قضاوت جهانی یک دوئل
بازتاب سخنرانی روحانی و ترامپ در رسانه‌ها
از میان رهبرانی که در ساعات پایانی روز سه‌شنبه در مقابل صحن مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کردند، 2 چهره بیش از سایرین توجه رسانه‌ها را به‌خود جلب کرد؛ دونالد ترامپ و حسن روحانی. اگرچه بسیاری از رسانه‌ها تا ساعاتی پیش از سخنرانی این دو چهره انتظار دیدارشان را داشتند اما شرایط به‌گونه‌ای پیش رفت که بازتاب تقابل شدید میان ایران و آمریکا در سخنان روحانی و ترامپ به بخش مهمی از گزارش رسانه‌ها تبدیل شود؛ تقابلی که شاه‌بیت آن، احترام یا عدم‌احترام به مناسبات جامعه جهانی بود؛ گویی تأکید ترامپ بر خروج از توافق‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در برابر پافشاری حسن روحانی بر التزام به این توافق‌ها و نهادها، همان دوئلی را ساخت که رسانه‌ها به‌دنبالش بودند. بر این اساس بسیاری از رسانه‌ها به انتقاد از سخنان ترامپ و تمجید از مواضع رئیس‌جمهور ایران پرداختند؛ درحالی‌که اقلیتی رسانه‌ای نیز در سوی دیگر، از سیاست ترامپ درباره افزایش فشارها علیه ایران استقبال کردند.
در ادامه خلاصه‌ای از مهم‌ترین بازتاب‌ها به این دو سخنرانی را در رسانه‌های غربی و عربی آورده‌ایم:
روزنامه لبنانی الاخبار، نزدیک به حزب‌الله لبنان در گزارش خود با عنوان «جنگ علیه نفت ایران؛ راه ترامپ بسته است؟» به مقایسه میان سخنان 2 رئیس‌جمهور ایران و آمریکا پرداخته و نوشته است: شرایط بین‌المللی با سال‌های پیشین تفاوت کرده و ایران از حمایت بخش مهمی از جامعه جهانی در مقابل تحریم‌های آمریکا برخوردار است. از این بابت نوعی اعتماد به نفس در مواضع روحانی دیده می‌شود مبنی بر اینکه آمریکا هرگز نمی‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند؛ درحالی‌که در طرف مقابل، نشانه‌های متعددی از انزوای آمریکا در سخنان ترامپ به چشم می‌خورد.
روزنامه لبنانی العربی‌الجدید که به لحاظ مالی از سوی قطر حمایت می‌شود، تیتر یک خود را به همین مناسبت اختصاص داد و نوشت: «ترامپ علیه انسانیت.» این روزنامه سخنان رئیس‌جمهور آمریکا را نشانه‌ای از سیاست انزواگرایی این کشور و مقابله با موج جهانی‌سازی ارزیابی کرده و نوشت: ترامپ در سخنان خود علیه انسانیت و هر آن کس که نمی‌خواهد خادم منافع آمریکا باشد، حمله کرد؛ درحالی‌که همچنان از ایجاد اجماع جهانی علیه نظام ایران ناتوان مانده است.
روزنامه عربستانی الحیاه که تا پیش از عصر ملک سلمان با مواضع اندکی متفاوت خود نسبت به سایر رسانه‌های سعودی شناخته می‌شد گزارش اول خود را به سخنان رهبران جامعه جهانی در سازمان ملل اختصاص داده و به‌طور مشخص به مقایسه سخنان ترامپ، ماکرون، روحانی و اردوغان پرداخته است. اگرچه انتقاد از ترامپ در رسانه‌های رسمی سعودی به نوعی خط قرمز تبدیل شده اما می‌توان رگه‌هایی از انتقاد را در شیوه تنظیم گزارش الحیاه یافت. به نوشته این روزنامه درحالی‌که روحانی جامعه جهانی را به گفت‌وگو دعوت کرده، ماکرون از تکثر قدرت‌های جهانی سخن گفته و اردوغان نسبت به خطر سلاح تحریم‌های اقتصادی علیه امنیت جهانی هشدار داده و ترامپ بار دیگر بر اولویت منافع ملی آمریکا بر مناسبات و تعهدات جهانی این کشور تأکید کرده است. با این حال الحیاه، بخش مربوط به انتقادات تند ترامپ از ایران را به‌طور کامل پوشش داده و از آن استقبال کرده است.
روزنامه الشرق‌الاوسط که به نوعی مهم‌ترین رسانه رسمی سعودی است اما در گزارش خود بر بخشی کمتر دیده شده از سخنان ترامپ تأکید داشت که در آن از عربستان و اسرائیل به‌عنوان نمونه‌های موفق اصلاحات و دمکراسی در خاورمیانه یاد کرده بود. این روزنامه مواضع روحانی را عمدتا تدافعی و واکنشی به حملات تند ترامپ علیه نظام ایران ارزیابی کرده و در مجموع، سخنرانی ترامپ را یکی از موفق‌ترین سخنرانی‌های روسای جمهور آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل به شمار آورده است.
پایگاه خبری اسکای‌نیوز عربی وابسته به امارات بر مثلت آمریکا، ایران و ترکیه در سازمان ملل تمرکز کرده و در گزارش خود با عنوان «اردوغان تهدیدهای آمریکا علیه ایران را به چالش می‌کشد»، نوشته است: رئیس‌جمهور ترکیه به فاصله تنها چند دقیقه بعد از سخنان ترامپ، مهم‌ترین بخش از سخنان او را که ناظر بر اعمال فشارهای اقتصادی بیشتر علیه تهران است را با تأکید بر تداوم خرید گاز از ایران به چالش کشید. این رسانه در ادامه، نزدیکی مواضع ایران و ترکیه را در برابر فشارهای دولت ترامپ مورد بررسی قرار داده و پیش‌بینی کرده است که در مراحل آینده، فشارهای اقتصادی واشنگتن علیه تهران و آنکارا افزایش یابد.
ترامپ سخنرانی‌اش را در مجمع عمومی سازمان ملل کمی دیر شروع کرد و کمی بعد از شروع، باعث شد که همه رهبران دنیا که دور هم جمع شده‌اند، به او بخندند. او در این روز، به سبک خودش تاریخ‌سازی کرد. او آشکارا گفت که از تقسیم دنیا به کشورهایی که از نظر او دوست هستند و کشورهایی که از نظر او دشمن هستند خوشحال است. او وقتی که اسم برخی از این دوستان را گفت، به‌خوبی نشان داد که از نظرش چه کشورهایی هم‌پیمان آمریکا هستند. نام بسیاری از دوستان قدیمی در این لیست نبود و حتی آلمان مورد انتقاد هم قرار گرفت. در جایی بالای این لیست دوستان، کره‌شمالی قرار داشت و خبری از ژاپن و کره‌جنوبی نبود. او مشخصا عربستان را یک متحد کلیدی خواند و از سلمان پادشاه عربستان و پسر او نام برد. او از رهبر دست‌راستی لهستان تمجید کرد و زبان به تعریف از اسرائیل گشود. همزمان با پایان یافتن سخنرانی، ترامپ یک‌بار دیگر به ما یادآوری کرد که شاید همگی روی این سیاره زندگی کنیم، اما جدا از هم هستیم. او نگاهی متفاوت به دنیا دارد؛ نگاهی که ملت‌ها را از هم جدا می‌کند. شاید در میان کسانی که امروز صدای ترامپ را شنیده‌اند افرادی باشند که پژواک صداهای دهه1930 میلادی (دوران قدرت‌گرفتن نازی‌ها در آلمان) را شنیده باشند. این واقعه کنایه‌آمیز است چون سازمان ملل اصلا برای این متولد شد تا بر وحشت جهانی که آن روزگار ایجاد شده بود غلبه کند.
سرمقاله: دونالد ترامپ با این شعار که «دنیا به ما می‌خندد» در انتخابات شرکت کرد. و حالا همه دنیا واقعا می‌خندند، اما مستقیما به او. آقای ترامپ که مشخصا مجمع عمومی سازمان ملل را با یک سخنرانی انتخاباتی اشتباه گرفته بود، صحبت‌هایش را با معرفی دستاوردهای دولتش به‌عنوان بهترین پیشرفت در تاریخ آمریکا شروع کرد و این چیزی بود که باعث خنده رهبران جهان شد. او در واکنش به این خنده‌ها گفت که انتظار آن را نداشته اما اشکالی ندارد. اما در واقع، این اتفاق اشکال دارد. رئیس‌جمهور آمریکا حالا در مهم‌ترین مجمع جهانی دنیا به‌صورتی آشکار مسخره شده است.
دومین سخنرانی دونالد ترامپ در سازمان ملل بر همان نکته‌ای تأکید داشت که سال قبل هم توسط او مطرح شد؛ آمریکای او مقتدر است و دیگر ملت‌ها به حال خود رها شده‌اند... او به چیزی بیش از جهان‌بینی مبتنی بر ایده پیش‌پاافتاده «نخست آمریکا» نپرداخت و در نهایت هم سخنرانی او در سالادی از کلمات وطن‌پرستانه محو شد... با این حال این سخنرانی خسته‌کننده، بسیار بهتر از خطابه خشم‌آلود سال گذشته اوست که در آن تهدید کرد کره‌شمالی را «کاملا نابود» خواهد کرد.
ایران، به‌عنوانی کشوری که معمولا در مجامع جهانی جدا افتاده و ایزوله بود، حالا خود را در موقعیتی قرار داده است که مشروعیتش نه از سوی بخش بزرگی از مجمع عمومی سازمان ملل، که 4عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و همینطور اتحادیه اروپا به رسمیت شناخته می‌شود. یک شب قبل از آنکه ترامپ در سخنرانی خود جمهوری اسلامی را با القابی مانند ظالم و فاسد خطاب قرار دهد، کشورهای 1+4 (بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه) بر حمایت خود از توافق هسته‌ای سال2015 تأکید کردند و قول دادند با یک مکانیسم پرداخت اختصاصی به شرکت‌های خارجی اجازه دهند تا تحریم‌هایی که آمریکا دوباره وضع کرده است را دور بزنند. این گام شاید سمبلیک باشد... اما سمبلیسم بیانیه مشترک به فارسی و انگلیسی و ویدئوی مکالمه دوستانه محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران با همتایانش در گروه1+4 این پیام را رساند که تهران، شریکی مسئول است و آمریکا، برهم‌زننده بازی است.
خنده و سختگیری درباره تجارت، در سخنرانی ترامپ در سازمان ملل
عصبانیت ترامپ از قیمت‌های «متقلبانه» اوپک
تمسخر (رهبران) دنیا، باعث توقف سخنرانی ترامپ در سازمان ملل شد
ترامپ در سازمان ملل: آمریکا گروگان تفکرات دگم قدیمی درباره صلح خاورمیانه نیست
