دکتر داوود صفایی/ استاد ارتباطات:
زمانی که بحرانی روی می‌دهد اخبار بحران نیز بیشتر از دیگر اخبار مورد توجه مردم قرار می‌گیرد.
در این شرایط حتی کسانی هم که اهل رسانه و بررسی اخبار نیستند به سمت رسانه‌ها تمایل پیدا می‌کنند و به‌عبارتی مخاطبان رسانه‌ها بیشتر می‌شود. به‌عنوان مثال شاید 10میلیون مخاطب یک رسانه در شرایط بحرانی تا 3برابر هم افزایش یابند.
در چنین شرایطی رقابت رسانه‌ها شکل می‌گیرد و تلاش می‌کنند در این شرایط مخاطبان بیشتری را جذب خود کنند. این در حالی است که در دوره فعلی شبکه‌های مجازی هم به این عرصه اضافه شده‌اند.
موضوع یا رویداد هرچه پیچیده‌تر باشد یا دربرگیری داشته باشد شایعات آن بیشتر است. شایعات پاسخ‌ها و توضیح‌های ساده و جذاب ولی غیرواقعی ارائه می‌دهند یا یک احتمال ضعیف را قوی و احتمال قوی را ضعیف مطرح می‌کنند.
این در حالی است که یک رسانه معتبر با شرح ساده، پرداخت همه‌جانبه، استفاده از گرافیک و پیگیری رویداد و نه مقطعی می‌تواند مخاطبان را آگاه و مطلع سازد.
البته بحث تبلیغات و جذب آگهی را نیز نباید فراموش کرد چه آنکه رسانه‌ها تلاش می‌کنند با انتشار اخبار بیشتر و افزایش دایره مخاطبان خود، آگهی‌های بیشتری را با نرخ بالاتر جذب کنند. در این موقعیت همه شرایط دست به‌دست هم می‌دهد تا در فضای رسانه‌ای محدود، چالش‌های متعددی ظهور و بروز یابد.
از سوی دیگر مسئله‌ای که بر روند پیام رسانی و حتی کار رسانه سایه می‌اندازد خود مخاطب و شرایطی است که دارد.
تفسیری که مخاطب از خبرها ارائه می‌دهد روی کیفیت خبر رسانی تأثیر دارد.
چراکه برخی دنبال جنبه تهدید اتفاق، هیجان یا خود خبر هستند. همچنین مخاطبان براساس پایگاه اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی خود رسانه‌شان را انتخاب می‌کنند. مخاطب همشهری، یک رسانه خارجی یا یک رسانه علمی هم همینطور بوده و براساس پایگاه اجتماعی خود رسانه‌شان را انتخاب کرده‌اند و همان یک رسانه را بررسی می‌کنند.
افراد معدودی هستند که چند رسانه را بررسی کرده و خود شروع به تحلیل اخبار می‌کنند.
در چنین شرایطی رسانه معتبر به این فکر می‌کند که چه اخباری را باید منتشر کند.
براساس یکی از نظریه‌های ارتباطات، یک رسانه معتبر هم به هیجانات و ترس‌ها توجه می‌کند و هم رویکرد فنی، علمی و کارشناسی را به زبان ساده و قابل فهم ارائه می‌کند که مهم‌ترین وظیفه است. هم‌اکنون مشکل بزرگی که در مطبوعات می‌بینیم همین ساده‌نویسی درباره مسائل تخصصی است که انجام نمی‌شود.
از سوی دیگر شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های چاپی عوام‌پسند به راحتی هرآنچه را که می‌خواهند منتشر می‌کنند. مطالب این رسانه‌ها دارای منبع خبر مشخص و دقیقی نیست. این در حالی است که در ارائه مطلب باید از کارشناس خبره استفاده کرد تا مسئله اعتبار منبع حفظ شود. این نکته‌ای است که خبرنگاران و رسانه‌ها باید به آن توجه کنند.
ارزش و اهمیت رسانه‌های معتبر و دارای کیفیت نیز در همین مواقع شناخته می‌شود. رسانه می‌تواند از شکل‌گیری، بروز و حتی توسعه بحران جلوگیری کند، چون خبرنگار و رسانه متعهد به اعتبار منبع و نقل درست و اخبار واقعی توجه می‌کند.
رسانه‌های بدلی شاید در دوره‌ای مخاطبان زیادی را به‌خود جذب کنند اما بعد از مدتی مانند چوپان دروغگو مخاطب خود را از دست خواهند داد، چراکه آنها احتمالات را به مخاطب عرضه کرده و در نهایت مشخص می‌شود که این احتمال درست نیست و اعتبار رسانه را خدشه‌دار می‌کند.
