درنگ
بهترین همسایه ایران در حوزه سرمایه‌گذاری و سرمایه‌پذیری کدام است؟
عمان؛ یار وفادار سال‌های دور و نزدیک
مجید فانی| نایب‌رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران
عمان؛ انتخاب بدون تردید من در حوزه سرمایه‌گذاری، عمان است. چه در سال‌های پیش از انقلاب، چه پس از انقلاب. بیشترین سرمایه‌گذاری مشترک ما در مراوده با کشور عمان انجام شده و من بر این باورم که عمان در حوزه سرمایه‌گذاری بهترین همسایه ما بوده، هست و در آینده هم خواهد بود.
ما هزینه‌های بسیاری برای حفظ دوستی با عمان و عمان برای دوستی با ما پرداخت کرده‌ایم. روند دوستی در سال‌های دور و نزدیک نشان می‌دهد که عمان تحت‌تأثیر اتفاقات منطقه و دشمنی کشورهای عربی منطقه با ایران قرار نگرفته و همواره ارتباط تجاری خود با ایران را حفظ کرده است. با بررسی کارشناسی رفتار عمان با ایران می‌توان به این نتیجه رسید که بهترین همسایه ایران در حوزه سرمایه‌گذاری در آینده هم، اگر اتفاق ویژه‌ای نیفتد، همچنان عمان خواهد بود.
بعد از عمان، کشور قطر می‌تواند محبوب‌ترین همسایه ایران در حوزه سرمایه‌گذاری باشد. با توجه به اتفاقات اخیر منطقه، قطر هم تبدیل به کشور مناسبی برای ایران شده است؛ چه از منظر پذیرش سرمایه چه از نظر فرستادن سرمایه‌گذار.
اگرچه قطر همواره رفتاری میانه‌رو با ایران داشته اما نمی‌توان موضع‌گیری این کشور با ایران را برای آینده پیش‌بینی کرد. قطر یک کشور عربی است که ممکن است در اثر بهبود روابطش با کشوری مانند عربستان دوباره از ایران روی برگرداند؛ چرا که خصومت عربستان با ما انکار شدنی نیست. با این اوصاف پیش‌بینی آینده قطر کار سختی است اما فعلا که می‌توان این کشور را یکی از کشورهای مثبت همسایه در حوزه سرمایه‌گذاری دانست.
اما در مورد افغانستان، ترکمنستان یا پاکستان ماجرا کمی فرق می‌کند. من فکر نمی‌کنم در حوزه سرمایه‌گذاری یا سرمایه‌پذیری حالا‌حالاها بتوانیم روی این کشورها حساب کنیم اما حساب کشوری مانند ترکیه سواست. سرمایه‌گذارهای ترکیه اگرچه به پویایی سرمایه‌گذاران عمان نیستند اما همواره نیم نگاهی به کشور ایران داشته‌اند و تمایل آنها به حضور در ایران به خوبی حس می‌شود.
در این مرحله نقش مسئولین کشور ما پررنگ می‌شود؛ اگر ما بتوانیم سرمایه‌گذاران را جذب و آنها را به لحاظ اقتصادی توجیه کنیم و تبلیغات گسترده و تأثیر‌گذاری برای این امر انجام دهیم، دور از ذهن نیست اگر بگوییم این همسایه غربی ما می‌تواند به سرعت تبدیل به یکی از همسایه‌های محبوب برای ما شود. جذب کردن ترک‌ها کار خیلی سختی نیست، فرهنگ و زبان آنها تا حدی به فرهنگ و زبان ما نزدیک است و آنها هم به نوعی از آمریکا و سیاست‌های انحصارطلبانه‌اش گزیده شده‌اند اما نکته‌ای که نباید مغفول بماند، زیرساخت‌های پذیرش سرمایه در ایران است. واقعیت این است که اگرچه جهت‌گیری دولت دوازدهم جذب سرمایه و سرمایه‌گذار و دوستی با دنیا بوده اما هنوز کشور ما توانایی پذیرش سرمایه و حمایت از سرمایه‌گذار و حتی فراهم کردن توجیه اقتصادی برای سرمایه‌گذار را ندارد. راهکار هم مشخص است.چه بسیارند کشورهایی مانند چین که با پذیرش سرمایه و سرمایه‌گذار خود را از قعر جدول اقتصادی جهان بالا کشیده‌اند و امروز جایگاه خوبی برای خود در دنیا دست و پا کرده‌اند. بررسی روند رشد و توسعه آنها و الگوگرفتن از رفتار اقتصادی‌شان می‌تواند سریع‌ترین و بهترین راهکار برای حرکت به سمت اصلاح زیرساخت‌ها در این حوزه باشد. تصور کنید هنوز مکانیسم ورود سرمایه یک سرمایه‌گذار به ایران مشخص نیست چرا که بانک‌ها به شبکه‌های بین‌المللی متصل نشده‌اند و عملکرد شفافی ندارد. در چنین شرایطی هرچقدر هم که همسایه‌های ما تمایل به حضور در ایران داشته باشند، امکانی برای آغاز این مراوده وجود ندارد.
