چالش بیکاری در استان صنعتی

شیرین شفیعی|  اصفهان- خبرنگار:

بیکاری یکی از چالش‌های اصلی اقتصاد هر کشور است و حل این معادله از سوی مسئولان چنان اهمیت دارد که رشد جمعیت شاغلان و کاهش بیکاری یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع به‌شمار می‌آید و آمارگیری‌های فصلی و سالانه نیروی کار در کشور نیز برای ارزیابی شرایط اقتصادی کشور اجرا می‌شود.


اصفهان در بالای جدول بیکاری

 استان اصفهان بیش از 5 میلیون نفر جمعیت دارد و با بیش از ۹ هزار واحد تولیدی، عنوان صنعتی‌ترین استان کشور را دارد، اما از دهه 80 تاکنون همواره با رشد فزاینده آمار بیکاری و مشکلات بازار کسب و کار روبه‌رو بوده است.

 این آمار یک‌بار در اواخر دهه 80 با طرح بنگاه‌های کوچک اقتصادی تک‌رقمی شد و بار دیگر در اوایل دهه 90 مدتی روی 12 تا 13 درصد ثابت ماند، اما طولی نکشید که سایه سنگین رکود از یک سو و فشارهای مالی، کمبود سرمایه در گردش و ناتوانی در تامین هزینه‌های نوسازی و تجهیز واحدهای تولیدی به ماشین‌آلات جدید از سوی دیگر، واحدهای تولیدی را چنان در تنگنا قرار داد که اصفهان را به رکورددار آمار بیکاری در کشور تبدیل کرد. 

نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در سال گذشته هم نشان داد که با وجود اجرای طرح‌های اشتغال‌زا از سوی دولت، اصفهان در رتبه چهارم آمار بیکاری کشور قرار دارد و دود این شرایط در چشم کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و نیروی کاری می‌رود که سال‌هاست از رکود بازار کسب و کار بیشترین آسیب را دیده‌اند. آمار بیکاری استان در فصول چهارگانه بهار، تابستان، پاییز و زمستان سال گذشته به ترتیب 1/16، 14، 7/13 و 9/13 درصد بوده است، اما آماری که استاندار اصفهان اعلام کرده حکایت از آن دارد که آمار بیکاری استان در بهار 97 نسبت به بهار سال گذشته 8/2 درصد کاهش یافته است.


تعطیلی مشاغل کشاورزی؛ رونق خدمات

بعضی از مسئولان از جمله معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌‌ریزی استان ، معتقد است با وجود همه تلاش‌ها در اصفهان، کاهش سهم اشتغال در بخش کشاورزی اجازه نداد که آمار بیکاری بیشتر از 2/0 درصد کاهش یابد. «محمدرضا لعلی» مسئله آب و خشکسالی‌های اخیر را باعث کاهش سهم اشتغال در بخش کشاورزی و در نتیجه رشد آمار بیکاری می‌داند و می‌افزاید: انتظار کاهش بیشتری در آمار بیکاری استان حتی تا 8/13 درصد را داشتیم، اما با توجه به مسئله آب و خشکسالی‌های اخیر و کاهش سهم اشتغال در بخش کشاورزی، این اتفاق نیفتاد. 

سهم اشتغال در بخش صنعت در استان به طور تقریبی ثابت مانده و در بخش خدمات کمی افزایش یافته و این موضوع نشان‌دهنده تلاش و جدیت دولت در اشتغال‌زایی با وجود مشکلات است. او یکی دیگر از دلایل کاهش کم آمار بیکاری را افزایش میزان مشارکت‌های اقتصادی معرفی می‌کند و می‌گوید: افزایش یک درصدی نرخ مشارکت اقتصادی نشان‌دهنده اضافه شدن افراد فعال اقتصادی به سهم جمعیت جویای کار است که اگر متناسب با آن فرصت شغلی ایجاد نشود، نیروی بیکار و در نتیجه آمار بیکاری بالایی خواهیم داشت.


توقف واردات و سودآوری صادرات کاغذ

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که افزایش نرخ ارز که با کاهش ارزش پول ملی همراه است، از یک سو تولید کالاهای صادراتی را مقرون به صرفه و تولیدکنندگان را تشویق به سرمایه‌گذاری در این زمینه می‌کند. از سوی دیگر، باعث گران‌تر شدن واردات و کاهش ورود کالا به کشور می‌شود و جای محصولات داخلی در بازار را بازتر می‌کند. همه اینها روی کاغذ به معنای افزایش اشتغال، ایجاد صنایع و کارخانه‌ها برای جذب نیروی کار خواهد بود.
اما این روزها مشکلات دنباله‌دار واحدهای تولیدی، تلخ‌ترین خبری است که در رسانه‌ها منتشر می‌شود؛ خبری که زندگی صدها کارگر اصفهانی را در قطب صنعت کشور تحت تاثیر قرار خواهد داد.


چالش‌های تولیدکنندگان

نایب رئیس اتاق بازرگانی اصفهان با انتقاد از برخی تصمیمات غیرکارشناسانه در حوزه اقتصاد می‌گوید: خشکی زاینده‌رود یکی از نتایج این قبیل تصمیم‌هاست و روند تصمیم‌گیری بر این محور ادامه دارد.  «محمود اسلامیان» از اعضای هیات رئیسه اتاق بازرگانی ایران می‌خواهد که در دفاع از حقوق فعالان اقتصادی فعال‌تر وارد میدان شوند و می‌افزاید: واحدهای تولیدی بزرگ به‌سختی خود را سر پا نگه داشته‌اند. 


نیاز به اختیارات بیشتر

استاندار اصفهان نیز بر این باور است که در جنگ اقتصادی، مسئولان ملی باید به استان اصفهان بیشتر اعتماد و اختیاراتی در زمینه اشتغال، کار، ارز و تامین مواد اولیه به آن واگذار کنند.

«محسن مهرعلیزاده»   اعلام می‌کند: در طرح مشاغل خانگی، 540 میلیارد ریال اعتبار به استان داده شد که تا مرداد امسال 2 هزار و 775 طرح با 488 میلیارد ریال به بانک عامل ارسال و 2 هزار و 39 طرح با 315 میلیارد ریال تسهیلات داده شد و 2 هزار و 300 شغل خانگی در استان ایجاد شد. او از کاهش 8/2 درصدی آمار بیکاری استان در بهار 97 نسبت به بهار سال گذشته خبر می‌دهد و می‌گوید: طرح کارورزی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با هدف افزایش قابلیت جذب دانش‌آموختگان با ارتقای مهارت و ارتقای صلاحیت حرفه‌ای آنها و انتقال زمینه دانش اجرا شد که تعداد کارورزان 4 هزار و 725 نفر بود و 7 هزار و 644 نفر واجد شرایط و 830 نفر در 908 واحد پذیرش شدند. البته درصد عملکرد استان 18 درصد تعداد تعیین‌شده برای استان بود و دلیل پایین بودن درصد این است که بنگاه‌های اقتصادی به هر دلیل استقبال نکردند. استان اصفهان منابع مالی و انسانی گسترده‌ای دارد، اما آمار بیکاری در این استان بالاتر از میانگین کشوری است و این به آن معناست که کاهش بیکاری با بخش‌نامه و طرح اتفاق نمی‌افتد، بلکه نیاز به عزم و اراده جدی مسئولان دارد.