مریم سمائی
یکی از مهمترین دغدغههای پدر و مادرها حفظ سلامتی کودکان است. آنها همیشه نگران سلامتی فرزند خود هستند و با کوچکترین علامت بیماری در آنها دچار اضطراب میشوند و زندگیشان مختل میشود. در دوران کودکی سیستم ایمنی کودک در حال رشد و تکمیلشدن است بههمین دلیل بدن آنها نسبت به بدن بزرگسالان آسیبپذیرتر میشود و آنها بیشتر در معرض بیماریها قرار میگیرند. اگرچه مشکلاتی مانند عطسه، سرفه یا تب خفیف زیاد نگرانکننده نیست و در بیشتر اوقات نیازی به دریافت آنتیبیوتیکها ندارد اما بعضی اوقات برای والدین سخت است که تشخیص دهند کدام نشانه و علامتهای بیماری کودکان خطرناک است و نیاز به درمان بهموقع دارد.
گلودرد، گوشدرد و عفونتهای ویروسی
دکتر رکسانا غنایی -فوق تخصص بیماریهای اطفال- درباره شایعترین بیماریهای دوران کودکی میگوید: بیماریهای تنفسی فوقانی و بیماریهای مربوط به دستگاه گوارش از شایعترین انواع بیماری در دوران کودکیاست که میتوان با رعایت بهداشت فردی، کسب اطلاعات تغذیهای و واکسیناسیون از بروز آنها تا مقدار قابل توجهی جلوگیری کرد. عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی شامل سینوزیت، گلودرد، گوشدرد یا التهاب گوش میانی، عفونتهاییاست که قسمت حلق و حنجره را درگیر میکند. درواقع سرماخوردگی از شایعترین بیماریهایی است که کودکان به آن مبتلا میشوند و عفونتهای گوش و حلق و سینوس در این بیماری نمایان است. بیشتر سرماخوردگیها از یک عفونت ویروسی شروع میشود که اغلب آنها بدون دارو و خودبهخود بهبود مییابند. نکته مهم این است که در عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی بدن کودک نیاز به آنتیبیوتیکها و چرکخشککنها ندارد.
غنایی شایعترین علامت عفونت در بدن را تب عنوان میکند و میگوید: شایعترین عفونت در سیستم تنفسی فوقانی بیماری سرماخوردگیاست که در فصل پاییز بهشدت افزایش پیدا میکند. عفونت دستگاه تنفسی فوقانی بیشتر از طریق قطرات تنفسی انتقال پیدا میکند؛ بهعنوان مثال از راهدستدادن، عطسه، سرفه و... بنابراین به خانوادهها توصیه میکنم که در این فصل حواسشان به مسائل بهداشتی باشد. عفونت دستگاه تنفسی فوقانی اگر در حد سرماخوردگی باشد علائم سادهای دارد؛ آبریزش، تب و لرز خفیف، عطسه و سرفه در حد خفیف، کمی گلودرد و مقداری درد و التهاب چشم، اما آنفلوآنزا علایم شدیدتری دارد. درواقع بیماری آنفلوآنزا تفاوت زیادی با سرماخوردگی ندارد فقط شدت علائم آن بیشتر است.
آلودگی هوا و بروز بیماری
آلودگی هوا یکی از مهمترین مشکلات دنیای کنونی است که به خطری جدی برای سلامتی انسانها بهخصوص کودکان تبدیل شده. مطالعات متعدد انجامشده در این زمینه ارتباط بین آلودگی هوا و بیماریهای ریوی و تنفسی مانند آسم و مشکلاتی همچون تولد زودرس نوزادان، کمبود ویتامینD، تغییر در سیستم ایمنی بدن و حتی مرگومیر آنها را تأیید میکند.
دکتر غنایی درباره اثرات آلودگی هوا بر سلامت کودکان میگوید: آلودگی هوا برای همه مشکلساز است اما برای بچهها خیلی بیشتر ایجاد مشکل میکند؛ چرا که آنها راههای هوایی کوچکتری دارند و کوچکترین آلودگی هوا میتواند تنگی و اسپاسم مجاری هوایی را در آنها ایجاد کند. در واقع آلودگی هوا علاوه بر اینکه ترشح بعضی از مواد را در بدن افزایش میدهد موجب میشود که یکسری سلولهای پوششی راههای تنفسی هم ازبین برود. این سلولهای پوششی، هم نقش حفاظتی دارند و هم تولید مادهای میکنند که موجب میشود راههای تنفسی باز بماند بنابراین ازبینرفتن و بستهشدن آنها منجر به عفونت، گرفتگی، انسداد و اسپاسم راه هوایی میشود که بیماریای شبیه به آسم را ایجاد میکند. البته فاکتور ژنتیک هم در این موارد دخیل است اما اگر چندین فاکتور در کنار هم باشد، هم بروز و هم شدت بیماری بیشتر میشود. به عقیده این پزشک، آلوگی هوا زمینه آلرژی را زیاد میکند و زمینه آلرژی هم با انواع بیماری در ارتباط است. او به بیماری رفلاکس در کودکان هم اشاره میکند و میگوید: طبق بررسیهای انجام شده رابطه مستقیمی بین رفلاکس معده کودکان با آلودگی هوا وجود دارد و هر چه این آلودگی کمتر باشد کمتر شاهد رفلاکس در کودکان خواهیم بود.
بیماریهای عفونی شکمی
دکتر غنایی درباره بیماریهای عفونی شکمی میگوید: شایعترین نوع بیماریهای عفونی شکمی اسهال و استفراغ است که اگر بدن کودک سیستم ایمنی سالمی داشته باشد و عامل بیماری ویروسی باشد جای نگرانی نیست و خیلی زود بهبود پیدا میکند اما اگر باکتریها در ایجاد بیماری دخیل باشند باید به پزشک مراجعه شود. در بیماریهای گوارشی بهویژه اسهال و استفراغ باید به علائم خطر توجه داشت. اگر بچه بدحال است و نمیتواند مایعات دریافت کند باید حتما به او سرم وصل شود تا آب بدنش از بین نرود. اگر والدین به این نکته توجه نداشته باشند حتی ممکن است بچه جان خود را در اثر کمآبی ازدست بدهد. علائم اولیه کمآبی نبض تند و ادرار کم و غلیظ است و باید حتما کودک به بیمارستان منتقل شود. جز اسهال و استفراغ بیماری هپاتیتهای ویروسی هم بیماری شایعی در کودکان است.
کدام بیماریها بچهها را بیشتر تهدید میکنند؟
بیماری از تو دورباد
گفتوگو با متخصص بیماریهای اطفال درباره شایعترین بیماریهای کودک و شیوههای پیشگیری
در همینه زمینه :