باغبانی
گل‌های بی‌مشتری
فرسودگی زیرساخت‌ها و غیر استاندارد بودن شیوه تولید از مهم‌ترین مشکلات صنعت پرورش گل و گیاه مازندران است
ناکشا یاران| ساری -خبرنگار:
دهه 70 میلادی که هلندی‌ها به فکر گسترش صنعت پرورش گل و گیاهان زینتی و توسعه گلخانه‌ها افتادند، کمتر کسی فکرش را می‌کرد که روزی همین کشور کوچک بتواند بزرگ‌ترین تولیدکننده گل در دنیا شود و حتی گردش مالی بازار گل و گیاه در دنیا به ده‌ها میلیارد دلار برسد. امروز از هلند به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده گل در دنیا یاد می‌شود. این کشور با مساحتی به اندازه تقریبی مجموع 2 استان گلستان و مازندران فقط از صادرات گل لاله در سال درآمدی حدود 60 درصد صادرات نفت کشورمان را به دست می‌آورد.
هلندی‌ها از گلخانه‌های گل لاله خود سالانه بیش از 20 میلیارد دلار درآمد کسب می‌کنند. هرچند که مقایسه شرایط و زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی‌های تولید و پرورش گل و گیاه در کشوری مانند هلند که چند دهه است به طور حرفه‌ای و تخصصی در این زمینه از تولید تا بازاریابی و عرضه فعالیت می‌کند با مناطقی مانند استان‌های شمالی ایران منطقی به نظر نمی‌رسد، اما انتظار این‌که از موقعیت و فرصت پرورش گل و گیاه زینتی که در مازندران و دو استان همسایه وجود دارد به درستی استفاده شود، بی‌جا نیست.
رتبه مازندران در تولید گل و گیاه
مازندران رتبه نخست تولید گل و گیاهان زینتی کشور را در اختیار دارد. استانی با خاک حاصلخیز و شرایط آب و هوایی مناسب که می‌تواند بخش مهمی از نیاز به اشتغال و درآمدهای صادراتی را از راه تولید و عرضه گل و گیاه تأمین کند. بر اساس آمارهای اتحادیه گل و گیاه کشور، بیشترین سطح زیر کشت گل و گیاهان زینتی کشور در مازندران است. اما چالش اساسی در بخش گل و گیاه ایران و به‌ویژه مازندران این است که به خاطر تطابق نداشتن تولیدات گل و گیاه کشور با استانداردهای جهانی، بازارهای خارجی از بازار گل ایران فاصله گرفته‌اند. فرسودگی گلخانه‌ها در استان‌های شمالی به‌ویژه مازندران یکی از عواملی است که بر هزینه تولید، پرورش گل و کیفیت محصول تولید شده اثر منفی مشهودی می‌گذارد.
مهم‌ترین چالش تولید گل در استان
مدیرعامل اتحادیه گل و گیاه کشور یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در تولید گل و گیاه به‌ویژه در گلخانه‌های کوچک شمال کشور را فرسودگی سیستم گلخانه‌ها می‌داند.
«مهدی شریفی» سنتی بودن تولید گل در بسیاری از گلخانه‌ها را مانعی برای حضور در سبد گل خارجی‌ها می‌داند و تولید نشدن گل با دانش روز را یکی از عوامل اصلی خارج شدن گل‌های تولید ایران و شمال کشور از بازار آسیای میانه عنوان می‌کند. این فعال حوزه گل و گیاه کشور تأکید دارد که گلخانه‌داران باید با مکانیزه کردن تشکیلات خود، از هزینه‌های تولید بکاهند و بر کیفیت محصول بیفزایند تا در بازارهای خارجی حرفی برای گفتن داشته باشند.
در حالی که مازندران می‌تواند سهم‌بری زیادی از بازار گل و گیاه در کشورهای همسایه داشته باشد، به دلیل نبود یک برنامه راهبردی و مشخص در بخش گل و گیاه، از فرصت مهم تولید و جذب درآمدها از گل و گیاه برای مازندران به درستی استفاده نمی‌شود.
تدوین سند توسعه گل و گیاه
رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران از در حال تدوین بودن سند توسعه گل و گیاه در استان خبر داده است که در صورت اجرایی شدن می‌تواند بازار گل و گیاه زینتی مازندران را متحول کند.
«عزیزالله شهیدی‌فر» با بیان این‌که گل و گیاه زینتی یکی از 7 محصول استراتژیک و اقتصادی مازندران محسوب می‌شود، از جایگاه نامناسب گل و گیاه ایران در بازار جهانی ابراز تأسف کرد و گفت: در حال حاضر کمتر از یک درصد گل و گیاه مازندران به خارج از کشور صادر می‌شود که در تلاش هستیم تا با برنامه‌ریزی‌های مناسب، این رقم در درازمدت به 10درصد افزایش یابد. درآمد ایران از صادرات گل 24میلیون دلار است که در مقایسه با گردش مالی بازار گل و گیاه زینتی در دنیا بسیار اندک است.
به گفته این مسئول، میزان تولید گل و گیاه زینتی در مازندران با جایگاه قابل توجهی که دارد، سالانه در حدود 400 میلیون واحد است که در برنامه ششم توسعه باید رشد 5درصدی این رقم محقق شود.
شهیدی‌فر توجه‌های ویژه به تولید گل و گیاه در مازندران طی چند سال اخیر را گامی رو به جلو برای رونق اقتصاد گل و گیاه مازندران دانست و تصریح کرد: جهاد کشاورزی برنامه‌های مستمر و مناسبی برای ساخت گلخانه‌ها و فضای باز تولید گل در حال بررسی و اجرا دارد. همچنین بخش قابل توجهی از 130 میلیارد تومان تسهیلات اشتغال روستایی که در بخش کشاورزی جذب شد، به ایجاد و توسعه گلخانه‌ها در روستاها اختصاص داشت.
دروازه‌ای که باز نشد
بسیاری از تولیدکنندگان گل و گیاه معتقدند که تکمیل و بهره‌برداری از پایانه تخصصی صادراتی گل و گیاه می‌تواند بخش مهمی از مشکلات تولیدکنندگان گل و گیاه زینتی شمال کشور را برای ورود به بازارهای خارجی برطرف کند. نزدیک به هزار هکتار سطح زیر کشت گل و گیاه زینتی در مازندران وجود دارد که بیش از 4270 بهره‌بردار در آن با ظرفیت اشتغال‌زایی حدود 10 هزار نفر مشغول تولید گل و گیاه هستند. در گیلان نیز مانند مازندران شرایط برای استفاده از گلخانه‌ها به عنوان قطب‌های اشتغال‌زایی و کسب درآمد ارزی فراهم است. گیلان دومین استان در زمینه تولید گل و گیاه زینتی است که ۵۹ هکتار زمین گلخانه‌ای و ۴۸۸ هکتار فضای باز زیر کشت گل و گیاه دارد.
نبود یک پایانه صادراتی سبب شده که بخشی از فرصت‌های اقتصادی شمال کشور در این منطقه نیز مغفول بماند. پایانه صادراتی عباس‌آباد با توجه به موقعیت مکانی مناسب در غرب استان و نزدیکی به گیلان می‌تواند نقش دروازه‌ای صادراتی برای تولیدات گل و گیاه شمال کشور ایفا کند، مشروط بر آن‌که به بهره‌برداری برسد و زیرساخت‌های صادراتی را برای تولیدکنندگان گل و گیاه در شمال کشور فراهم کند.
در همینه زمینه :
