بازار
آرامش در بازار میوه‌های پاییزی
همشهری از وضع بازار میوه در نیمه دوم سال گزارش می‌دهد
علی ابراهیمی/روزنامه‌نگار
سرمازدگی و کاهش عرضه در بهار و تابستان امسال موجب شد قیمت انواع میوه و سبزی‌های تازه نسبت به پارسال رشد دست‌کم 50درصدی را شاهد باشد. در آغاز پاییز هم رشد قیمت سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی موجب شد باز هم گرانی میوه و سبزی زبانزد عام و خاص شود.
در این شرایط مصرف‌کنندگان ایرانی در حالی به استقبال فصول سرد سال می‌روند که آثار منفی سرمازدگی بهار امسال بر تولید و عرضه انواع میوه و سبزی‌های تازه، زمینه گرانی این اقلام را فراهم کرده است اما مسئولان از نبود نگرانی برای تأمین نیاز مردم به میوه و مرکبات در فصول سرد سال خبر می‌دهند و تأکید می‌کنند اگر اتفاق غیرمترقبه‌ای رخ ندهد میزان تولید امسال مرکبات نسبت به سال گذشته نه‌تنها کاهشی نخواهد داشت بلکه با رشد جزئی تولید هیچ نگرانی برای تأمین و ثبات بازار این اقلام در فصول پاییز و زمستان وجود نخواهد داشت. آمارها نشان می‌دهد تورم نقطه به نقطه میوه و سبزی در فصل تابستان امسال در مقاطعی حتی از 90درصد هم فراتر رفت.
تولید مرکبات در نقطه سربه‌سر
مدیرکل دفتر میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با همشهری در مورد پیش‌بینی وضع تولید و بازار مرکبات در نیمه دوم امسال اعلام کرد: امسال در زمینه مرکبات نه‌تنها نسبت به گذشته کاهش تولید نداریم بلکه به‌صورت جزئی رشد تولید این اقلام را شاهد هستیم. با این روند مشکلی برای تأمین و عرضه این محصولات وجود نخواهد داشت. بر این اساس با توجه به اینکه اغلب مرکبات تولیدی در بازار داخلی مصرف شده و صادرات آنچنانی نداریم، نگرانی برای تأمین این اقلام وجود ندارد. مسعود لطیفیان، کیوی را یکی از محصولاتی دانست که هرساله به‌دلیل تولید مازاد بر نیاز مصرف بازار داخلی صادر می‌شود و گفت: امسال وزارت جهادکشاورزی برای حفظ بازارهای بین‌المللی این محصول طی بخشنامه‌ای از صادرات کیوی نارس جلوگیری کرد و اکنون با فرارسیدن فصل صادرات، مازاد تولید بر نیاز بازار مصرف داخلی به این محصول صادر خواهد شد اما این صادرات تأثیری بر افزایش قیمت‌ها نخواهد داشت. به گفته او، این سیل اخیر در استان‌های شمالی کشور بر میزان تولید این محصول اثر گذاشته؛ گرچه هنوز برآورد دقیقی از میزان افت تولید این محصول صورت نگرفته اما خسارت واردشده در حدی نیست که باعث کمبود و افزایش قیمت کیوی در بازار شود.
کاهش عرضه، عامل گرانی میوه
رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی نیز در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرد: از ابتدای امسال کاهش تولید نوبرانه‌ها به‌دلیل سرمازدگی عامل کاهش عرضه و افزایش قیمت‌ها در بازار میوه بود و در فصل تابستان نیز این کاهش تولید در بازار میوه و سبزی موجب افزایش قیمت‌ها شد. اسدالله کارگر با اشاره به افزایش چندی پیش قیمت سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی افزود: با ممنوعیت صادرات اکنون مشکل گرانی سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی حل شده؛ به‌نحوی که اکنون سیب‌زمینی به نرخ ثابت 1800تا 2هزار و 200تومان رسیده است. گرچه تا ابتدای تیر‌ماه قیمت سیب‌زمینی در سطح شهر بین 1500 تا 1800 بود اما نوسان اخیر باعث رشد نسبی قیمت سیب‌زمینی شد. به گفته او در زمینه گوجه‌فرنگی نیز به‌رغم فراوانی تولید امسال، چند موضوع باعث گرانی شد. اگرچه انتظار گرانی گوجه‌فرنگی در فصل رشد تولید را نداشته و گمان می‌کردیم مطابق هر سال از این پس قیمت این محصول به‌دلیل کاهش تولید و عرضه افزایش یابد اما همزمانی تعطیلات چندروزه ایام عزاداری تاسوعا و عاشورا، رشد صادرات این محصول به‌دلیل افزایش نرخ دلار و نیاز کارخانه‌های تولید رب گوجه‌فرنگی به این محصول و مشکلات حمل‌ونقل موجب افزایش قیمت‌ها شد.
رشد عرضه میوه و مرکبات
رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی با بیان اینکه اکنون با عرضه میوه‌های 2فصل تابستان و زمستان مواجه هستیم که این امر موجب رشد عرضه و فراوانی میوه شده، گفت: پیش‌بینی می‌شود کمبودی در تولید و تأمین میوه در فصول پاییز و زمستان نداشته باشیم؛ گرچه ممکن است در مورد سیب درختی به‌دلیل کاهش 25تا30درصدی تولید و افزایش تقاضا در ایام پایانی سال، قیمت‌ها افزایش یابد که باید مسئولان نظام تولید و عرضه این محصول را مدیریت کنند. به گفته کارگر، در زمینه تولید و تأمین پرتقال و نارنگی مشکلی نداریم اما مشکلات ایاب و ذهاب و افزایش نرخ حمل‌ونقل در گرانی انواع میوه و سبزی بی‌تأثیر نبوده است. با وجود این پیش‌بینی می‌کنیم که در نیمه دوم امسال شاهد ثبات بیشتری در بازار میوه و مرکبات نسبت به فصل‌های بهار و تابستان باشیم.
از سوء مدیریت تا دلال بازی
نایب‌رئیس خانه کشاورز در گفت‌وگو با همشهری، سوءمدیریت در بازار میوه و سبزی را عامل اصلی گرانی‌ها تلقی کرد و گفت: واقعیت آن است که در چند سال گذشته همواره کشاورزان با دلالها درگیر بوده‌اند اما وقتی یک سال یک محصولی گران شد، همه نگران می‌شوند. عنایت‌الله بیابانی افزود: عامل اصلی گرانی میوه و سبزی به هیچ وجه کشاورز نیست بلکه دلالها و سوءمدیریت و نظارت موجب شده تا کشاورز همه هزینه‌های اضافی را تحمل کند اما مصرف‌کننده میوه را با قیمت بالا خریداری کند. به گفته او نبود نظارت و ناکارآمدی مدیریت بخش کشاورزی ریشه اصلی نابسامانی بازار میوه و مرکبات است؛ چراکه هیچ کاهش تولیدی نداشته‌ایم و حتی سرمازدگی نیز عاملی نبوده که باعث کمبود شود. اگرچه تولید، کاهش داشته اما به میزانی نبوده که جوابگوی نیاز بازار داخلی نباشد.
به گفته او امسال شرایط تولید مرکبات و کیوی بسیار مناسب بوده و به هیچ وجه نگران از بین رفتن محصول به‌دلیل قیمت پایین و نبود بازارهای صادراتی نیستیم. اگرچه وضع تولید هنوز مشخص نیست اما به نسبت پارسال وضعیت تولید سیب، نارنگی، پرتقال و کیوی بهتر است و مشکلی برای تأمین نیاز بازار داخلی به این محصولات نداریم.
پیش بینی تولید 5 میلیون و 400 هزار تن مرکبات
مدیرکل دفتر میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی با مقایسه میزان تولید مرکبات در سال‌جاری و سال گذشته گفت: مجموع تولید مرکبات پارسال 5میلیون و 733هزار تن بوده که پیش‌بینی می‌شود امسال نیز تولید 5میلیون و 365هزار و 541تن مرکبات شامل پرتقال، نارنگی، کیوی، لیموترش، لیموشیرین، گریپ‌فروت و نارنج را شاهد باشیم. به گفته لطیفیان بیشترین مقدار تولید امسال مرکبات به پرتقال با پیش‌بینی تولید 3میلیون از این محصول مربوط خواهد بود. همچنین پیش‌بینی می‌شود که امسال تولید نارنگی 819هزارتن، لیموترش 569هزارتن، لیموشیرین 670هزارتن، گریپ‌فروت 118هزارتن و نارنج 87هزارتن خواهد بود که با این روند پیش‌بینی تولید، مجموع تولید مرکبات نسبت به پارسال تفاوت معناداری نخواهد داشت و در مجموع افزایش تولید 367هزارتنی این محصولات نسبت به سال گذشته را در صورتی انتظار داریم که شاهد حوادث غیرمترقبه‌ای مانند سرمازدگی و سیل نباشیم. او با بیان اینکه سرمازدگی بهار امسال تاثیر چندانی بر کاهش تولید و عرضه انواع مرکبات نداشته است، در زمینه نگرانی از کمبود به‌دلیل صادرات رسمی و قاچاق این اقلام گفت: با توجه به میزان تولید و نیاز بازار داخل به محصولات گرمسیری و نیمه‌گرمسیری اغلب محصولات تولیدی در داخل کشور مصرف می‌شود، ضمن اینکه بازاریابی، صادرات و فروش این محصولات بسیار سخت است. با این روند نگرانی برای کمبود و افزایش قیمت مرکبات به‌دلیل رشد احتمالی صادرات این اقلام نداریم. بر همین اساس وزارت جهاد کشاورزی صادرات پایاپای میوه و مرکبات را در دستور کار قرار داده و اعلام شده صادرات بخشی از محصولات تولیدی در قبال واردات 4قلم میوه شامل موز، انبه، نارگیل و آناناس صورت گیرد.
در همینه زمینه :
