یادداشت
تصور اشتباه صرفه‌جویی اینترنت
محمد کرباسی | دبیر گروه دانش و فناوری:
ماجرای اینترنت در ایران همیشه متفاوت از کشورهای دیگر دنیا بوده است. هرچند در سال‌های اخیر دسترسی به اینترنت پرسرعت رشد چشمگیری داشته اما در این ماجرا هم می‌توان آن تفاوت عجیب همیشگی را حس کرد. برخلاف همه کشورهای دیگر جهان در ایران در مقابل حدود ۶۷میلیون کاربر اینترنت پهن‌باند موبایل چیزی کمتر از ۱۰میلیون نفر مشترک اینترنت ثابت وجود دارد. همین ماجرا باعث شده تا سرانه ترافیک دانلود کاربران ایرانی به‌صورت میانگین حدود یک‌چهارم میانگین کل جهان باشد. در دنیا مصرف ترافیک اینترنت ثابت ۴۰برابر اینترنت موبایل است. حجم سرانه ترافیک بالاتر در کشورهای جهانی به نوعی نشان‌دهنده استفاده بیشتر کاربران یک کشور از فناوری‌های جدید است. در کشور ما اما با برداشتی اشتباه و نگاهی عجیب، سال‌هاست که مصرف و سرعت کمتر تبلیغ می‌شود.
زمانی گفته می‌شد که سرعت ۱۲۸کیلوبیت در ثانیه برای اکثر مشترکان کافی است و حالا حصار کابل‌های قدیمی مسی و ADSL منسوخ شده در جهان است که کاربران را در مخمصه مصرف و سرعت پایین در اینترنت ثابت نگه داشته است. هرچند شرکت‌های مختلف روی کاغذ خبر از فروش اینترنت ۱۶مگابیت بر ثانیه روی کابل مسی صدها سال قبل را می‌دهند ولی عملا اکثر مردم نمی‌توانند سرعت بیشتر از ۴مگابیت بر ثانیه را تجربه کنند. در دنیای امروز اما این سرعت برای اینترنت ثابت که باید تکیه‌گاه و ستون اصلی دسترسی کاربران به اینترنت باشد یک شوخی به‌حساب می‌آید. به همین خاطر است که در مقابل جایگاه 67 میانگین سرعت اینترنت موبایل، ایران در سرعت اینترنت ثابت جایگاهی بهتر از 108 در جهان ندارد. در کشوری مانند سنگاپور میانگین سرعت اینترنت ثابت کاربران بیشتر از ۱۸۹مگابیت بر ثانیه است؛ رقمی که برای ایران ۱۲.۴مگابیت بر ثانیه تخمین زده می‌شود.
اینترنت همراه هرچند در همه کشورها فراگیر است اما هیچ‌وقت به‌خاطر قیمت گران و حجمی بودن آن در هیچ کشوری به‌عنوان اینترنت اصلی و مصرفی کاربران مورد استفاده دائم قرار نمی‌گیرد.
درواقع کاربران کشورهای جهان از اینترنت موبایل بیشتر برای کارهای با حجم دانلود پایین استفاده می‌کنند و این اینترنت ثابت است که با سرعت بسیار بالا نیازهای آنها را مثلا برای دیدن فیلم‌های آنلاین با کیفیت بالا (HD و بالاتر)، تلویزیون اینترنتی و موارد دیگری که نیاز به سرعت و حجم بالای دانلود دارند، برآورده می‌کند. به همین‌خاطر است که پلتفرم نتفلیکس بزرگ‌ترین مصرف‌کننده ترافیک اینترنت دنیا شناخته می‌شود. البته در بسیاری موارد صرفه‌جویی تبلیغ می‌شود اما درباره اینترنت کاهش مصرف ترافیک کل اکوسیستم فناوری کشور را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد و رشد فناوری را کند می‌کند. مسئولان ما عادت دارند همه مشترکان را به 2 گروه پرمصرف و کم‌مصرف تقسیم کنند و همیشه پرمصرف‌ها تنبیه می‌شوند و کم‌مصرف‌ها تشویق. در دنیای وب اما داستان کاملا برعکس است و اصولا باید مشترکان را به مصرف بیشتر اینترنت تشویق کرد و قیمت اینترنت را برای پرمصرف‌ها پایین آورد. شاید در نظر بعضی‌ها این مسئله عجیب به نظر برسد اما مصرف بیشتر اینترنت به‌معنای گرفتن خدمات بیشتر از وب است و این مسئله به‌معنای آن است که دولت باید در جای دیگری کمتر هزینه کند و هزینه‌های سربار دولتی درنهایت پایین می‌آید. دسترسی به اینترنت پرسرعت بدون محدودیت حجم و تنبیه مصرف زیاد به مرور سبک زندگی را تغییر می‌دهد و می‌تواند چشم‌اندازهای جدیدی برای کشور فراهم کند.
