17 ‍‍ژن خوب واقعی

معصومه حیدری پارسا/خبرنگار

همه‌‌چیز از یک قاب عکس شروع شد و تصویری از 17دانش‌آموز از یک کلاس در مدرسه شبانه‌روزی در یکی از دورافتاده‌ترین مناطق کشور که در رشته پزشکی کنکور سال ۹۷ پذیرفته شده بودند؛ مدرسه‌ای به‌نام شهید مطهری در سراوان استان سیستان‌وبلوچستان. گفت‌وگوی همشهری را با برخی از این دانش‌آموزان می‌خوانید؛ دانش‌آموزانی که حالا دانشجوی پزشکی شده‌اند ولی پیش از این کمتر به شهرهای بزرگ پا گذاشته بودند و حتی چند نفر از آنها ‌‌تجربه  آمدن به پایتخت و دیدن فیلم در سینما را هم پیش از این نداشته‌اند.

زندگی در تهران سخت است

اذان صبح‌ که در گلدسته‌ها می‌پیچید، از خواب بیدار می‌شد. نماز را که می‌خواند، راهی می‌شد،  در جاده‌ای که تا چشم کار می‌کرد خاکی بود و تاریکی. روزی بیش از نیم ساعت باید پیاده‌روی می‌کرد تا به جاده اصلی برسد و از آنجا راهی مدرسه می‌شد. می‌گوید گاهی باید دقایق بسیاری منتظر می‌ماند تا مینی‌بوس از راه برسد و به مدرسه برود. این بخشی از خاطرات فرهاد دهداری دهک است؛ همان دانش‌آموزی ‌که توانسته رتبه 64دانشگاه علوم پزشکی ایران را کسب کند. او می‌گوید: اهل روستای کهنوک شهرستان سراوان هستم. باورتان نمی‌شود با چه سختی‌ای درس خوانده‌ام. از مشقت‌های راه و هزینه‌ها که بگذریم، زندگی نزدیک مرز و میان افرادی که کارشان به اجبار نبود هر شغلی، قاچاق سوخت و اینگونه کارهاست، خیلی سخت است. انگار همیشه جانتان کف دست‌تان باشد و من به همین دلیل آنقدر درس خواندم که بتوانم از این شرایط عبور کنم و کاری داشته باشم که هم برای خودم خوب باشد و هم برای مردمم مفید باشم.
فرهاد دهداری می‌گوید: دوست داشتم پزشکی بخوانم به‌دلیل همه محرومیت‌هایی که این سال‌ها تحمل کرده بودم اما هرگز تصور نمی‌کردم که پزشکی آن هم در تهران قبول شوم. همین چند روز پیش که با برادرم برای نخستین‌بار به تهران آمدم، آنقدر احساس غریبی داشتم که حد نداشت. برایم خیلی سخت است در شهری که همه‌‌چیزش با روستای ما که مردمانی خیلی مذهبی دارد، درس بخوانم، اما می‌دانم هروقت که درسم تمام شود، برای خدمت به مردمم، خدمت به خانواده‌ام و برای لطفی که مدیر مدرسه - که مانند پدرم بود- برایم انجام داد و همه کسانی که برای من و دوستانم تلاش کردند،  به روستای خودمان بر‌می‌گردم. زندگی من همیشه فقط کار بود و درس. هیچ‌وقت به شبکه‌های اجتماعی وصل نبودم و وقتی که به من گفتند برای کارهای دانشگاه باید واتس‌آپ نصب کنم، خیلی برایم سخت بود.

محرومیت در خطه ما از فقرفرهنگی نیست

«محرومیت حرف اول و آخر را برای مردمان بلوچستان در استان سیستان و بلوچستان می‌زند اما باور کنید اگر از دانش‌آموزان و استعدادهایشان در مناطق محروم حمایت شود، بالاترین موفقیت‌ها را همین دانش‌آموزان می‌توانند کسب کنند.» اینها را صالح کرد، دانش‌آموز دبیرستان مطهری سراوان که حالا دانشجوی دکتری عمومی در تبریز است،  می‌گوید؛ «من همیشه با واژه محرومیت مشکل دارم چون بر این باورم که در اینجا توانایی و پتانسیل تا دلتان بخواهد وجود دارد اما فرصت و امکانات کم است. این برایم مهم است که مردم در سراسر ایران بدانند که محرومیت در خطه ما از فقرفرهنگی نیست چرا‌که غنی‌ترین فرهنگ‌ها را در بلوچستان داریم و نیاز است افرادی همانند مسئولان مدرسه ما برای جوانان این خطه برنامه‌ریزی ‌ کنند.»
صالح کرد متولد روستای سنگان از توابع خاش است. پدرش معلم است و دبیر بازنشسته. برادر و خواهرهایش همه تحصیل‌کرده هستند. می‌گوید: خوب است بدانید که من در خانواده‌ای تحصیل‌کرده رشد کرده‌ام و همه اعضای خانواده‌ام تحصیلات عالیه دارند. حتی نماینده مجلس دوره ششم،  نماینده فعلی این دوره مجلس،  معاون استاندار سیستان و بلوچستان، رئیس بیمارستان خاش، رئیس جهادکشاورزی خاش همه و همه افرادی هستند که از همین روستای سنگان توانسته‌اند مدارج بالا را کسب کنند و برای خدمت به مردمانشان قدم بردارند. او از مشکلات هم گلایه دارد و می‌گوید: برای رفت‌وآمد خیلی مشکل داریم. من خودم روزی 20کیلومتر از روستا طی می‌کردم تا به مدرسه بروم اما به هرحال شرایط سخت را تحمل کردم تا به موفقیت برسم.
صالح درباره اوقات فراغت خود می‌گوید: کتاب و رمان زیاد می‌خوانم و به غیراز درس خواندن، به این علت که پدرم مدرسه غیرانتفاعی دارد، کارهایی مانند مشاوره تحصیلی را انجام می‌دهم و با برخی گروه‌های جهادی که در بلوچستان و روستاهای محروم کارهای فرهنگی انجام می‌دهند، همکاری می‌کنم و امیدوارم بتوانم افرادی مانند خودم را که به درس و تحصیل علاقه دارند، کمک کنم. البته بگویم که خوب درس خواندن با زیاد درس خواندن فرق دارد. مثلا همه می‌دانند که من تنبل و خواب‌آلود کلاس بودم. زیاد می‌خوابیدم و در خوابگاه هم معروف بودم. با این حال گاهی می‌شد که تا 12ساعت هم درس می‌خواندم. او که صمیمی‌ترین دوستش فرهاد دهداری است، درباره روزهایی که با یکدیگر درس می‌خواندند هم می‌گوید: اغلب سر تمرینات با هم آنقدر بحث و جدل می‌کردیم که گاهی کارمان به قهر می‌کشید. خوشبختانه هردو دانشگاه قبول شدیم و زحماتمان نتیجه داد و به یکدیگر قول داده‌ایم که بعد از تمام‌شدن درسمان به شهرمان بازگردیم. من وظیفه‌ام می‌دانم که برگردم چون مردم آنجا به من احتیاج دارند.

45کیلومتر؛ فاصله تا مدرسه

«همیشه با خودم فکر می‌کردم که در زندگی آن چیزی که می‌تواند خیلی به من کمک کند، داشتن امید است. به‌نظرم اگر امید نداشته باشی زندگی معنا و مفهومی ندارد.» محمد شهرکی یکی دیگر از دانش‌آموزان مدرسه شهید مطهری سراوان است که حالا دانشجوی پزشکی عمومی زاهدان شده است، او می‌گوید: « قبول شدن در رشته پزشکی شاید کار سختی باشد؛ به‌خصوص برای افرادی مانند ما که در مناطق محروم زندگی می‌کنیم و باید مسافت مدرسه تا خانه را 45کیلومتر طی می‌کردیم. البته برادرم قبلا در این مدرسه درس خوانده بود و می‌دانستیم که مدرسه خوبی است و پدر و مادرم که بازنشسته آموزش و پرورش هستند خیلی حمایتم کردند که دلسرد نشوم و مانند خواهرم که فوق‌لیسانس شیمی است و برادرم که لیسانس تغذیه دارد، درسم را ادامه دهم. او درباره اینکه روزانه چند ساعت درس می‌خوانده می‌گوید: به‌نظرم برای هر کاری نیاز به برنامه‌ریزی است و من توانستم با یک برنامه خوب که زیرنظر مسئولان مدرسه انجام شد در دانشگاه قبول شوم؛ ضمن اینکه اوقات فراغتم را هم داشتم و کارهایی مانند نقاشی، طراحی و خوشنویسی را هم انجام می‌دادم اما از آنجایی که علاقه اصلی من پزشکی بود تمام تلاشم را برای قبولی در این رشته کردم.»

نبود پزشک متخصص  

مهدی ملازهی‌بخشان که در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان قبول شده است هم می‌گوید: «چند سال پیش که خواهر کوچکم از روی بلندی افتاد و بیهوش شد و برای درمانش در منطقه ما پزشک متخصص نبود، تصمیم گرفتم پزشکی بخوانم. ضمن اینکه از کودکی همیشه در خانواده، فامیل، آشنا و همسایه می‌شنیدم که پزشکان خوب و متخصص در منطقه ما وجود ندارد.»
او در ادامه به حمایت‌های خانواده‌اش اشاره کرده و می‌گوید: «خوشبختانه من خانواده همراهی داشتم که خیلی حمایتم کردند. خیلی وقت‌ها پیش می‌آمد که از درس خواندن خسته می‌شدم ولی خانواده تشویق به صبر و امید می‌کردند؛ به‌خصوص چند‌ ماه آخر که در خوابگاه مدرسه بودیم و گاهی همه‌‌چیز خسته‌کننده می‌شد. گاهی حتی فکر نمی‌کردم قبول شوم ولی درس خواندن دسته‌جمعی و حمایت‌های مسئولان مدرسه حسابی کمکمان می‌کرد.» 

 نگاه‌های منفی به سراوان را از بین بردیم 

محمود نصرت، دبیر زیست‌شناسی دبیرستان نمونه شهید مطهری سراوان، یکی از نخستین گام‌هایی که در مدرسه شهید مطهری از 6 سال پیش به همت مربیان و کادر متخصص و تحصیل‌کرده آغاز شد، فرایند آموزش و دوری از یادگیری‌های سطحی بود. در واقع مبنای ما این نبود که در این مدرسه به کشف و شناسایی استعدادهای برتر دست بزنیم، ما از همان ابتدا سعی کرده‌ایم زمینه‌ای را ایجاد کنیم تا همه دانش‌آموزانی که در این مدارس به تحصیل مشغول می‌شوند از امکانات و سیستمی در آموزش و یادگیری بهره‌مند شوند که بتوانند گام‌های مثبتی را برای آینده خود بردارند؛ اگرچه کار سختی بود آن هم در شهری چون سراوان که همواره از آن خبرهای خوبی به گوش نمی‌رسید و نامش گره خورده بود با قاچاق، اما کادر متخصص این مدرسه و همه دلسوزانی که همراه ما بودند و البته با همت والای دانش‌آموزان توانستند این نگاه‌های منفی را از بین ببرند. امیدواریم این روال ادامه پیدا کند چراکه در هر جامعه‌ای برای آینده‌ای بهتر باید روی استعداد و توانایی دانش‌آموزان و نسل جوان سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی کرد و ما با تجربیاتی که با حضور و تحقیق در مدارس برتر تهران داشتیم توانستیم با برنامه‌ریزی‌های مدون در این زمینه گام برداریم. سیاست ما در این مدرسه تمرکز بر ساختار آموزش برای ارتقای نسل آینده‌مان است. همچنین ما توانستیم با همکاری گروهی جهادی از دانشگاه‌های برتر کشور ازجمله دانشگاه شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، شهید بهشتی و تهران در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان‌مان بهره ببریم. از تجربیات این افراد استفاده کردیم و خوشبختانه از مدرسه شهید مطهری و تنها از کلاس 30نفری، 28 نفر در دانشگاه قبول شدند که 16نفر دانشجوی پزشکی هستند و یک نفر داروسازی و دیگران هم در رشته‌های دیگر قبول شدند.


کلاس درسی با 28نفر قبولی 

دبیرستان شهید مطهری، مدرسه‌ای نمونه‌دولتی و شبانه‌روزی است و دانش‌آموزان آن از روستاها و بسیاری از مناطق محروم و دوردست به این مدرسه می‌آیند و برخی به‌دلیل مسافت طولانی با منزل درخوابگاه‌ها اسکان داده می‌شوند. این مدرسه 6سالی است که در کنکور خوش می‌درخشد. محمد اربابی، مدیر مدرسه به همشهری می‌گوید: امسال ۳۰دانش‌آموز از مدرسه ما توانستند رتبه‌های زیر هزار را کسب کنند و همچنین 4 رتبه زیر۱۰۰، 3 رتبه دو رقمی و یک رتبه تک‌رقمی توسط دانش‌آموزان این مدرسه کسب شد. برای کنکور 3 کلاس در گروه ریاضی، انسانی و تجربی داشتیم. دانش‌آموزان تجربی ۳۰نفر بودند که ۱۶نفر در رشته پزشکی، یک نفر داروسازی و بقیه پیراپزشکی پذیرفته شدند. در گروه انسانی هم عبدالله رئیسی رتبه 2 منطقه ۳ را به‌خود اختصاص داد و رشته دبیری دانشگاه فرهنگیان را به‌دلیل علاقه به شغل معلمی و خدمت به دانش‌آموزان در رشته دبیری دانشگاه فرهنگیان زاهدان انتخاب کرد.