روستاییان بیکار را به روستاییان بدهکار تبدیل نکنیم

پوپک قاسمی| اردبیل - روزنامه‌نگار:


روستا‌ها به عنوان بخش پایه تولید در کشور، نقش تعیین‌کننده‌ای در تقویت توان اقتصادی کشور و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی دارند. با این حال آمارهای ارائه‌شده از سراسر کشور نشان‌دهنده ادامه روند مهاجرت روستاییان به شهرهاست که می‌تواند آثار اجتماعی و اقتصادی ناخوشایندی در پی داشته باشد. روند مهاجرت روستاییان به شهرها در اردبیل نیز ادامه دارد. طی دهه‌های اخیر ۲۱۲ روستا در این استان از سکنه خالی شده است و طبق اعلام سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان و بر اساس پیش‌بینی‌ها، روند کاهش جمعیت روستایی اردبیل ‌تا سال 1400 ادامه خواهد یافت و تا 63 هزار نفر از تعداد جمعیت کنونی روستاهای استان کاسته می‌شود.

در روند کنونی طی 5سال آینده جمعیت روستایی استان به نسبت سال 90 بیش از 150 هزار نفر کاهش می‌یابد و ادامه این وضع باعث تشدید تغییر در بافت جمعیتی شهرها و روستاهای استان می‌شود. برای رفع این مشکل باید برنامه‌های بیشتری برای توسعه روستاها به کار گرفته شود و با ایجاد فرصت‌های اشتغال در مناطق روستایی و تمرکز واحدهای تولیدی و صنعتی در این مناطق جلوی مهاجرت‌های بی‌رویه گرفته شود. پیداست که با ایجاد اشتغال، بخش مهمی از مشکلات و انگیزۀ مهاجرت رفع می‌شود و امکان بها دادن به ظرفیت‌های مطلوب ساکنان مناطق روستایی فراهم می‌آید.

طبق تعاریف، برای ایجاد هر شغل پایدار دست‌کم به 20 میلیون تومان سرمایه‌گذاری نیاز داریم. اما دستگاه‌های اجرایی کمیتۀ امداد امام(ره) استان که بیشترین نقش را در اشتغال روستاییان انجام دادند، توانسته‌اند به ازای صرف 4 میلیون تومان اعتبار برای هر مددجوی تحت پوشش، برای آنان شغل پایدار ایجاد کنند که نشان می‌دهد ایجاد اشتغال روستایی بیش از این‌که هزینۀ زیادی بطلبد، نیازمند راهکارهایی مانند ظرفیت‌شناسی و آموزش است. با این وصف فقط پرداخت تسهیلات گره‌گشای اشتغال روستاها نیست، چون روستاییان بیکار را به روستاییان بدهکار تبدیل می‌کند. 

مجریان قبل از صرف منابع برای ایجاد اشتغال، باید به آموزش‌های حرفه‌ای و توجیهی به متقاضیان بیشتر توجه کنند تا بعد از آگاهی، مهارت‌آموزی و صدور گواهی، زمینه برای پرداخت تسهیلات اشتغال مهیا شود. برگزاری دوره کارورزی برای روستاییان بیکار در صنایع و واحدهای تولیدی شهرستان‌ها راهکار دیگری است تا روستاییان بتوانند در واحدهای تولیدی فعال منطقه خود مشغول به کار شوند. به اعتقاد کارشناسان، با دانش‌بنیان و فنی‌تر شدن بسیاری از مشاغل بومی روستایی، تولید در روستاها متحول می‌شود و در اردبیل نیز که تا حدی استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها مغفول مانده است، باید با فعال‌سازی به کمک اشتغال روستایی شتافت. افزایش اشتغال برای جمعیت روستایی استان از راه توسعه صنعت گردشگری روستایی نیز باعث افزایش درآمدهای خدماتی و تولیدی روستاییان می‌شود و باید مورد توجه قرار گیرد.