصتی طلایی برای سردمداری جریان جهانی پیدا کرده‌اند و به‌نظر می‌رسد با وقوف به محدود بودن این زمان، بر سرعت فعالیت‌های جهانی خود افزوده‌اند.