شاغلان ایرانی و رؤیای بازنشستگی

در شرایط فعلی اقتصاد ایران که بحران صندوق‌های بازنشستگی به‌عنوان یکی از چالش‌های اصلی آینده نزدیک قلمداد می‌شود، آمارهای رسمی حکایت از این دارند که هنوز دوره اشتغال نیروی کار در کشور به‌گونه‌ای است که امید نجات صندوق‌ها از بحران فعلی را افزایش داده است.
به گزارش همشهری، آمارهای رسمی حاکی از این است که طول مدت اشتغال نیمی ازایرانیان از 10سال کمتر است و هنوز راه درازی تا بازنشستگی در پیش دارند. این تعداد شاغل در 2دهه آینده واریزی ماهانه به‌حساب صندوق‌های بیمه‌ای را تضمین می‌کنند. بررسی سابقه کار کل نیروی کار نشان می‌دهد از 45.8درصد شاغل باقیمانده کشور که طول مدت اشتغال آنها بالای 10سال است، 24.9درصد بین 10تا 20سال، 13.2درصد بین 20تا 30سال و 7.7درصد بالای 30سال سابقه دارند که برایند کل آنها نشان می‌دهد 69.2درصد از کل شاغلان طول مدت اشتغال کمتر از 15سال دارند و میانگین طول مدت اشتغال در کشور به حدود 12.1سال می‌رسد که میانگین پایینی محسوب می‌شود.

نقش پررنگ مردان در بازنشستگی

بررسی شاخص‌های بازار کار ایران به تفکیک جنسیت نشان می‌دهد در سال 96میانگین طول مدت اشتغال کشور 12.1سال بوده که به‌واسطه اشتغال‌زایی 791هزارنفری حدود 0.1سال نسبت به سال 95کاهش یافته است. این سابقه برای زنان 10.8سال و برای مردان 12.4درصد بوده است. در این دوره طول مدت سابقه شاغلان مرد در بازار کار ایران 0.1سال نسبت به سال 95کمتر شده اما کاهش میانگین طول اشتغال زنان به 0.2سال کمتر شده که عمدتا ناشی از افزایش سهم بانوان از اشتغال ایجاد شده در سال 96بوده است. البته آمارها اینطور نشان می‌دهد هر‌چه طول مدت اشتغال افزایش یابد، نقش زنان در بازار کار کمرنگ‌تر می‌شود و سهم مردان از بازار کار با سابقه بالا افزایش می‌یابد. به‌عبارت‌دیگر بانوان در ورود به بازار کار و عرصه فعالیت‌های اقتصادی اشتیاق بیشتری دارند و در سال 96سهمشان از اشتغال جدید 40درصد بوده اما در سال‌های بعد بسیار زودتر از مردان از بازار کار خارج می‌شوند که دلیل آن عمدتا به عوامل اجتماعی از قبیل ازدواج، داشتن فرزند و... مربوط می‌شود.

کاهش زنان شاغل باسابقه

آخرین بررسی‌های میدانی در بازار کار نشان می‌دهد در سال 1396 از میان 23.4میلیون نفر شاغل 10ساله و بیشتر، 4.1میلیون نفر در بخش کشاورزی، 7.5میلیون نفر در بخش صنعت، 11.8میلیون نفر در بخش خدمات و بیش از 5هزار نفر نیز در فعالیت‌های نامشخص اشتغال داشته‌اند. براساس آمارها، بیشترین نیروی کار جوان در بخش خدمات در حال فعالیت است و سابقه اشتغال 59.1درصد از کل شاغلان این بخش کمتر از 10سال برآورد می‌شود. حضور جوانان در اشتغال صنعتی کشور نیز مشهود است و آنگونه که آمارها نشان می‌دهد 55.8درصد از کل نیروی کار صنعتی ایران سابقه اشتغال کمتر از 10سال دارند. سهم بخش کشاورزی از نیروی جوان اما نسبت به گروه‌های دیگر چندان قابل‌توجه نیست و فقط 37درصد از فعالان این حوزه سابقه اشتغال کمتر از 10سال دارند. از دیگر سو نقش زنان در گروه کشاورزی نسبت به گروه‌های خدمات و صنعت چشمگیرتر بوده و در تمام دوره‌های 10ساله سابقه، نسبت سابقه زنان بیشتر یا نزدیک به سهم مردان است؛ درحالی‌که در بخش‌های دیگر نسبت اشتغال زنان فقط در سابقه زیر 10سال از مردان بیشتر است و در مابقی دوره‌ها به‌صورت قابل‌توجهی سهم کمتری دارند که نشان می‌دهد تعداد کمتری از بانوان توانایی یا تمایل حضور طولانی‌مدت در بازار کار را دارند.