فراش باشی

«عبدالله مستوفی» مؤلف اثر 3جلدی «شرح زندگانی من» «فراش‌باشی» را لقب کسی می‌داند که کار اصلی او فرش کردن بود. معمولاً پس از این کار، افراد اسباب تمیز کردن فرش از جمله جارو را هم به دست فراش‌باشی می‌دادند؛ وسیله‌ای که در تهران قدیم یکی از ابزارهای تنبیه بود. با این توجیه، مستوفی فراش را مسئول تنبیه کردن افراد خاطی در خانه‌های اعیان و دربار می‌داند. وسیله تنبیه توسط فراش آورده می‌شود و به دستور بزرگ عمارت، خود فراش مسئول تنبیه کردن هم است. تا اینجای کار وظیفه فراش‌ها در خانه اعیان و اشراف و در منسب‌های دولتی یکی است. اما این دو تفاوت‌هایی هم با هم دارند؛ فراش‌های خانه اعیان تنبیه کردنشان به فلک کردن و کارهایی از این دست ختم می‌شد اما فراش‌های حکومتی به دستور حاکم یا شخص شاه دست به شکنجه هم می‌زدند. از بریدن گوش و بینی تا بستن فرد خطاکار پشت اسب و کشاندنش روی زمین تا اعدام و «کله کنی» و... از وظایف فراش‌باشی بود که بابت انجام درست و درمان آن، انعام و دستخوش هم از شاه می‌گرفت. ابزارهای مختلف شکنجه دوره قاجار در اختیار فراش‌باشی قرار می‌گرفت و معمولاً بخشی از زیر زمین یکی از عمارت‌ها، محل شکنجه و نسق‌کشی بود. فراش‌باشی دربار مسئول انجام کارهای اجرایی دربار بود و کارهایی مثل نامه‌رسانی و وصول مالیات و... را برعهده داشت. او باید برای همه این امور مسئولی را در نظر می‌گرفت و همواره نفراتی برای انجام عاجل هرکدام از این کارها زیر دست می‌داشت. به گفته مستوفی عده این فراشان در حکومت قاجار به هزار نفر می‌رسید.